اعتیاد به شیشه چه نشانه هایی دارد + روش های ترک اعتیاد

مفتامین یا شیشه ماده مخدر مخرب صنعتی می باشد که شبیه به پودر سفید رنگ است. استفاده از این ماده مخدر برای نخستین بار اعتیاد آور است و حس شادی و آرامش زودگذر به همراه دارد. اعتیاد به شیشه نشانه هایی دارد که در ادامه آنها را بیان می کنیم و در ادامه روش های ترک اعتیاد را توضیح می دهیم.

علائم و نشانه های اعتیاد به شیشه

شیشه نوعی روان گردان است که برای انسان حس آرامش و شاد بودن کوتاه مدت به همراه می آورد و در بین جوانان بسیار مصرف می شود. با آشنایی با این مواد مخدر و نشانه های آن، می توانید به سرعت بیمار را تشخیص دهید و برای درمان به او کمک کنید.

شیشه چیست؟

شیشه ماده مخدر صنعتی و بسیار خطرناکی به نام متامفتامین است که طبق تحقیقات انجام شده با یک بار کشیدن فرد را دچار اعتیاد می کند. این ماده محرک باعث تحریک شدید مغز و سیستم عصبی می شود و تاثیری بیشتر از آمفتامین دارد. شیشه ظاهری شبیه به پودر به رنگ سفید داشته که خیلی راحت در نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی حل می شود.

این ماده بر خلاف دیگر مواد با احساس آرامش و سستی در مدت زمانی کوتاه همراه می شود و مهمترین دلیل مصرف شیشه نیز همین می باشد. مصرف آن باعث بالا رفتن انرژی و حس لذت لحظه ای می شود و فرد را وادار می کند که مرتب مصرف کند. افراد زیادی در زمان انجام کاری با نیاز به تمرکز بیشتر، انجام کار با ظرافت، بالا بردن سطح هوشیاری و افزایش انرژی شیشه مصرف می کنند. مصرف شیشه باعث ایجاد تغییرات شیمایی در مغز می شود و با توجه به اندازه مصرف و ویژگی های روانی اثرات مختلفی در هر فرد بوجود می آورد.

اعتیاد به شیشه از همان مصرف اول ایجاد می شود و با تحریک مصنوعی مغز اعتماد در فرد بیشتر می شود. ترک مصرف شیشه به تنهایی باری فرد معتاد ممکن نیست و در موارد استفاده طولانی مدت پس از ترک زندگی برای فرد شاید بی معنی شود و باعث افسردگی در او خواهد شد.

نشانه های اعتیاد به شیشه

مصرف شیشه، اثرات و اختلالات روانی و جسمانی خواهد داشت که عبارتند از: واکنشات خاص مانند پرخاشگری، خشم، افسردگی، بدبینی، عدم آرامش و بی تدبیری در افراد وابسته به مصرف شیشه دیده می شود. مصرف شیشه می تواند باعث بروز رفتارهای ناهنجار در معاد شود که براحتی توسط اطرافیان تشخیص داده می شود. تغییرات در نوع رفتار هم گزینه ای برای کشف این موضوع می باشد. مانند تغییر در ساعات خواب یا تغییر در وزن و یا کم شدن بی دلیل درآمد و حتی مقروض شدن به دیگران به دلیل خرید مداوم شیشه.

علائم روحی و روانی مصرف شیشه

مصرف شیشه می تواند علائم بدی بر روح و روان افراد بگذارد که شامل موارد زیر می شود:

تغییر در رفتار به طور ناگهانی و بدون دلیل، بی نظمی در ساعات خواب و بیداری، طلب کردن پول از اطرافیان به دلایل مختلف، قفل کردن درب اتاق بعد از خروج و بستن درب اتاق بر روی خود، افت یا پیشرفت تحصیلی غیر منتظره، تغییر دوستان، بدبین بودن به خانواده و اطرافیان و بی توجه بودن به سرنوشت اعضای خانواده، بی قراری، نداشتن توانایی در کنترل خشم، توهم، عدم تحرک، افسردگی، ضعیف شدن حافظه، بد قولی و نداشتن احساس مسئولیت.

نشانه ها و علائم جسمی اعتیاد به شیشه

اعتیاد به شیشه علاوه بر تاثیرات وحشتناک روحی و روانی بر فرد معتاد، مشکلات جسمانی نیز برای او به همراه دارد که در زیر مهمترین علائم مصرف شیشه را بیان کرده ایم:

خونریزی و پوست شدن لب ها و بینی و خشکی آنها، ایجاد زخم در دست یا صورت، بدبو شدن دهان، پوسیدگی و ریزش دندان، مشکلات بینی یا سینوس ها، کاهش وزن و بی اشتهایی، تیره گی پوست و لب ها، تغییر غیر طبیعی در مردمک چشم، بی توجه بودن به بهداشت و سلامت.

