مجله تاپ‌ناز‌

اینتوساسپشن یا در هم روی روده چیست؟ چرا دچار این عارضه می شویم؟

اینتوساسپشن یا درهم روی روده، وضعیتی است که در آن بخشی از روده درون قسمت دیگری از آن لغزش پیدا می کند و در هم فرو می روند. دقیقا مانند یک تلسکوپ که جمع می شود، روده هم جمع می شود. این وضعیت می تواند باعث انسداد روده شود.

اینتوساسپشن یا لغزش روده ها در هم

در هم روی روده یا Intussusception یک مشکل پزشکی است که در آن بخشی از روده در بخش جلویی آن چین می خورد. روده کوچک و در موارد کمتر روده بزرگ درگیر این مشکل می شود.

علائم آن شامل درد شکم است که ممکن است گاهی اتفاق بیفتد، استفراغ، نفخ و مدفوع خونی هم از دیگر علائم می باشند. در هم روی روده باعث سوراخ شدن روده یا پریتونیت (التهاب صفاق) میشود.

دلیل در هم روی روده در کودک معمولا مشخص نیست ولی در بزرگسالان گاهی نقطه آغازگر (لید پوینت lead point) دیده میشود. عوامل زمینه ساز این بیماری در کودکان شامل بعضی از عفونت ها، بیماری هایی مانند فیبروز کیستیک و پولیپ روده هستند.

عوامل زمینه ساز در هم روی روده در بزرگسالان اندومتریوز، چسبندگی روده و تومور روده است. تشخیص دادن این بیماری بیشتر با عکس برداری انجام می شود. در کودکان سونوگرافی ترجیح داده می شود ولی در بزرگسالان سی تی اسکن ارجحیت ارد. در هم روده نیاز به درمان اورژانسی دارد.

در مان در کودکان با انما (تنقیه) صورت می پذیرد و اگر موفقیت آمیز نباشد، جراحی روی روده انجام می شود. دگزامتازون خطر دوره های بعدی بیماری را ممکن است کمتر کند. در افراد بزرگسال، طی عمل جراحی بخشی از روده را حذف می کنند. در هم روی روده بیشتر در کودکان ایجاد می شود. در کودکان هم بیشتر در پسران دیده می شود. سن ابتلا به آن بین 6 تا هشت ماهگی است.

اینتوساسپشن یا در هم روی روده

علائم و نشانه های در هم روی روده

علائه اولیه این مشکل شامل درد دوره شکم، استفراغ (گاهی اوقات به رنگ سبز صفرا) ، حالت تهوع، کشیدن پاها به سوی سینه و دل درد متوسط تا شدید متناوب است. درد پیوسته نیست بلکه به صورت متناوب است زیرا هم روی روده موقتا رفع می شود زیرا بخش چین خورده روده موقتا حرکت و انقباضاتش متوقف می شود.

علائم بعدی در هم روی روده عبارت هستند از خونریزی مقعدی (اغلب با مدفوع ژله ای قرمز که در واقع ترکیب خون و مخاط است) و خستگی. معاینه فیزیکی ممکن است توده سوسیس شکلی را در ناحیه شکم مشخص نماید و ضربان شکم حس شود.

کودکان یا افرادی که نمی توانند علائم را بیان نمایند ممکن است گریه کنند، زانوهای خود را به درون شکم بکشند و یا تنگی نفس با حمله درد را تجربه نمایند.

تب الز علائم هم روی روده به حساب نمی آید ولی این وضعیت ممکن است حلقه ای از روده را به وجود بیاورد که به دلیل تحت فشار قرار گرفتن رگ هایی که خون رسانی می کنند، نکروتیک شود. این باعث سوراخ شدن روده و عفونت خون می شود که تب ایجاد می کند.

در موارد نادر در هم روی روده ممکن الست عارضه پورپورای هنوخ شون‌لاین باشد که یک بیماری واسکولیت (vasculitis) وابسته به ایمنی در کودکان است. این بیماران که دچار در هم روی روده می شوند، دل درد شدید را علاوه بر علائم کلاسیک و علائم پورپورای هنوخ شون‌لاین، تجربه میکنند.

