اطلاعات علمی درباره بدن انسان؛ دانستنی های جالب درباره اجزای بدن

ساختار فیزیکی بدن انسان، مجموعه ای تحت عنوان عناصر شیمیایی، میدان های الکترومغناطیسی در مواد خارج سلول، الکترون های متحرک و اجزای سلولی می باشد. سپس به شکل مرتبه بندی در قالب سیستم های سازمان یافته، اندام ها، بافت ها و سلول ها درون بدن قرار می گیرند. همچنین بدن یک سیستم بسیار پویا و یکپارچه بوده که با وجود از بین رفتن سلول های جداگانه می تواند سلول های تازه تشکیل شده را جایگزین آنها نماید. همچنان ظاهر و عملکرد خود نیز حفظ می کند.

آناتومی و عملکرد بدن انسان به زبان ساده

مطالعات در حوزه بدن انسان به طور گسترده در رشته های مختلف صورت گرفته است. پس آناتومی با وصف انواع گوناگون سیستم ها و ارگان های اندامی بر شکل و ساختار بدن آدمیزاد تمرکز دارد. همچنین فیزیولوژی به صورت تخصصی از عملکرد و فیزیک بدن از جمله سلول ها، بافت ها و سیستم ها خبر می دهد.

پس مطالعه سلول ها قسمتی از سیتولوژی را در بر می گیرد و مطالعه بافت ها نیز مختص علم بافت شناسی می باشد. بنابراین بدن هر فرد ارگانیسم کاملا پیچیده ای است که سیستم ها، اندام ها، بافت ها و سلول ها با یکدیگر از هماهنگی بالایی برخوردار هستند. ناگفته نماند که بدن فرد در طب شرقی، شبکه هایی از مسیرهای ذهنی غیرمادی پرانرژی گسترش یافته می باشد که از رابطه بدن و ذهن در انسان خبر می دهد.

عناصر شیمیایی بدن انسان

عناصر شیمیایی رایج در بدن انسان، اکسیژن (65%)، کربن (18%)، هیدروژن (10%)، نیتروژن (3%)، کلسیم (1.5%) و فسفر (1%) را در بر می گیرند. تقریبا 99% جرم بدن هر فرد از این 6 عناصر تشکیل شده و 4 عنصر دیگر از جمله منیزیم (0/05%)، سدیم (0/15%)، گوگرد (0/25%) و پتاسیم (0/35%) نیز در بدن یافت می شوند.

همچنین 10 عنصر دیگر همچون کبالت، منگنز، ید، کلر، فلوئور، مولیبدن، سلنیوم، روی، مس و آهن نیز به میزان 0/7% در بدن یافت می شوند. علاوه بر موارد ذکر شده عناصر کمیابی مانند برم، آرسنیک، وانادیوم، سرب، سیلیکون، آلومینیوم، استرانسیوم و لیتیوم نیز در بدن مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفته اند.

آب یکی از شایع ترین و اصلی ترین ترکیبات شیمیایی در بدن است که 65-90 درصد وزن آن را به خود اختصاص می دهد. همچنین از دیگر ترکیب های مشترک در بدن هر فرد می توان به قندها یا کربوهیدرات ها مانند نشاسته یا گلوکز، چربی ها یا لیپیدها، پروتئین های تشکیل شده از اسیدهای آمینه و اسیدهای نوکلئیک یا همان RNA و DNA اشاره کرد. البته عنصر اصلی در ساختمان این 4 ترکیب، کربن است.

سلول های بدن انسان کدامند؟

بر مبنای تحقیقات و مطالعات صورت گرفته، بدن انسان بالغ به طور متوسط از 10 تریلیون تا 100 هزار میلیارد سلول ساخته شده است. این سلول ها نیز در اندازه های مختلف وجود دارند که کوچکترین آنها را سلول اسپرم و بزرگترین آنها را سلول تخمک تشکیل می دهند. برای مثال سر اسپرم از عرض 2/5-3/5 میکرون، طول 5-7 میکرون و دم با طول 50-80 میکرون برخوردار است. همچنین قطر سلول تخمک تقریبا 60 میکرون می باشد.

بعضی از سلول های ماهیچه ای در سایز بزرگتر از 60 میکرون یافت می شوند که در نگاه نخست بزرگترین سلول های بدن به شمار می روند. ولی در واقع چند هسته ای بودن سلول های ماهیچه ای و نیز از ویژگی های همجوشی تعدادی از سلول های منفرد برخوردار می باشند. سلول های عصبی نیز با وجود آکسون های طویل خیلی بزرگ به نظر می رسند. اما این نورون ها، جسم سلولی خیلی کوچکتر نسبت به تخمک دارند.