سوء ظن و تردید

یکی از نشانه ای بارز اعتیاد به شیشه داشتن سوء زن و بدبینی نسبت به اطرافیان است. فرد معتاد نسبت به گفته گو های دیگران مشکوک بوده و همیشه برداشتی اشتباه از صحبت های دیگران دارد. همچنین فرد معتاد دچار توهم نیز می شود و ممکن است چیز هایی را ببیند که اصلا وجود ندارند و بر دیده خود اصرار دارد. احساس تعقیب همیشه همراه او است و فکر می کند فردی همیشه او را تعقیب می کند و رفتارهایش تحت نظر است.

روش های ترک اعتیاد به شیشه

درمان اعتیاد به شیشه روش واحدی ندارد، بلکه امروزه درمانگران با در نظر گرفتن شرایط بیمار درمان مناسب را به او پیشنهاد می دهند. در ادامه به روش های درمانی رایج در درمان شیشه اشاره خواهیم کرد:

1- ترک شیشه با روش درمانی ماتریکس

روش درمانی ماتریکس، از جمله روش های درمانی غیر دارویی برای افراد وابسته به شیشه است که جز در موارد نادر نیازی به بستری کردن بیمار نیست. این روش معروفترین و شناخته شده ترین روش درمان اعتیاد به شیشه در سراسر دنیاست.

در الگوی درمانی ماتریکس، برای درمان اعتیاد به شیشه، جلسات آموزشی نیز برای خانواده فرد معتاد در نظر گرفته شده است تا خانواده هم آگاهی و دانش لازم، در مورد این بیماری و نحوه رفتار صحیح با فرد معتاد را بعد از درمان بیاموزد. حمایت اجتماعی و آموزش پیش‌گیری از لغزش هم جزئی از برنامه جلسات این درمان است.

هر جلسه درمان ماتریکس، حدود 45 دقیقه تا یک ساعت برگزار می‌شود. در این جلسات، اتفاقات روزهای گذشته و مسائل مطرح شده در جلسه قبل مرور می گردد، سپس جلسه ادامه می یابد. انجام آزمایشات ادرار به صورت زمان بندی شده و تصادفی از جمله اجزاء مهم در الگوی درمانی ماتریکس در ترک شیشه می باشد که معمولات در مراکز درمانی ترک اعتیاد قبل از برگزاری جلسه انجام می شود تا درمانگر بتواند بر اساس نتایج آزمایشات در طول دوره درمان، وضعیت پیشرفت بیمار و مسیر بهبودی او را ارزیابی کند و آموزش ها و مداخلات درمانی خود را مطابق با بهبود فرد تنظیم نماید.

در انتها زمانی که بیمار به ترک کامل نزدیک می‌شود، درمانگر جلسات پیشگیری از بازگشت را برگزار می‌کند تا فرد برای مواجه شدن با لغزش‌ها و وسوسه‌های مصرف مجدد نیز آمادگی داشته باشد و به این ترتیب بتواند در مرحله ترک یا پرهیز از مواد باقی بماند.

مطلب مشابه:

2- ترک شیشه با روش دی اس تی DST (کنگره 60)

ترک اعتیاد به شیشه با روش دی اس تی DST از جمله روش های طولانی مدت محسوب می شود که با کاهش  مصرف مواد در طی ده ماه در گام های بیست و یک روزه صورت می گیرد. این روش معروف به گروه های کنگره 60 که توسط یک بیمار اعتیاد بهبود یافته ایرانی ایجاد شده تلفیقی از اصول گروه‌های 12قدمی و روش‌های ترک تدریجی مواد می باشد. در روش DST تنتور تریاک جایگزین ماده مصرفی مانند شیشه شده و پس از هر 21 روز یک پنجم مقدار مصرف کاهش یافته تا پس از 10 ماه مصرف به صفر می‌رسد.

از ویژگی‌های اصلی این درمان این است که در کنار پرداختن به جسمِ افراد مصرف‌کننده، به سلامت روان و جهان بینی آن‌ها نیز پرداخته می‌شود. در حقیقت جسم، روان و جهان بینی مثلت درمانی در کنگره 60 محسوب می‌شود. به این منظور برای مصرف‌کنندگان مواد کلاس‌های  آموزشی فردی و گروهی برگزار می‌شود تا آن‌ها بتوانند نحوه تفکر خود را که تحت تأثیر مصرف شیشه با تحریف زیادی روبه رو شده اصلاح کنند.

با وجود آن که آثار مثبتی تحت تاثیر این روش درمانی مشاهده شده، اما هنوز هیچ تحقیق علمی روش دی اس تی را تایید نکرده و تنها تجربه افراد بهبودیافته نشانه اثربخشی آن است.

