ازدواج مصلحتی چیست و چه معایبی دارد؟
ازدواج مصلحتی به معنی ازدواج هایی است که به دلایل خاصی صورت می گیرند. این دلایل می تواند موقعیت اجتماعی، سیاسی و یا فرار از خانواده باشد. اگرچه این ازدواج بنا به منفعت انجام می گیرد اما معایبی نیز دارد که می تواند زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار دهد. برای آشنایی بیشتر با این موضوع ادامه مقاله را مطالعه نمایید.
ازدواج مصلحتی چیست؟
ازدواج مصلحتی به یک نوع ازدواج گفته می شود که در آن هدف تشکیل خانواده عشق و علاقه نمی باشد. معمولا در این ازدواج ها هدف های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی سیاسی و فرار از خانواده در نظر گرفته می شود. این سبک از ازدواج معمولاً بر اساس توافقاتی بین دو نفر یا حتی دو خانواده صورت می گیرد و در آن برخی مسائل از عواطف و احساسات مهمتر در نظر گرفته می شوند.
این ازدواج ها اغلب به هدف گسترش ثروت، تقویت ارتباطات اجتماعی و حفظ تعادل اجتماعی صورت می گیرد. این ازدواج یک موضوع پیچیده می باشد و ممکن است گاهاً مفید و گاهاً مضر باشد. اما از آن جایی که عواطف و عشق به عنوان پایه برای زندگی انتخاب نمی شود ممکن است دردسرها و مشکلات بسیاری را برای طرفین به وجود آورند و از لحاظ فرهنگی برای جامعه مضر باشند.
معایب ازدواج مصلحتی
کمبود عشق و صمیمیت در ازدواج مصلحتی
در ازدواج مصلحتی اولین چیزی که احساس می شود کمبود عشق، صمیمیت و محبت میان زوجین می باشد. زیرا در این ازدواج هیچ گونه عشق و علاقه ای در نظر گرفته نمی شود. زمانی که دو نفر در زندگی این احساسات را تجربه نکنند به صورت همیشگی احساس تنهایی می کنند و این تنهایی ممکن است منجر به ایجاد حسابی مانند افسردگی و انزوا در آن ها شود.
خیانت
یکی از رایج ترین و بدترین عواقب و معایب ازدواج مصلحتی خیانت می باشد. زمانی که بین دو نفر در پیوند ازدواج عشق و صمیمیت وجود نداشته باشد این دو نفر به یکدیگر احساس تعهد نمی کنند و ممکن است به یکدیگر خیانت کنند.
علاوه بر این ممکن است بعد از انجام این ازدواج هر یک از طرفین عشق واقعی خود در زندگی را پیدا کنند. اما به دلیل توافقی که با همسر خود دارند نتوانند با عشق خود ازدواج کنند. بنابراین به یک رابطه پنهانی روی می آورند و به همسر خود خیانت می کنند.
ایجاد اضطراب و افسردگی
ازدواج مصلحتی برای هر دو طرف دارای فشارهای روانی بسیاری می باشد. این فشارهای روانی به صورت همیشگی اضطراب را برای چه زن و چه مرد ایجاد می کند. این مشکلات روانی بعد از مدتی در قالب افسردگی ظاهر شده و زندگی هر دو را مختل می کنند.
کاهش اعتماد به نفس
اگرچه ازدواج مصلحتی به دنبال هدف های بزرگی انجام می شود اما در اغلب مواقع به جای پیشرفت می تواند اعتماد به نفس افراد را نابود کند. زمانی که دو نفر وارد زندگی زناشویی می شوند اگر احساس و علاقه ای از طرف همسر خود دریافت نکنند به مرور اعتماد به نفسشان کاهش یافته و احساس پوچی می کنند.
احساس گناه
ازدواج مصلحتی در اغلب موارد احساس گناه را به دنبال دارد. زیرا طبق آنچه که ما از کودکی تاکنون آموخته ایم ازدواج باید بر پایه عشق و علاقه باشد. اما زمانی که فرد به ازدواج خود نگاه می کند و هیچ گونه عشق و علاقه ای نمی‌بیند و برای دستیابی به یک سری اهداف تن به این ازدواج داده است ممکن است در خود احساس گناه نماید و پشیمان شود.