انواع گوناگونی از اشکال مختلف سلولی در بدن انسان یافت می شوند که از لحاظ شکل، عملکرد و اندازه با همدیگر فرق دارند. همچنین انواع سلول های موجود در بدن هر فرد شامل سلول های روده، سلول های معده، سلول های ماهیچه ای، سلول های عصبی، سلول های خونی و سلول های استخوانی می باشند.

گلبول های قرمز یا سلول های قرمز خون وظیفه حمل اکسیژن را بر عهده دارند. اسکلت بدن نیز با کمک سلول های استخوانی تشکیل می شود. سپس سیگنال های الکتریکی از طریق سلول های عصبی با هدف انتقال پیام حمل می شوند و استخوان ها با کمک سلول های ماهیچه ای به حرکت در می آیند. در نهایت اسیدهای گوارش غذا جهت هضم غذا به کمک سلول های معده ترشح می شوند و جذب مواد مغذی بر عهده سلول های روده است.

بافت بدن انسان

بافت های بدن انسان مجموعه ای از سلول های شبیه به هم هستند که از عملکردی متفاوت و تخصصی برخوردار می باشند. پس از مهم ترین بافت های بدن هر فرد می توان به موارد زیر اشاره کرد.

بافت عضلانی

بافت ماهیچه ای یا بافت عضلانی (Muscle Tissue) از سلول های ماهیچه ای مختلف ساخته شده که عمل انبساط و انقباض اندام های بدن انسان را بر عهده دارد. در حالت کلی در بدن هر فرد حدودا 650 ماهیچه اسکلتی موجود می باشد. البته این عضلات به سه دسته زیر تقسیم می شوند.

عضله صاف

این نوع بافت یا عضله در گلو و روده یافت می شود و به طور غیرارادی عمل انبساط یا انقباض را انجام می دهد.

عضله قلبی

عضله قلبی نیز دسته ای دیگر از بافت های غیرارادی ماهیچه ای می باشد که فقط در قلب وجود دارد.

عضله اسکلتی

این نوع عضله از جمله ماهیچه های ارادی در بدن فرد بوده که اتصال آنها به استخوان ها از طریق تاندون ها صورت می گیرد. سپس اسکلت های بدن از این طریق شروع به حرکت می نمایند.

البته این سه نوع عضله یا بافت از میوزین و اکتین جهت ایجاد انبساط و انقباض برای حرکت ماهیچه ها مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین ورزش افزایش میزان عضلات را به دنبال نداشته و تنها حجم و سایز سلول های ماهیچه ای را به طور چشمگیری افزایش می دهد.

بافت عصبی

این نوع بافت در بدن انسان از سلول های گلیال و سلول های عصبی تشکیل شده است. همچنین نورون ها با وجود غشای قابل تحریک به Nerve Tissue این امکان را داده که سیگنال های الکتریکی را تولید و انتقال دهند. البته این بافت در سیستم عصبی محیطی، مغز و نخاع موجود می باشد. سلول های گلیال نیز زیر مجموعه سلول های غیرعصبی بوده که با تشکیل میلین، نورون ها را تغذیه و پشتیبانی می کنند.

سپس پروسه انتقال سیگنال به مهم ترین بخش یعنی سلول های عصبی را تسریع می بخشند. طبق تحقیقات انجام شده و یافته های فیزیولوژیکی، سلول های گلیال در مغز انسان تقریبا 50 برابر نورون ها و سلول های عصبی هستند.

بافت پوششی

اپیتلیال (Epithelial Tissue) یا بافت های پوششی بدن انسان از سلول های سازمان یافته و چندضلعی تشکیل شده که به شکل محکم در جوار یکدیگر قرار می گیرند. سلول های این نوع بافت به شکل لایه ای و ورقه ای می باشند و نقش یک پوشش برای بخش های مختلف بدن همچون دیواره رگ های خونی و پوست را دارند. این بافت اندام های بدن را ترسیم نموده و به جداسازی و محافظت از آنها نیز کمک می کند.

البته محل قرارگیری بافت های اپیتلیال در بخش خارجی بدن مانند پوست و بخش داخلی بدن مانند غدد برون ریز، غدد درون ریز، مجاری ادراری و دستگاه تناسلی، ریه ها، روده، معده و دهان است.

