مشکل سندرم دیدن کامپیوتر و استفاده از عینک خاص کامپیوتر
بر اساس گزارش انجمن اوپتومتری امریکا خستگی کار با کامپیوتر در بیش از ٧٠٪ ، ١۴٣ میلیون امریکایی که از کامپیوتر استفاده میکنند دیده میشود . این مشکل و دیگر علائم سندرم کار با کامپیوتر (CVS) تنها در بالغین دیده نمیشود . روزانه میلیون ها کودک در سراسر جهان در خانه و مدرسه از کامپیوتر استفاده میکنند . استفاده طولانی کودکان از کامپیوتر میتواند سبب فشار روی چشم شده ودر نهایت بر روند طبیعی بینایی کودک تاثیر بگذارد .
علائم سندرم کار با کامپیوتر
اگر شما یا کودکتان روزانه بیش از ٢ ساعت از کامپیوتر استفاده میکنید بسیار محتمل است که علائمی از این سندرم را تجربه کنید . علائمی شامل
- سردرد
- از دست دادن قدرت فوکوس کردن
- سوزش چشم ها
- خستگی چشم
- قرمزی چشم
- دوبینی
- پرش ناگهانی چشم
- تاری دید
- درد شانه و گردن
چه عواملی سبب سندرم کار با کامپیوتر میشود ؟
خستگی چشم و سندرم کار با کامپیوتر به این علت ایجاد میشود که چشم و مغز ما نسبت به نوشته های کامپیوتر و نوشته های چاپی رفتار متفاوتی را نشان میدهند . چشم انسان در مقابل نوشته های چاپی که با حروف مشکی و لبه ای واضحی چاب شده اند چندان مشکلی ندارند . ولی کاراکتر های صفحه نمایش کامپیوتر از این میزان از کنتراست و وضوح برخوردار نیستند .
کلمات و نوشته های کامپیوتر با استفاده از یک سری نقاط کوچک نوری بنام پیکسل تولید میشود ، که در مرکز روشن بوده و هر چه به کناره انها میرویم از شدت نور انها کاسته میشود . این موضوع سبب میشود که چشم ما در فوکوس کردن روی این نوشته ها با مشکل روبرو شود . در عوض چشمان شما متمایل به حد پایینتری از فوکوسینگ است که بنام ؛نقطه استراحت تطابق ؛( Resting Point of Accommodation ) نامیده میشود .
چشمان ما بصورت غیر ارادی تا نقطه RPA حرکت کرده و دوباره تا بدست اوردن فوکوس مجدد تفلا میکند . این تقلای مکرر رفت و برگشتی عضلات چشم سبب خستگی و فشار روی چشم میشود که معمولا در خلال و بعد از مصرف کامپیوتر مشاهده میشود .
از طرف دیگر در حالت طبیعی چشم انسان در هر دقیقه به طور طبیعی ٢٠ بار پلک میزند . این مقدار در مطالعه صفحات چاپی به ١۵ بار و در کار با کامپیوتر به ۵ بار تقلیل می یابد . پلک زدن کمتر از حد خشکی چشم و بدنبال ان خستگی و فشار بیشتر روی چشم را بدنبال دارد .
استفاده از عینک های مناسب کار با کامپیوتر مانع فشار روی چشم میشود . حال شما باید چه کار کنید ؟
برای کاستن از فشار روی چشم و علائم سندرم کار با کامپیوتر به اپتومتریست و یا چشم پزشک خود مراجعه کنید که بطور اختصاصی تر به رفع مشکل شما کمک کند .
طی یک معابنه معمول از این نظر ، چشم پزشک با انجام ازمایشات خاصی بررسی میکند که ایا مشکل شما مربوط به کار با کامپیوتر است یا خیر ؟ بسته به نتایج این ازمون پزشک عینک های مخصوص کار با کامپیوتر را تجویز خواهد نمود که برای کار با کامپیوتر به شما کمک خواهند نمود .