افزایش آمار طلاق
معمولا ازدواج مصلحتی از جمله ازدواج هایی است که در اغلب موارد به طلاق ختم می شود. اگر دو نفر در زندگی مشترک به یکدیگر علاقه نداشته باشند احساس تعهد نمی کنند و نمی توانند در سختی ها و دشواری های زندگی در کنار یکدیگر بمانند. بنابراین با اولین مشکل از یکدیگر جدا می شوند. علاوه بر این کمبود علاقه میان دو نفر منجر می شود که به راحتی از یکدیگر دل بکنند و طلاق را انتخاب کنند. در نهایت به دنبال این مشکل آمار طلاق نیز افزایش پیدا می کند.
نگاه منفی جامعه
ازدواج مصلحتی را می توان یک نوع معامله دو طرفه نامید که در بسیاری از جوامع غیر اخلاقی و نامطلوب می باشد. ازدواج یک سنت پسندیده است از این رو اغلب مردم به آن دید مقدسی دارند. نباید زوجین در ازدواج اهداف دیگری جز آرامش و رسیدن به علاقه و محبت را در نظر بگیرند. با توجه به این مورد جامعه نسبت به دواج های مصلحتی واکنش مثبتی نشان نمی دهد.
آسیب به فرزندان
ازدواج مصلحتی نه تنها به افراد بلکه به فرزندان آن ها نیز آسیب می رساند. معمولاً خانواده هایی که بر اساس اهداف و مصلحت تشکیل شده اند. هیچ گونه عشق و صمیمیتی در میان آن ها شکل نمی گیرد. بنابراین فرزندان نیز از کمبود عشق و علاقه در میان خانواده خود دچار مشکل می شوند و ممکن است بعدها دچار مشکلات روحی و روانی شوند. اغلب نیز به انسان های پرخاشگر و عصبی در جامعه تبدیل می شوند.
سوء استفاده مالی
از آنجایی که ازدواج مصلحتی بر اساس منفعت صورت می گیرد در برخی از موارد ممکن است یکی از طرفین به دنبال سوء استفاده مالی از همسر خود باشد.
ازدواج مصلحتی از نظر شرعی
ازدواج مصلحتی از جمله ازدواج هایی است که از نظر شرعی هیچ گونه اشکالی ندارد. برای مورد قبول واقع شدن یک ازدواج از لحاظ شرعی و اسلامی باید مواردی مانند نکاح، رضایت طرفین، ایجاب و قبول و دو شاهد حضور داشته باشند. اگر این موارد رعایت شوند از لحاظ اسلامی و دینی هیچگونه ممنوعیتی برای این ازدواج وجود ندارد. اما در شرایطی که اکراه و فریب در این ازدواج باشد مورد قبول واقع نمی شود.
در این پیوند نکاح طرفین باید دارای رضایت کامل باشند و از شرایط و اهداف خود برای صیغه عقد آگاه باشند. اگر هر یک از طرفین تحت فشار یا فریب این عقد را قبول کند نکاح باطل می باشد. زن و شوهر لازم است حتی در این سبک از ازدواج نیز حقوق خود را در برابر یکدیگر رعایت نمایند و به انجام برسانند.
چه نوع ازدواج مصلحتی از نظر اسلامی قابل قبول نیست؟
اگرچه در حالت کلی ازدواج مصلحتی دارای ایراد و اشکالات شرعی نیست. اما اگر صرفاً به دلیل رسیدن به منافع شخصی باشد افراد در آن هیچ گونه نیتی برای بودن در کنار هم و داشتن زندگی مشترک پایدار نداشته باشند از نظر شرعی دچار مشکل می باشد. از آنجایی که ازدواج هایی که تنها به دلیل مصلحت انجام می شوند دچار تنش ها و اشکالات بسیاری هستند مورد قبول شرع واقع نمی شوند.
برخی از مراجع تقلید درباره آن می گویند که دارای عواقب بسیار ناخوشایندی است بنابراین انجام آن مکروه می باشد. به طور کلی می توان گفت که این نوع نکاح یک تصمیم شخصی می باشد که فرد با آگاهی کامل آن را پذیرفته و با وجود شرایط اسلامی و شرعی آن را قبول کرده است.
