انتقاد پذیری چیست؟ مراحل افزایش نقد پذیری و مزایای انتقاد پذیر بودن

به نظر شما انتقاد پذیری چیست؟ یا اینکه به چه شخصی گفته می شود؟ همه ما آدم ها در طی زندگی، تحصیل و کار بعضی امور و رفتارها را داریم. در این میان فردی به سراغ ما آمده و از تمامی امور زندگی ما انتقاد می کند و ما را آزرده می نماید. اینجا است که معلوم می شود معنی انتقاد پذیری که یکی از تبحر های زندگی است برای شما به صورت صحیحی تعریف نشده است.

مراحل افزایش انتقاد پذیری

به منظور اینکه انتقاد پذیری را در خود بپرورانید می توانید در هر زمان مراحل متمایزی را طی کنید. مراحل آن ساده و مشخص می باشند و کمک می کنند که فرصت های پنهان شده در انتقاد را بیابید. این مراحل عبارتند از:

گوش دهید

در آغاز امر بایستی به انتقاد ها گوش فرا دهید. خطای رایج در میان مردم این است که قبل از شنیدن کامل انتقاد، دیدگاه های خود را بیان می کنند. نمی گذارند شخص مقابل اندیشه های خود را به صورت صحیحی انتقال دهد.

به مسائل از جنبه شخصی نگاه کنید

عکس العمل ها وابسته به محل کار یا نوع واکنش شما هستند و هیچ کس دوست ندارد شخصیت شما را زیر سوال ببرد. در این صورت مسائل را از جنبه تخصصی آن ها نگاه کنید و به انتقادها توجه نمایید.

یادداشت برداری کنید

یکی از مراحل افزایش انتقاد پذیری، یادداشت برداری است. انتقاد پذیری کاری پیچیده می باشد ولی بازگویی یک انتقاد پیچیده تر می باشد. در این صورت به منظور اینکه از درک نمودن درست مسئله اطمینان حاصل کنید انتقاد ها را یادداشت نمایید یا با اجازه شخص مقابل صدای او را ضبط کنید تا در زمان اجرا دستخوش اشتباه نشوید.

سوال بپرسید

در خصوص توقعات سایرین سوال نمایید تا آگاه شوید که چه کنشی بر اساس میل سازمان می باشد. اغلب عملی را به صورت صحیحی انجام می دهید ولی شیوه انجام آن به تمام سازمان آسیب می رساند، در این صورت حائز اهمیت است که درک درستی از موقعیت خود داشته باشید.

تشکر کنید

از انتقادگران خود برای زمانی که برای شما صرف نموده اند تشکر نمایید. آن ها به راحتی می توانستند از کنار خطاهای شما بگذرند ولی ترجیح دادند به شما در راه پیشرفت کمک نمایند.

خیلی زود بازبینی نمایید

از دیگر مراحل انتقاد پذیری می توان به این مورد اشاره نمود. در این هنگام، زمان را از دست ندهید و فکر خود را مشغول ناراحتی های احساسی نکنید. در این شرایط بلافاصله روال کار را بررسی کنید تا نقاط ضعف شما رفع شود.

برنامه ریزی کنید

از دیگر مراحل افزایش انتقاد پذیری می توان به برنامه ریزی کردن اشاره نمود. معمولا زندگی را برای خود سخت نکنید ولی برنامه ریزی شما بایستی به نوعی باشد که با حفظ سطح کیفی امور گذشته، بازدهی خود را افزایش دهید. همچنین براساس انتقادات موثر دوستان و اطرافیان تحولات مشهودی در آنها اعمال نمایید.

مطلب مشابه: راهکارهای موثر برای تقویت روحیه انتقاد پذیری و ناراحت نشدن از انتقاد کردن دیگران

اهمیت انتقاد پذیری

به چه علت انتقاد پذیری حائز اهمیت است؟ منظور از انتقادهای موثر این است که در پایان در شرایط متنوع چون شغل و زندگی به شما یاری رسانده تا قابلیت های خود را افزایش دهید و در جایگاه قدرت واقع شوید.