بافت همبند

بافت پیوندی یا بافت همبند (Connective Tissue) از انواع گوناگونی از سلول ها ساخته شده است. همچنین محافظت، پشتیبانی و ساختار کلی بدن را تشکیل می دهد. پس نمونه هایی از بافت یا عضله همبند می توانند بافت چربی، لنف، رباط ها، استخوان، لایه های داخلی پوست، تاندون ها و غضروف ها را شامل شوند.

البته خون نیز نقش یک بافت پیوندی را دارد. این بافت ها توسط یک ماتریس احاطه می شوند یا درون یک ماتریس قرار می گیرند. ماتریس به شکل مایع، نیمه جامد و جامد در بدن وجود دارد. برای مثال سلول های چربی از طریق ماتریس نیمه جامد و خون نیز از طریق ماتریس مایع احاطه می گردند. بافت های استخوانی نیز دارای استئوسیت ها یا سلول های تخصصی در ماتریکس خارج سلول می باشند که تحت عنوان بافت همبند به عملکرد استخوان ها کمک می کنند.

اندام های بدن انسان

اندام های بدن انسان دسته ای از دو یا چند نوع متعدد از بافت ها می باشند که کنار یکدیگر قرار می گیرند. سپس جهت انجام یک راندمان گروهی یا خاص از عملکردها به صورت هماهنگ با یکدیگر همکاری می کنند. بنابراین از جمله اندام های مهم بدن می توان به مثانه، رحم، روده ها، کبد، کلیه ها، لوزالمعده، طحال، معده، چشم، مغز، ریه ها، قلب و … اشاره کرد.

البته بزرگترین اندام داخلی بدن هر فرد، کبد می باشد و از سوی دیگر پوست بزرگترین اندام بدن به علم پزشکی معرفی شده است. زیرا پوست با پوشش دهی کل بدن از آن در برابر آلودگی های محیطی همچون میکروارگانیسم ها، مواد شیمیایی، گرد و خاک، آسیب دیدگی، نور خورشید، هوا و آب محافظت می کند.

پوست دمای بدن انسان را تنظیم کرده و دارای اعصاب جهت ادراک حرارت و حواس لامسه می باشد. همچنین مایعات گوناگون را در بدن نگه می دارد. پوست از سه لایه بافتی تحت عنوان عمیق ترین لایه یا همان بافت چربی، درم داخلی و اپیدرم فوقانی تشکیل شده است.

در حالت کلی یک فرد بالغ دارای 2 مترمربع پوست می باشد و بر اساس قسمت های مختلف از بدن که توسط پوست پوشانده می شود ضخامت آن متفاوت خواهد بود. درنهایت ناخن های پا و دست از سلول های مرده مربوط به لایه اپیدرم ساخته می شوند و اپیدرم اصلاح شده نیز منبع اصلی ساخت موها است.

کبد بزرگترین اندام داخلی بدن است که یک انسان بزرگسال از کبدی به وزن 1-2/5KG برخوردار می باشد. همچنین نقش بسزایی در متابولیسم بدن داشته و عملکردهای متعددی در بدن فرد انجام می دهد. پس از مهم ترین عملکردهای کبد می توان به سنتز پروتئین پلاسما، ذخیره گلیکوژن و سم زدایی داروها اشاره کرد. از دیگر عملکردهای کبد، تولید صفرا است که یکی از کلیدی ترین ترشحات گوارشی محسوب می شود و هضم مواد غذایی را بهبود و تسریع می بخشد.

سیستم های اصلی بدن انسان

سیستم اندام یا سیستم های اصلی بدن انسان از اندام هایی که تحت عنوان یک واحد کار می کنند تشکیل شده اند. برای مثال لوزالمعده، کبد، روده کوچک و معده قسمتی از دستگاه گوارش به شمار می روند. همچنین مجاری ادراری، لوله های اتصال دهنده، مثانه و کلیه ها در کنار یکدیگر منجر به تشکیل دستگاه ادراری می شوند. پس از انواع سیستم های اصلی بدن هر فرد می توان به موارد زیر اشاره کرد.

سیستم قلبی و عروقی

سیستم گردش خون (Cardiovascular System) یا سیستم قلبی و عروقی جزو سیستم های اندامی بوده که سلول های تمام بخش های بدن از طریق این سیستم مواد مختلف را دریافت می کنند. پس این مواد شامل مواد مغذی، اکسیژن و مواد زائد می باشند. همچنین سیستم گردش خون قلب انسان از یک شبکه از مایع خون و عروق خونی ساخته شده است.

