آفت دهان | دلیل آفت دهان چیست و راه درمان آفت دهان

دلیل “آفت دهان” چیست و آفت دهان چگونه درمان می شود؟

آفت یک زخم دهانی در منطقه زبان، گونه ها ویا لثه ها می باشد. این عارضه در خانم ها شایع تر است. در حدود یک پنجم زنان و مردان جامعه به آفت مبتلا می شوند.

• علت اصلی آفت هنوز مشخص نیست. در آفت های مکرر معمولا ریشه هایی از سابقه خانوادگی دیده می شود. اما از علل دیگر آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• صدمه خوردن ( تروما) میتواند منجر به آفت شود. این صدمه میتواند از یک مسواک زدن شدید تا ضربه حین تمرینات ورزشی، انجام اعمال دندانپزشکی یا استفاده از دست دندان یا براکتها و وسایل اورتودنسی متفاوت ایجاد شود.
• کمبود بعضی عناصر در بدن مانند ویتامین B12 ، اسید فولیک و یا آهن باشد
• اختلالات هورمونی. بعضا در خانمهایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند دیده شده. در دوران قاعدگی در خانمهای مستعد نیز آفت شایع است.
• خمیر دندانهای حاوی سدیم لوریل سولفات نیز میتوانند عاملی برای آفتهای دهانی باشند.
• آفت میتواند ژنتیکی نیز باشد.
• بعضی داروها مثل داروهای جایگزین نیکوتین که برای ترک سیگار استفاده می شود یا ضد التهاب های غیر استروییدی مثل ایبوپرفن نیز میتوانند منجر به آفت شوند.
• آلرژی به بعضی مواد غذایی نیز میتواند عاملی برای آفت دهانی باشد.
• بعضی سندرمهای خاص مثل سندرم بهجت، بیماری سلیاک ، بیماری کرون و یا عفونت HIV نیز میتوانند زخمهای دهانی شبیه آفت را منجر شوند.

در موارد زیر حتما به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید:

• اگر زخم دهانی شما بسیار وسیع است.
• واگر زخم دهانی شما دردناک نیست.
• یا اگرزخمهای دهانی شما همرا با علایم دیگری در نواحی دیگر بدن مثل زخم دستگاه تناسلی یا علایم روماتوییدی و در گیری مفاصل است حتما به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• احتمال تظاهر این ضایعات در سنین 10-40 سالگی شایعتر است و با افزایش سن، شدت بیماری کاهش می یابد یا به طور کامل برطرف می شود.

انواع آفت

• آفت مینور وکوچک

  80% موارد مبتلا را شامل می شود. زخم ها بین 4-2 میلی متر در لب ها، گونه ها، کف دهان و زیر زبان ایجاد می شوند. این زخم ها روی لثه ها، کام و روی زبان شایع نیست. تعداد زخم ها معمولا کم و بین 6-1 متغیر است. ضایعات طی 2-1 هفته بهبود می یابند ولی ممکن است با فواصل نامنظمی عود کند.

• آفت ماژور یا بزرگ

  10% کل موارد ابتلا را شامل می شود. زخم هایی بزرگ تا چند سانتی متر در سقف دهان (کام نرم) و بخشی از حلق که مجاور حفره دهان است (حلق دهانی) ایجاد می شوند. بسیار دردناک تر از آفت مینور است و بین 2 هفته تا 1 ماه جهت بهبود زمان نیاز دارند و غالبا جوشگاه (scar) به جا می گذارند.

• آفت های تبخالی شکل

  10% کل موارد مبتلا را شامل می شود. این فرم آفت در سنین بالاتر اتفاق می افتد و در خانم ها شایع تر است. آفت های تبخالی، دردناک با فواصل عود کم و تقریبا به طور مداوم وجود دارند. این فرم با ایجاد تاول های ریز شروع می شود که سریعا به زخم های کوچک (2 میلی متری) تبدیل خواهند شد. زخم ها بزرگتر می شوند و به یکدیگر می پیوندند و سپس 10 روز یا بیشتر طول می کشد تا بهبود یابند.