علاوه بر ایجارد راحتی بیشتر کار با کامپیوتر در استفاده از این عینک ها ، مطالعات اخیر نشان داده است که عینک های مخصوص کامپیوتر کارایی شما را افزایش میدهند .
ایا محافظ های ضد خیرگی ( glare screens ) مانع CVS خواهند شد ؟
فیلتر های ضد خیرگی (anti-glare) ممکن است تا حدی به احساس راحتی بیشتر شما کمک کنند ولی تمامی علائم CVS را از بین نخواهند برد . این فیلتر ها تنها مانع خیرگی ناشی از برگشت نور از صفحات نمایشگر کامپیوتر شده ولی تمامی علائم ناشی از فوکوس مکرری را که در جریان کار با کامپیوتر ایجاد میشود و پیش از این به ان اشاره شد از بین نمیبرند .
برای ازبین بردن موثر فشا روی چشم ناشی از کار با کامپیوتر ، ممکن است به عینک مخصوصی نیاز داشته باشد که کمک کنند تا فوکوس راحتتری روی نمایشگر پیدا کنید . همینطور پوشش های آنتی رفلکتیو (anti-reflective) بر روی عینک های مزبور قویا توصیه میشود . این پوشش ها مانع از رفلکس های مزاحم سطح جلویی وپشتی عینک شده و با کاهش خیرگی توانایی فوکوسینگ شما را بر روی تصاویر کامپیوتر بیشتر میکنند .
ایا عینک های کامپیوتر سبب میشوند صفحه نمایشگر شفاف تر شود ؟
بله ، از انجایی که عینک های کامپیوتر تقلای فوکوسینک مجدد مستمری را که گفته شد کاهش میدهند از خستگی شما در سندرم CVS میکاهند .
همینطور مطالعات بالینی نشان داده استفاده از عینک اصلاحی درست در کسانیکه عینکی هستند کارایی و دقت انها را افزایش میدهد .
ایا عینک های کامپیوتر شبیه عینک های ایمنی (safety glasses) هستند ؟
خیر . تقریبا از هر گونه فریم دلخواهی میتوان برای استفاده از این عینک بهره برد .
از چه نوع لنزی در عینک های کامپیوتر استفاده میشود ؟
بهترین نوع لنز های عینک های کامپیوتر معمولا بستگی به سن شما دارد . اگر ۴٠ سال یا بالاتر هستید ، قاعدتا درجاتی از پیرچشمی را نیز دارید . در آنصورت لنز های چند کانونی بهترین انتخاب شما خواهد بود زیرا این لنز ها عمق فوکوس بهتری از عینک های تک دید ایجاد خواهند کرد . این عینک ها اجازه میدهند هم صفحه نمایش و هم اشیایی را که دورتر یا نزدیکتر از نمایش هستند واضح ببینید .
لنز های تک دید نیز انتخاب خوبی برای عینک های کامپیوتر هستند گرچه اگر پیرچشم شده باشید عمق کانون (Depth of focus ) شما بااین لنز ها خوب نیست . به هر حال این موضوع را به پزشک خود واگذار کنید تا بین لنز تک دید یا چند کانونی یکی را برای شما انتخاب کند .
چگونه رنگ عینک های کامپیوتر را انتخاب کنیم ؟
اگر در اتاقی کار میکنید که از نور زیادی برخوردار است بهتر است از عینکی استفاده کنید که رنگ شیشه هایش کمی تیره باشد .
این عینک ها سبب میشوند مقدار نور کمتری به چشم شما رسیده و با ایجاد راحتی دید بیشتر از میزان خستگی چشم شما بکاهند .ولی حواستان باشد که خود این رنگ عاملی برای تشدید علت ایجادی خستگی ناشی از کامپیوتر خواهد بود .