دستگاه گوارش

بدن انسان از مولکول های تجزیه شده حاصل از مواد غذایی استفاده می کند که با کمک دستگاه گوارش ساخته می شود. همچنین لوله گوارشی از دهان شروع شده و از راه مری به معده، روده کوچک، رود بزرگ و در نهایت مخرج می رسد. این دستگاه نیز شامل کبد بوده که در حفره شکمی و نزدیکی معده قرار دارد. همچنین کبد با کمک ترشح صفرا یا همان ماده امولسیون کننده، چربی ها را هضم و به قطرات کوچک تجزیه می نماید.

ناگفته نماند این عملکرد کیسه صفرا نقش حیاتی در دستگاه گوارش دارد. زیرا کیسه صفرا قسمتی دیگر از دستگاه گوارش بوده که با ذخیره سازی صفرا، آن را در خود نگه می دارد. بخش دیگری از سیستم گوارش به لوزالمعده اختصاص دارد و مایعی ترشح می نماید که دارای آنزیم های هضم کننده جهت تجزیه مواد مغذی در این کیسه می باشد.

سیستم غدد درون ریز

سیستم غدد درون ریز نوعی سیستم کنترل بوده که پیام های شیمیایی را از طریق هورمون ها در بدن انسان منتقل می نماید. در واقع هورمون ها همان مواد شیمیایی می باشند که جهت تاثیرگذاری روی سلول های بخش دیگری از بدن در یک بخش از بدن تولید می شوند.

همچنین غدد درون ریز (Endocrine System) بدن شامل غدد جنسی (بیضه در مردان و تخمدان در زنان)، غدد فوق کلیوی، تیموس، تیروئید، غده هیپوفیز و غده پینه آل می باشند. البته در اندام هایی همچون لوزالمعده، معده، کلیه ها و مغز دارای بافت های غدد درون ریز هستند که تولید برخی هورمون ها را بر عهده دارند.

مطلب جالب: بعد از مرگ چه اتفاقی برای بدن انسان رخ می دهد؟

سیستم ایمنی

این سیستم شامل سلول های تخصصی و ارگان هایی در بدن انسان می باشد که از بدن در مقابل عوامل بیماری زا همچون عفونت های ویروسی و باکتری ها محافظت می نماید. سیستم ایمنی (Immune System) سدهایی در مقابل ورود عفونت همچون مجاری هوا، پوشش مخاطی روده و پوست را در بر می گیرد.

همچنین سلول های فاگوسیتیک در این سیستم همچون ماکروفاژها موجود می باشند که به آسانی عوامل پاتوژن و مواد خارجی را به خود جذب نموده و هضم می کنند. سپس معده با ترشح اسید می تواند از رشد و تکثیر انواع باکتری های مضر در معده پیشگیری نماید.

دستگاه پوششی

این سیستم از بدن انسان شامل اندام هایی مانند غدد پوست، ناخن، مو، پوست و … می باشد. همچنین به تنظیم دمای بدن، ایجاد سدی جهت محافظت از بدن در برابر محیط خارج، از بین بردن مواد زائد، سنجش محیط اطراف بدن و حفظ مایعات بدن کمک می کند. ناگفته نماند که نام علمی سیستم پوششی همان Integumentary System می باشد.

سیستم عضلانی

سیستم عضلانی یا سیستم ماهیچه ای (Muscular System) همه بافت های ماهیچه ای از جمله ماهیچه قلبی، صاف و اسکلتی را شامل می شود. این سیستم امکان قرارگیری بدن در وضعیت های متحرک و ثابت و همچنین امکان حرکت را فراهم می نماید.

سیستم اسکلتی

اسکلت بدن انسان یا سیستم اسکلتی (Skeletal System) از طریق استخوان از ساختار بدن محافظت و حمایت می کند. همچنین این سیستم شامل دو بخش مهم از جمله اسکلت محوری و اسکلت ضمیمه ای می باشد. اسکلت محوری جمجمه، استرنوم، ساکروم، دنده ها، ستون فقرات و 80 استخوان دیگر را در بر می گیرد. اسکلت ضمیمه ای نیز استخوان شانه ها، پاها، لگن، بازوها و 126 استخوان دیگر را شامل می شود.

البته تعداد استخوان های موجود در بدن نوزاد تازه متولد شده حدود 350 عدد می باشد که در فرد بالغ به 206 عدد کاهش می یابد. ناگفته نماند که دلیل چنین اختلافی به فیوز یا ادغام بعضی از استخوان ها به همدیگر در دوران بزرگسالی بر می گردد.

سیستم لنفاوی

این سیستم پلاسمای خون هدر رفته از دستگاه گردش خون را جمع نموده و آن را به یک مایع لنف تبدیل می کند. سپس آن را به دستگاه گردش خون فرد باز می گرداند. همچنین غدد لنفاوی نقش مهمی در کمک به سیستم ایمنی و حفظ هموستازی بدن ایفا می کنند.