درمان آفت دهان

هدف از درمان آفت دهان، کنترل درد، کوتاه کردن مدت زمان لازم برای بهبود ضایعات قبلی و جلوگیری از ایجاد ضایعات جدید است. در واقع آفت، درمان قطعی ندارد. در تمام موارد درمانی، ابتدا باید عامل زمانی را شناخته و قطع کنیم و بهداشت دهانی را کاملا رعایت کنیم. برخی از این روش های درمان آفت در مقاله با عنوان درمان آفت دهان ذکر شده است. توجه داشته باشید جهت درمان آفت مکرر خود باید به یک دندانپزشک و یا متخصص پوست مراجعه نمایید تا با توجه به شرایط محاطی و آزمایشات شما، بهترین درمان را به شما پیشنهاد کنند.

بهترین درمان خانگی برای آفت دهان

زخم و آفت دهان می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد. از طرفی التیام زخم‌های دهان زمان  می‌برد زیرا وجود باکتری‌ها دردهان، روند التیام را کند می‌کند. این زخم یا  روی لب‌ها ، زبان یا داخل دهان ظاهر می‌شود. گاهی اوقات، التیام این زخم‌ها می‌تواند بیش از دو هفته طول بکشد. تا آن زمان خوردن، آشامیدن و حتی شستن دهان دردناک خواهد بود. این زخم‌ها به دلایل زیادی ظاهر می‌شود از جمله سرطان دهان، ،تب‌خال و آفت دهان. دلایل  دیگر می‌تواند سوء تغذیه، ضعف در سیستم ایمنی، رعایت نکردن بهداشت، مصرف بعضی از غذاها و داروها باشد . در صورت برطرف نشدن ظرف 10 روز، بهتر آن است به پزشک مراجعه کنید و مطمئن شوید که این‌ علایم مشکل جدی نیست.

اما قبل از آن، می‌توانید چند درمان خانگی ساده را برای  از بین بردن آن امتحان کنید:

• با آب‌ نمک غرغره کنید. نمک روند التیام زخم‌ها را افزایش می دهد. استفاده از این روش قبل از ناهار و شام موثر است .
• همه ما به خاصیت ضدعفونی‌ کننده،ضد باکتری و ضدالتهابی زردچوبه واقف هستیم. کافی است به یک قطره عسل کمی زردچوبه اضافه کنید و هرروز روی زخم بمالید.
• قبل از هر وعده غذایی یک لیوان آب زغال اخته بخورید. این آب‌میوه باکتری را از بین می‌برد و زخم‌ها را سریع‌تر التیام می‌دهد. هر چند که تا مدتی آب زغال اخته باعث سوزش زخم‌ها خواهد شد.
• به مدت 4-3 روز با هر وعده غذایی گوجه‌ فرنگی خام بخورید.
• کمی ژل آلوئه ورا به زخم ها بمالید.
• جوشانده شنبلیله را با وعده غذایی میل کنید.
• 4-3 بار در روز دهان را با دمنوش گشنیز بشویید.
• هر روز کمی ریحان بجوید. ریحان دارای خاصیت دارویی زیادی است.
• به مدت  2 روز ناشتا با روغن نارگیل غرغره کنید .
• ابتدا با آب ولرم و سپس با آب سرد غرغره کنید.

داروهای گیاهی برای درمان آفت دهان

برگ ریحان : برگ ریحان تازه را بجوید. این کار را دوبار در روز تکرارکنید، هر بار می‌توانید 3 تا 5 برگ ریحان را بجوید. این درمان را تا بهبود آفت ادامه دهید.

