آیا زن پس از بخشیدن مهریه می تواند آن را طلب کند؟
زنی که مهریه اش را به شوهرش بخشیده است آیا می تواند دوباره مهریه بخشیده شده را مطالبه کند؟
اگر همسرتان مهریه اش را به شما بخشیده این نکته حقوقی را بخوانید
زنی که طی نوشته ای معمولی، اقرار به بخشیدن مهریه خود کرده باشد، می تواند از بخشش خود رجوع کند و مهریه خود را مطالبه نماید. کارشناسان ما در این مورد توضیح داده اند.
با سلام. شوهر بنده، چندی پیش یک نوشته از من گرفت که مهریه ام را تمام و کمال بخشیده ام و هیچ حقی در این مورد ندارم. آیا من با این نوشته از حقم محروم شده ام؟
پاسخ بخشش مهریه از سوی زن
بخشش مهریه از سوی زن، می تواند سه حالت داشته باشد. حالت اول زمانی است که زوجه در خصوص مهریه، ما فی الذمه زوج را ابراء می کند. به این بیان که می گوید از نظر من تو دیگر تکلیفی برای پرداخت مهریه نخواهی داشت؛ این بیان باعث می شود تا تکلیف شوهر در ادای مهر به طور کلی ساقط شود.
حالت دوم زمانی است که زوجه در قبال طلاق، مهریه خود را به شوهر بذل می کند. بذل مهر در طلاق های خلع و مبارات انجام می شود، به این صورت که زن با پرداخت مالی به شوهر، از او می خواهد که طلاقش دهد. اگر زن در ایام عده طلاق از بذل خود رجوع کند، طلاق ملغی و کان لم یکن خواهد شد.
حالت سوم زمانی است که زوجه مهریه خود را به زوج هبه می کند. به این بیان که می گوید من مهر خود را به تو بخشیدم؛ در این حالت است که همانند سایر اشکال هبه، تکلیف شوهر در پرداخت مهریه به طور کلی از بین نمی رود؛ چراکه زن می تواند تحت شرایطی از هبه مزبور رجوع و مهر خود را مطالبه کند.
برای مثال ما به عنوان واهب به متهب اعلام می کنیم که قصد داریم از هبه فیمابین رجوع کنیم.
چنانچه هبه نامه ما رسمی باشد یا اینکه عادی و شفاهی باشد اما طرف مقابل رجوع را نپذیرد؛ مجبور می شویم تا با مراجعه به محکمه صالح، حکم دادگاه را مبنی بر رجوع دریافت کنیم.
حکم قطعی دادگاه مبنی بر رجوع به نوعی به منزله ثبت رجوع است، پس دیگر نیازی نیست تا رجوع را در دفتر اسناد رسمی نیز به ثبت برسانیم؛ چراکه حکم دادگاه اگر دارای اعتبار امر مختوم باشد معتبر خواهد بود.
بخشش مهریه از سوی زن
شرط عدم رجوع از هبه
اگر طرفین عقد هبه در «عقد خارج لازمی» بر عدم رجوع از هبه فیمابین شرط کرده باشند، هبه مزبور غیرقابل رجوع خواهد بود، اما اگر عدم رجوع را به صورتی غیر از حالت فوق الذکر، شرط کرده باشند امکان رجوع از آنها ساقط نمی شود و همچنان پابرجا می ماند.
منظور از عقد خارج لازم عقدی است غیر از عقد هبه فیمابین طرفین. این عقد از نوع عقود لازم است به این معنا که هیچ یک از طرفین عقد نمی توانند در هر زمان که بخواهند آن را به صورت یک طرفه برهم بزنند. در بیان مثال برای عقود خارج لازم می توان به دو عقد خرید وفروش و اجاره اشاره کرد.
توجه به چند نکته مهم
اولا در مورد هبه نامه های رسمی امکان انکار و تردید وجود ندارد؛ بنابراین هیچ یک از خواهان و خوانده نمی تواند مدعی شود که در صحت و اصالت سند مزبور مردد است. ثانیا می توان از هبه هایی که به صورت رسمی به ثبت رسیده اند، رجوع کرد؛ بنابراین ثبت رسمی هبه دلیل بر این نمی شود که نتوان از آن رجوع کرد.
ثالثا زمانی که هبه به صورت رسمی به ثبت نرسیده است (هبه نامه عادی یا هبه شفاهی) در این حالت واهب مکلف است تا در دادگاه نخست انعقاد عقد هبه را به اثبات برساند، آنگاه اعلام رجوع از هبه کند؛ اما در هبه ای که مستند به سند رسمی است اثبات هبه لازم نیست.
رابعا زمانی که زن می گوید:من مهر خود را به تو بخشیدم، در این حالت همانند سایر اشکال هبه، تکلیف شوهر در پرداخت مهریه به طور کلی از بین نمی رود و زن می تواند تحت شرایطی از هبه مزبور رجوع و مهر خود را مطالبه کند.