در این موقعیت انتقاد پذیر بودن از اهمیت بسزایی برخوردار است. چرا که با این عمل، به مسئول، کارفرما یا مشتری نشان می دهید که دارای توانایی فراگیری، روحیه و اعتماد به نفس بالایی هستید و از انتقادات و نظرات دیگران برداشت شخصی نمی کنید.

علاوه بر موارد ذکر شده این مهارت در محل کار بیشتر از موقعیت های دیگر است. به عنوان مثال در این وضعیت متوجه می شوید که همکارتان اهمیت ویژه ای به شما می دهد و دوست دارد که سبب پیشرفت شما شود و مشاهده نماید که در جایگاه شغلی خود کارکرد مطلوبی دارد. انتقادهای دریافتی امکان دارد خوشایند یا منفی باشند ولی حایز اهمیت است که در هر دو شرایط نگرش مثبتی به منتقد داشته باشید. در عوض آن که جوابی به انتقادات بدهید خوب گوش فرا دهید تا به درک صحیحی از موضوع برسید.

مزایای مهم انتقاد پذیری

مزایای انتقاد پذیری را در این مبحث بررسی خواهیم کرد که عبارتند از:

با این کار پوستمان کلفت تر می شود

به هر میزان که در زندگی پوست کلفت تر باشیم معمولا در تمامی امور هم موفق تر خواهیم بود. همواره چند بار اول شنیدن انتقاد خیلی سخت است ولی به تدریج باعث می شود پوستمان کلفت تر شود و قوی تر شویم.

سبب افزایش صبر می شود

به هر میزان که انتقاد بشنویم و قوی تر باشیم به آن میزان می توان صبر هم داشته باشیم. در حقیقت انتقاد پذیری باعث می شود که اشخاص مطابق اتفاقات روز در صبورترین شکل ممکن حرکت کنند.

شکوفایی استعداد

از اصلی ترین مزایای انتقاد پذیری این است که باعث می شود با شنیدن مبحثی که برای ما ناراحت کننده است به فکر برویم بدین شکل ایده های جدیدی در فکرمان رشد می نمایند. شکوفایی استعداد معمولا دنیای خیلی با ارزشی است.

اندیشیدن را فرا می گیریم

اغلب اشخاص تلاش خوبی دارند ولی اندیشیدن را به صورت صحیحی بلد نیستند این اشخاص هر چه در مواجه با انتقاد توانمند تر باشند توانایی ذهن و اندیشیدن را در خودشان افزایش می دهند.

دنیای مهارت انتقاد پذیری معمولا دنیایی مبهم است ولی توانایی انسان خیلی زیاد است. در این دنیا اشخاص یک شبه بزرگ می شوند و این قسمت حائز اهمیت آن می باشد.

• سلامت و تندرستی جسم
• بالا رفتن اعتماد به نفس
• ارتباط زیاد با اطرافیان
• ارتباط گسترده با دنیای بیرون
• ایجاد آثار جدید
• فراگیری نوین ترین ایده ها
• توانایی هر چه بیشتر در مواجه با مشکلات
• امید به زندگی

فراگیری اصولی که باعث می شود خود را بهتر شناخت. از مزایای عمده انتقاد پذیری این مورد است که باعث می شود انتقاد کردن خوب را بیاموزیم و به انتقادات خوب گوش دهیم و از انتقادات بد دوری کنیم.

علت عدم انتقاد پذیری

اغلب موقعیتی ایجاد می شود که اشخاص با توجه به اینکه می دانند انتقاد پذیری چیست انتقادات را قبول نمی کنند و علتی برای ارزش دادن به آن ها نمی بینند. این رویداد می تواند چند دلیل داشته باشد که در ادامه این مبحث به آنها خواهیم پرداخت.

انگیزه پشت هر انتقاد

چنانچه بعد از هر انتقاد انگیزه آن را درک نکنید معمولا آن را قبول نمی کنید. به ویژه چنانچه از شخصی عکس العمل نخواهید و داوطلبانه نظر دهد حالت تدافعی شما معمولا افزایش می یابد. اغلب کسانی که تنها جهت تخریب شما نظر می دهند و چنانچه متوجه نیت آنها شوید حتی چنانچه انتقاد صحیحی هم باشد نمی توانید آن را قبول کنید.