گوجه‌فرنگی : می‌توانید در سالاد از آن استفده کنید یا بطور جداگانه بطور روزانه مصرف کنید. روش دیگر قرقره کردن آب گوجه‌فرنگی است. دو تا سه بار در روز این کار را انجام دهید و تا بهبودی آفت ادامه دهید.
پیاز : پیاز را به شکل خام بخورید. می‌توانید همراه غذا و به عنوان چاشنی از آن استفاده کنید. پیاز به دلیل داشتن سولفور در درمان آفت دهان بسیار مؤثر است.
پودر زردچوبه : کمی پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری گلیسیرین مخلوط کنید تا به شکل خمیری درآید. این خمیر را مستقیماً بر روی زخم بگذارید. می‌توانید به جای گلیسیرین از آب استفاده کنید.
دمنوش گل‌همیشه بهار/ مریم گلی : می‌توانید به صورت دهان شویه نیز این دمنوش را قرقره کنید. برای تهیه دمنوش کمی از گیاه خشک را در آب بجوشانید. برای دهان شویه صبر کنید دمنوش سرد شود و پس از آن قرقره کنید.

روغن نعناع برای درمان آفت دهان مفید است

روغن نعناع : روغن نعناع را مستقیماً بر روی زخم‌ها استفاده کنید تا درد آن کاهش یابد. می‌توانید دوباردر روز این کار را انجام دهید. سعی کنید روغن نعناع حداقل 15 تا 20 دقیقه بر روی زخم‌ها باقی بماند، سپس دهان را با آب شستشو دهید.

آب پرتقال : خوردن آب پرتقال تازه (3 تا 4 نوبت در روز) می‌تواند به درمان زخم آفت کمک کند. جالب است بدانید که یکی از دلایل بروز آفت دهان، کمبود ویتامین C‌ است. آب پرتقال تازه سرشار از ویتامین C است و استفاده روزانه‌ی آن، ویتامین C‌ مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.
ماست و پنیر محلی : ماست درمان مؤثری برای آفت دهان است. خوردن ماست دوبار در روز یا خوردن ترکیب موز و ماست برای صبحانه در بهبود آفت مفید است. پنیر محلی نیز مفید است.

شیرِ نارگیل : از شیرِنارگیل به عنوان دهان شویه، 3 تا 4 بار در روز استفاده کنید و تا بهبودی زخم‌ها ادامه دهید. می‌توانید مقدار کمی عسل را با شیرِنارگیل مخلوط کنید و از آن برای دهان‌شویه استفاده کنید.
آب : به طور متناوب با آب سرد و گرم دهان را شستشو دهید. هر بار دو فنجان آب کافی است (یکی سرد، دیگری گرم). این درمان بسیار ساده و در دسترس است.
دوغ :  به طور روزانه مصرف کنید. دوغ یکی از مؤثرترین روش‌های درمان آفت است.

شاه‌ توت : خوردن آب شاه‌توت، راه درمانی دیگری است که باعث کاهش درد و تحریک زخم‌های دهانی می‌شود.

 برای دمان آفت دهان از تخم گشنیز استفاده کنید

تخم گشنیز : یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان شویه از آن استفاده کنید. این کار را 3 تا 4 بار و تا بهبود زخم‌ها ادامه دهید.
روغن درخت چای : این روغن را مستقیما بر روی زخم‌ها قراردهید. مهم است که این کار را پیش از خواب در شب انجام دهید. راه دیگر این است که 3 تا 4 بار در روز آن را در محل زخم‌ها قراردهید. می‌توانید روغن درخت چای را با آب گرم و نمک مخلوط کنید و مخلوط را به عنوان دهان شویه استفاده کنید.

آلوئه ورا : آب آلوئه ورا را 2 تا 3 بار در روز قرقره کنید و تا بهبودی زخم ها ادامه دهید.

دارچین : مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان شویه تا بهبودی زخم‌ها استفاده کنید. بهتر است این محلول را صبح‌ها استفاده کنید.

پاپایا :  خوردن میوه‌ی پاپایا به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند. افرادی که مبتلا به آفت هستند نباید از غذاهای تند و پرادویه استفاده کنند. خوردن آب و کاهش استرس در بهبود سریع‌تر زخم‌ها مؤثر است.