3- ترک شیشه با درمان نگه‌دارنده با متادون

بسیاری از کلینیک‌‌های درمان اعتیاد از روش نگه‌دارنده با متادون برای ترک مواد استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان داده برای برخی بیماران اعتیاد در شرایط بدنی و یا سنی خاص که ترک ناگهانی یا تدریج مواد برای آن‌ها سختی‌هایی را به همراه داشته باشد این روش پیشنهاد می‌شود. اما متادون اصولا برای ترک مواد افیونی مانند تریاک، هروئین و مشتقات مرفین به کار می‌رود و نمی‌تواند برای ترک شیشه که ماده‌ای محرک است کاربرد داشته باشد. متادون درمانی جهت ترک اعتیاد به شیشه می تواند بر مشکلات فرد بیافزاید چرا که در حقیقت آثار آرامبخشی متادون برای مصرف کننده شیشه لذت تازه ای ایجاد کرده و می تواند شروع یک اعتیاد تازه باشد.

4- روش‌های دارودرمانی اعتیاد به شیشه

در حقیقت داروی مورد تاییدی برای جایگزینی ماده محرک شیشه وجود ندارد. در بعضی پروتکل‌های دارودرمانی مانند پرومتا و آناندا که همچنان مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار نگرفته‌اند، داروهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که بیشتر شامل مکمل‌های ویتامینی و پروتئینی به جهت کمک به بهبودی مغز و بدن بیمار و داروهای آرام‌بخش و ضدتشنج برای جلوگیری از علائم حاد ترک شیشه است.

5- روش دوازده‌قدمی یا شیشه‌ای‌های گمنام (CMA)

روش بهبودی دوازده قدمی گروهی خودیاری است که توسط افراد بهبودیافته تشکیل می‌شود که قصد کمک کردن به مصرف‌کنندگان دیگر را دارند. در ایران شناخته‌شده ترین گروه دوازده‌قدمی برای ترک مواد گروه NA است که شامل بهبودیافته‌های مصرف مواد افیونی مانند تریاک و هروئین است و به دلیل در دسترس بودن این گروه‌ها و چندماده‌ای بودن مصرف‌کنندگان شیشه، این افراد هم در این گروه‌ها شرکت می‌کنند. اما مصرف‌کننده‌هایی که تنها ماده مصرفشان شیشه است گروه دوازده‌قدمی مختص خودشان را دارند که به شیشه‌ای‌های گمنام یا CMA معروف است. این گروه نیز در ایران وجود دارد و جلسات آن در چند شهر برگزار می‌شود اما نسبت به جلسات گروه NA کمتر در دسترس است.

توصیه هایی در مورد ترک اعتیاد به شیشه

در زمان ترک شیشه موارد زیر را جدی بگیرید:

۱ـ از درمان خود سرانه ترک شیشه جدا خودداری نمایید چرا که ممکن است فرد را با پیامدها و عوارض جبران ناپذیری روبرو نماید.

۲ـ حتما برای درمان و ترک شیشه از یک فرد متخصص و درمانگر مشورت بگیرید. هم چنین در طول ترک حتما با یک روان شناس متخصص در زمینه اعتیاد در ارتباط باشید تا بتوانید بر مشکلات ذهنی و روحی که شیشه برای شما ایجاد کرده است نیز غلبه کنید.

۳ـ بعد از تمام شدن دوره درمانی حتما به یک پزشک برای مطمئن شدن از خارج شدن سموم از بدن فرد معتاد مراجعه نمایید همنین می توانید از تست اعتیاد به شیشه نیز استفاده نمایید.

نقش خانواده در ترک اعتیاد

از آنجایی که فرد معتاد به شیشه، اعتیاد خود را قبول نمی کند، برای شروع نقش خانواده در ترک اعتیاد بسیار حیاتی است. اعضای خانواده باید از یک درمانگر متخصص در این زمینه مشاوره بگیرند و با استفاده از راهکارها و راهنمایی هایی که دریافت می کنند فرد را نزد پزشک و درمانگر ببرند و هیچ دارویی بدون نظر پزشک برای فرد تجویز نکنند. خانواده ها باید رویکردی جدی در مقابل فرد ترک کرده داشته باشند. یکی از اولویت های ترک، آموزش خانواده ها برای یادگیری شرایط و رفتارهای جدید است. چرا که بیمار معتاد بعد از ترک دچار علائم و نشانه هایی به دلیل ترک شیشه می شود که اعضای خانواده باید نحوه برخورد صحیح با آنها را بدانند.

مهمترین نکته در زمان ترک شیشه، رفتار خانواده نسبت به ترک می باشد. چرا که پس از اعتیاد به مرور رفتار خانواده نیز عوض شده و مطابق با رفتارهای اعتیاد گونه فرد شکل پیدا کرده است. یعنی زمانی که فرد مواد مصرف می کرده با تنبیه ها، تشویق ها و فشارهای زیادی از جانب خانواده خود روبرو شده است، همین امر سبب  شده  نظم خانواده از روال عادی خودش خارج شود.حال که فرد تصمیم به ترک اعتیاد گرفته و می خواهد به بدنه سالم خانواده خود بازگردد باید به همان نسبت افراد خانواده هم در رفتار خود تغییراتی ایجاد نمایند تا آمادگی لازم برای پذیرش بیمار در حال ترک را داشته باشند.