اهداف ازدواج مصلحتی
ازدواج برای رسیدن به ثروت
ازدواج مصلحتی ممکن است به دلیل رسیدن به ثروت باشد. ثروت در زندگی امروزی بسیار گول زننده می باشد و ممکن است بسیاری از افراد برای رسیدن به آن تن به ازدواج دهند. امروزه بسیاری از افراد علی الخصوص خانم ها به خاطر ثروت عوامل دیگر را نادیده گرفته و ازدواج می کنند. اما بعدها از لحاظ فرهنگی و اخلاقی به مشکلات بسیاری در زندگی بر می خورند. این نوع ازدواج در نهایت منجر به طلاق یا از دست رفتن عمرشان می شود.
ازدواج برای رسیدن به اهداف شغلی و سیاسی
گاهی برخی از افراد برای رسیدن به عناوین شغلی و سیاسی مهم دست به ازدواج مصلحتی می زنند. این افراد معمولاً کسانی هستند که بسیار طالب شهرت و قدرت می باشند. آن ها با انجام این عقد می خواهند نیاز خود به قدرت و شهرت را برطرف کند و از طریق همسرشان به جایگاه سیاسی بالای دست پیدا کنند.
این عقدها در اغلب موارد منجر به ایجاد اختلاف و ناراحتی در میان طرفین می شود که گاهی برای حفظ منافع فرد مجبور به ادامه زندگی می شوند. گاهی نیز تحمل وضع نامطلوب را ندارد و در نهایت از همسرشان جدا می شوند.
ازدواج برای فرار از خانه پدری
یکی از رایج ترین دلایل ازدواج مصلحتی فرار از خانه پدری می باشد. اغلب افرادی که در خانه پدری خود تحت فشار هستند و با اعضای خانواده شان مشکل دارند سعی می کنند با ازدواج از این خانه فرار کنند. این افراد معمولاً از طریق خانواده مورد آزار و اذیت قرار می گیرند و رفتار خانواده با آن ها خوشایند نمی باشد و سختگیری های زیادی را متحمل می شوند. از این رو برای رسیدن به استقلال ازدواج های مصلحتی را انتخاب می کنند و از خانه پدری خود خارج می شوند.
ازدواج به دلیل ترحم
گاهی نیز ترحم منجر به ازدواج مصلحتی می شود، گاهی دو نفر در یک رابطه طولانی مدت عاطفی قرار می گیرند. اما بعد از مدتی یکی از آن ها به این نتیجه می رسد که طرف مقابل فرد مورد نظر و مناسب او نمی باشد. اما به دلیل رابطه طولانی مدتی که داشته اند و تاثیراتی که بر طرف مقابل خود گذاشته اند نمی توانند از این رابطه خارج شوند. بنابراین به دلیل ترحم و دلسوزی نسبت به طرف مقابل با او ازدواج می کنند.
ازدواج برای رسیدن به عقاید مذهبی
عقاید مذهبی یکی دیگر از دلایل برای انجام ازدواج مصلحتی می باشد. برخی از افراد دارای عقاید مذهبی خاصی هستند. آن ها ترجیح می دهند با افراد دیگری ازدواج کنند که از لحاظ مذهبی به آن ها نزدیک باشند. به عنوان نمونه افرادی سید می باشند و خود را اولاد پیغمبر می نامند.
از این رو ترجیح می دهند که با یک سید دیگر ازدواج کنند تا نسلشان ادامه دار باشد. گروهی دیگر از افراد هستند که اگر بیش از چهار دختر داشته باشند، اعتقاد دارند که باید دختر پنجم را به عنوان خمس مجبور کنند که با یک سید ازدواج کند.
کلام پایانی
ازدواج مصلحتی یک نوع عقد می باشد که در آن طی توافقاتی و بر اساس اهداف خاصی تصمیم میگیرند که با یکدیگر ازدواج کنند. این نوع نکاح از لحاظ شرعی مشکلات خاصی ندارد اما ممکن است منجر به ایجاد مشکلات شخصی و اجتماعی شود.