مطلب پیشنهادی: اطلاعات علمی در مورد خورشید | تحقیق در مورد خورشید برای دانش آموزان

دستگاه تنفسی

اجزای تشکیل دهنده دستگاه تنفسی (Respiratory System) شامل عضلات تنفسی، مجاری هوایی و ریه ها می باشند. همچنین نوعی واسطه جهت حرکت گازهای دی اکسید کرین و اکسیژن به خارج و داخل بدن محسوب می شوند.

البته در این دستگاه تنفس داخلی یا همان تبادل گازها بین خون و سلول های بدن و تنفس خارجی یا همان تبادل گازها بین خون و هوا در کنار یکدیگر عمل دم و بازدم یا نفس کشیدن را تسهیل می بخشند.

سیستم عصبی

این سیستم با جمع آوری، جابجایی و پردازش داده ها با کمک ارتباط سلولی بین نورون ها یا سلول های عصبی مشغول به فعالیت می باشد.

همچنین نخاع و مغز تشکیل دهنده سیستم عصبی مرکزی هستند. پس اعصاب موجود در این سیستم که در دیگر بخش های بدن انتشار می یابند در واقع سیستم عصبی محیطی را به وجود می آورند. ناگفته نماند که مغز هر فرد دارای 100 میلیون نورون است.

سیستم تولید مثل

این سیستم دارای دسته ای از ارگان های تخصصی بوده که باید گامنت های جنسی را تولید، ذخیره و سپس آزاد نماید. زیرا سیستم تولید مثل (Reproductive System) از این طریق می تواند به بقای انسان کمک کند.

سیستم ادراری

این سیستم اندامی وظیفه تولید، ذخیره و جابجایی ادرار را بر عهده دارد. همچنین سیستم ادراری (Urinary System) دارای مجاری ادراری، دو عضله اسفنکتر، مثانه، دو حالب و دو کلیه می باشد.

دانستنی های عجیب و علمی در مورد اعضای بدن انسان

تمام دانستنی ها در مورد بدن انسان که در زیر ذکر می شوند پایه علمی دارند. پس از دانستنی های عجیب و اما علمی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• تنها بخشی از بدن که خون ندارد و اکسیژن خود را به طور مستقیم از هوا دریافت می کند، قرنیه چشم است.
• ظرفیت مغز انسان به قدری بالا است که می تواند 4 ترابایت هارد دیسک را در خود ذخیره نماید.
• مغز هر فرد در طول روز، پیام های عصبی بیشتری نسبت به تمام تلفن های جهان ارسال می کند.
• سرعت حرکت پیام عصبی از مغز انسان تقریبا 274 کیلومتر در هر ساعت است.
• نوزاد از بدو تولد تا هفت ماهگی به طور همزمان می تواند غذا بخورد و نفس بکشد.
• قلب انسان با طول عمر متوسط قادر به پمپاژ خون به تعداد 182 میلیون لیتر است.
• بدن انسان در حالت عادی دارای آب کافی جهت پر نمودن یک بشکه 50 لیتری، چربی برای تولید 7 قالب صابون، پتاسیم جهت روشن نمودن توپ افکن مخصوص اسباب بازی، کربن جهت ساخت 900 مداد و گوگرد کافی جهت از بین بردن کک های روی سگ با سایز متوسط است.
• قلب زنان در مقایسه با قلب مردان از تپش سریع تری برخوردار می باشد.
• تشکیل اثر انگشت از 3 ماهگی جنین رخ می دهد.
• افرادی که راست دست هستند در مقایسه با افراد چپ دست دارای طول عمر بیشتری به مدت 9 سال می باشند.
• در حالت کلی هر فرد تقریبا 90% از خواب هایی که دیده را فراموش می کند.
• تقریبا دو سوم از انسان ها زمان بوسیدن فرد دیگر سر خود را به طرف راست کج می نمایند.
• اگر صورت یک فرد سرخ شود این موضوع بر معده تاثیر گذاشته و آن را نیز به رنگ سرخ در می آورد.
• تقریبا 80% حرارت بدن هر فرد از طریق سر به خارج از بدن هدایت می شود.
• تعداد تنفس افراد بالغ در فصل بهار نسبت به فصل پاییز، 3 برابر است.
• طول رگ های خونی موجود در بدن هر فرد به 100 هزار کیلومتر می رسد.

مطلب جالب: دانستنی های علمی در مورد فضا + اطلاعات جالب و تحقیق در مورد فضا