هیچ استانداردی وجود ندارد

چنانچه در شرایط ویژه ای تجربه نداشته باشید به هیچ وجه متوجه نمی شوید که عمل صحیح کدام است. چنانچه فردی به اندازه تجربه شما، انتقادی از کارکرد شما ارائه دهد احتمالا نمی توانید آن را قبول کنید. بعضی امور و پروسه ها، استاندارد معینی دارند ولی این مشمول همه چیز نمی شود این مسئله است که سبب شکوفا شدن خلاقیت اشخاص می شود. در این صورت چنانچه در این شرایط انتقاد گری وارد شود و استاندارد غیر حقیقی بیان نماید انتقاد او را قبول نمی کنید.

صدمه زدن به عزت نفس

از علل عدم انتقاد پذیری می توان به صدمه زدن به عزت نفس اشاره نمود. چنانچه وضعیت عذاب دهنده باشد و انتقادات و نظرات به شکل نادرستی انتقال داده شوند قبول انتقادات راحت نخواهد بود. چنانچه همیشه جهت قبول خود، نظر سایرین را در اولویت قرار دهید این مسئله به عزت نفس شما آسیب می رساند.

ویرانگر بودن

چنانچه فرد انتقاد کننده به جای دقت به دستاوردتان از شخصیت شما انتقاد نماید سخنان او ویرانگر و عذاب آور خواهند بود. فرق میان این دو عملکرد بسیار متمایز می باشد. این شیوه انتقاد به ویژه در خانواده ها بیشتر از جایگاه های اجتماعی دیگر مشاهده می شود. همچنین پدر و مادر ها به هیچ وجه درک نمی کنند که با ملاحظه به نصیحت هایشان به چه دلیل فرزندان دقتی به این انتقاد ها نمی کنند.

این در صورتی است که فرزندان به مفهوم انتقاد پذیری آگاه هستند ولی نمی توانند در مقابل این گفته های ویرانگر عکس العمل مناسب تری از خود نشان دهند.

مطلب مشابه: روش صحیح انتقاد کردن از دیگران و نقش سازنده ای که دارد

خود را سزاوار انتقاد دانستن

بعضی از اشخاص معمولا حس گناه دارند و معتقدند که پروسه ها و امور را به صورت صحیحی انجام نمی دهند. بدین جهت معمولا در پی کسانی می گردند که این حس آن ها را تایید کند و از آنها انتقاد نماید. آن ها معمولا حس ناراحتی و یا افسردگی دارند و نمی توانند مسائل نامبرده را برطرف نمایند.

خود برتر بینی

از دیگر علل عدم انتقاد پذیری، خود برتر بینی می باشد. اغلب فرد انتقادگر در زمان بیان مسائل، پیوسته برتری خویش را به رخ می کشد و بیان می کند که او هیچ وقت مرتکب چنین خطاهایی نمی شود. در این صورت شخص مقابل انتقادهای او را نمی پذیرد.

نکات مهم جهت انتقاد پذیری

تا اینجای مبحث به درک درستی از انتقاد و علل عذاب آور بودن آن رسیدیم. الان نوبت آن رسیده به سراغ نکات مهم جهت انتقاد پذیری برویم. این نکات عبارتند از:

قبول کنید که کامل نیستید

نخستین و عمده ترین گام جهت پروراندن این مهارت این است که تصویر تخیلی و اغراق آمیزی که از خود در ذهن دارید را پاک کنید. همه ما معمولا نواقص بسیاری داریم و امکان دارد در زندگی دچار اشتباهات و خطاهایی شویم. در این صورت بایستی قبول کنیم که مانند دیگر آدم ها قابل نقد هستیم و سایرین می توانند در مورد امور ما نظر دهند. در این صورت نخستین گام این است که قبول کنیم که دارای ضعف های خاصی هستیم و سایرین حق دارند از ما انتقاد کنند.