ایا همه کاربران کامپیوتر نیازبه عینک مخصوص دارند ؟
بر اساس مطالعات اغلب کاربران کامپیوتر درجاتی از ناراحتی کار با کامپیوتر را تجربه کرده اند ولی منطقی است بگوییم اغلب کسانی که روزانه بیش از چند ساعت با کامپیوترکار میکنند نیاز به عینک های کامپیوتر دارند .
اگر حین کار با کامپیوتر دچار خستگی چشم میشوید ، بهتر است نزد چشم پزشک معاینه شوید . در انصورت پزشک به شما خواهد گفت که به این عینک هانیاز دارید یا خیر ؟
اگر من علائم CVS را ندارم آیا باز هم لازم است عینک کامپیوتر بزنم ؟
شاید . بر اساس مطالعه ای در دانشگا الاباما و در مدرسه اپتومتری بریمینگام ، حتی کاربرانی که علائم کار با کامپیوتر را نیز ندارند بهتر است از استفاده از عینک های کامپیوتر بهره ببرند .
مطالعه نشان داد که کاربران کامپیوتری که هیچگونه علائم بینایی ندارند اغلب نوعی کاهش بازدهی و دقت کار با کامپیوتر را نشان میدهند . بنابراین حتی اگر دچار خستگی چشم و علائم CVS نمیشوید ، بهتر است اگر زمان زیادی را جلوی کامپیوتر صرف میکنید با یک متخصص بینایی مشورت نمایید .
ایا بیمه ها هزینه عینک کامپیوتر را میدهند ؟
معمولا پوشش بیمه های در ایران برای حتی عینک های شماره دار هم مناسب نبوده واغلب بیمه ها هم تنها عینک هایی را که شماره دار هستند بخشی از هزینه انها را پرداخت میکنند
ایا عینک مطالعه من بدرد کار با کامپیوتر هم میخورد ؟
عینک های مطالعه معمولا بهترین انتخاب برای کار با کامپیوتر نیستند .
عینک های مطالعه ای که برای شما تجویز میشوند برای بهتر کردن دید شما در فاصله ١۴ تا ١۴ اینچی (٣۵ تا ۴٠ ساتتی متری ) مناسبند که فاصله مناسب مطالعه محسوب میشود . ولی برای استفاده راحت از کامپیوتر بهتر است صفحه نمایشگر کامپیوتر در فاصله دورتر ۵٠ تا ۶٠ سانتی متری قرار گیرند . برای بهترین دید در این فاصله تجویز عینک متفاوتی لازم است .
ایا سندرم دیدن کامپیوتر روی بازدهی این کار تاثیر میگذارد ؟
بله ، تحقیقات نشان داده است که این موضوع درست است . حتی در مواردی که در مقابل کامپیوتر از همان اصلاح دید حداقلی خود نیز استفاده نمیکنیم باز هم بازدهی ما در کار با کامپیوتر افت میکند وباگذشت ساعات روز این مشکل فزونی نیز می یابد . همین که ساعتها در مقابل کامپیوتر کار میکنید مثل اینست که عضلات چشم شما مرتبا روی فواصل مختلفی فوکوس میکند . طی زمان خستگی عضلات مزبور روی بازدهی شما تاثیر گذاشته و از دقت و راحتی شما در کار با کامپیوتر نیز میکاهد .
ایا رعایت ارگونومی راه حل رفع خستگی چشمی است ؟
ارگونومی مسئله مهمی است – تغییر موقعیت استقرار شما در مقابل کامپیوترو رعایت طرز نشستن مناسبتری میتواند بعضی علائم فیزیکی CVS را به حد اقل برساند . ولی رعایت ارگونومی بتنهایی نمیتواند یک مشکل بینایی را حل کند . استفاده از عینک های تجویزی مخصوص کامپیوتردر کاهش خستگی چشمی کار با کامپیوتر بطور تیپیک مهمتر از رعایت ارگونومی است .
دکتر خانلری