قبول کنید که می توان نقص داشت و همچنان دوست داشتنی و کافی بود

دو عامل از احساساتی که بعد از انتقاد عذابمان می دهند حس ناکافی بودن و حس دوست داشتنی نبودن، می باشد. ولی باید بدانیم که همه ما نواقصی داریم و در حین نقص داشتن خصوصیات مثبتی هم داریم. در این صورت یک رفتار و یا خصوصیت منفی نمی تواند سبب طرد شدن شما شود. با وجود نواقصی که دارید می توانید دوست داشتنی هم باقی بمانید.

آگاه باشید که اغلب انتقادات سایرین حاصل از فرافکنی می باشند

اکثر اوقات انتقادات سایرین بیشتر از اینکه چیزی را در خصوص شما آشکار کند، نمایان کننده باطن خود آنها می باشد. در حقیقت اکثر اوقات جهت سازگاری با مشکلات خود به فرافکنی صدمات، هراس ها و احساسات خود به سایرین دست می زنند.

آگاه باشید که دیگران الزاما نمی خواهند شما را تخریب و تحقیر کنند

یکی از نکات مهم و اساسی جهت انتقاد پذیری این مورد می باشد که بایستی به آن توجه نمود. همان طور که در این مبحث بیان کردیم اغلب انتقادات سایرین بیشتر از اینکه مسئله ای را در خصوص ما آشکار نماید، نمایان کننده مشکلات باطنی خود آن ها می باشد. در حقیقت سایرین با مشکلات متنوعی دست و پنجه نرم می کنند و اغلب جهت فرار از مشکلات و خلاصی از ناراحتی ها شروع به نسبت دادن خصوصیات منفی خود به سایرین می کنند.

در این وضعیت دیگر مشکل شما نخواهید بود و مشکل عمده آنها می باشند. در این صورت ضروری است که آگاه باشید دیگران الزاما در زمان انتقاد قصد کوچک کردن و خراب کردن شما را ندارند. زمانی که متوجه شویم قصد دیگران از انتقاد از ما این موارد نیست خیلی راحت تر آن انتقادات را قبول می کنیم.

بدانید که عملکرد سایرین نمی تواند در ارزشمندی شما تغییری ایجاد نماید

هر دفعه که از انتقاد دیگر افراد آزرده شدید و حس بی ارزش بودن کردید می توانید این پرسش را از خود سوال کنید: آیا عملکرد سایرین به عنوان یک مورد بیرونی حقیقت می تواند در ارزشمندی درونی من تغییر اعمال نماید؟

چنانچه ما به خوبی در خصوص این پرسش فکر کردیم در این صورت به این نتیجه می رسیم که انتقاد سایرین به منزله یک مورد بیرونی نمی تواند در ارزشمندی درونی ما تحولی ایجاد نماید. در حقیقت این صحیح است که انتقاد می تواند در یک لحظه به ما حس بی ارزشی دهد، اما از یاد نبرید که ما احساساتمان نیستیم.

اینکه در لحظه حس بی ارزشی کنید نمی تواند شما را بی ارزش و یا اگر در لحظه حس ارزشمند بودن کنید نمی تواند شما را به شخصی با ارزش مبدل کند. مقصود این است که عملکرد سایرین چه منفی و چه مثبت یک عامل بیرونی به حساب می آید و نمی تواند در ارزشمندی درونی ما تحولی ایجاد نماید.

در حقیقت جدای از بازخورد سایرین همانی می باشیم که هستیم و بازخورد سایرین چه منفی و چه مثبت نمی تواند به هیچ وجه تحولی در با ارزش بودن و شخصیت ما ایجاد نماید. دقت به این مسئله ساده و مهم می تواند در مدیریت حس بی ارزشی کمک بسزایی نماید.

قبول کنید که کاملا طبیعی است انتقاد شما را ناراحت کند

از دیگر نکات مهم در خصوص انتقاد پذیری این مورد می باشد. در نتیجه قبول کنیم که ما همواره در پی تایید شدن هستیم و علاقه ای جهت شنیدن انتقاد نداریم و این کاملا عادی است که انتقاد ناراحتمان کند. نباید از خود توقع داشت که به شکل ۱۰۰٪ در مقابل تمام انتقادات مسلح باشیم. اگرچه با شناخت خود، ممارست و تکرار می توان از میزان رنج آور بودن انتقاد کم کرد.