عوامل منجر به در هم روی روده

عوامل در هم روی روده مشخص نمی باشد. حدود 90 درصد از موارد آن در کودکان،، بدون دلیل باقی می ماند. به صورت کلی عفونت، عوامل زمینه ساز آناتومی و تغییر حرکت می توانند باعث به در هم روی روده شوند.

  • دایورتیکولوم مکل
  • پولیپ
  • دوپلیکاسیون
  • آپاندیس
  • هایپرپلازی پلاک پیر (Hyperplasia of Peyer’s patches)
  • ایدیوپاتیک

اگر چه نسخه های قدیمی تر واکسن روتاویروس با در هم روی روده ارتباط داشته است اما نسخه های کنونی آن چنین نیست.

اینتوساسپشن یا در هم روی روده

آسیب شناسی

در بیشتر انواع در هم روی روده، ایلئوم یا دراز روده وارد سکوم (روده کور) میشود. انواع دیگری هم ممکن است اتفاق بیفتد مثلا بخشی از دراز روده یا تهی روده (ژژونوم) یه درون خود افتادگی (پرولاپس) پیدا کند.

بخشی از روده که در بخش دیگری می رود قطعه به تتله افتاده یا اینتوسسِپتوم intussusceptum نام دارد و بخشی از روده که در بخش دیگر فرو می رود، در بر گیرنده یا
بخشی از روده که در بخش دیگر میرود قطعه به تله افتاده یا اینتوسسِپتوم intussusceptum نام دارد و بخشی از روده را که بخش دیگر در آن فرو رفته است، در بر گیرنده یا اینتوسسیپینس intussuscipiens نامیده می شود. تقریبا در تمام موارد در هم روی روده، قطعه به تله افتاده روده پشت قطعه در بر گیرنده قرار داشته است.

دلیل این است که حرکت کرمی شمل روده باعث می شود قطعه پشتی به سوی قطعه جلویی رانده شود. با این حال در موارد نادر خلاف این حالت روی می دهد.

یک ضایعه زمینه ساز آناتومیک (قطعه ای از بافت روده که به داخل لومن روده بیرون زدگی دارد) تقریبا 10 درصد موارد در هم روی روده، دیده می شود.

خون رسانی بخش به تله افتاده روده ممکن است قطع گردد و باعث ایسکمی یا نرسیدن اکسیژن به بافت ها شود. مخاط (آستر داخلی دستگاه گوارش) به ایسکمی بسیار حساس است و با مردن و پوسته ریزی، پاسخ می دهد. این باعث می شود که مدفوع ژله ای قرمز که ترکیبی از مخاط پوسته ریزی شده، خون و مخاط است دفع گردد.

در یک پژوهش گزارش شد که در واقع تنها درصد کمی از کودکانی که در هم روی روده دارنأ، مدفوع ژله ای قرمز را تجربه می کنند از این رو باید برای در هم روی روده، رفع هر گونه مدفوع خونی در نظر گرفته شود.

اینتوساسپشن یا در هم روی روده

تشخیص در هم روی روده

تشخیص بر اساس سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی از جمله مشاهده Dance’s sign انجام میشود.  در Dance’s sign، ربع پایینی سمت راست شکم بررسی می شود تا انقباض یا جمع شدگی که نشان دهنده در هم روی روده می باشد در آن تشخیص داده شود.

معاینه مقعد با انگشت در کودک مفید است زیرا بخشی از در هم فرو رفتگی روده ممکن است که با انگشت حس شود. تشخیص قطعی نیاز به عکس برداری دارد. سونوگرافی معمولا برای تشخیص انجام میشود زیرا دقت بالایی دارد و در آن تشعشع وجود ندارد.

نمایان شدن علامت سیبل (علامت دوناتی نیز به آن میگویند) در سونوگرافی معمولا با 3 سانتی متر قطر، تشخیص را تایید می کند. این عکس در سی تی اسکن یا سونوگرافی عرضی دیده می شود. در عکس های طولی، در هم روی روده مانند یک ساندویچ دیده می شود.

عکس اشعه ایکس از شکم به منظور بررسی انسداد روده یا گاز آزاد درون صفاق، ممکن است انجام شود. وجود گاز آزاد درون صفاق دلالت بر سوراخ شدن روده دارد. برخی هم از تنقیه هوا برای تشخصی استفاده می نمایند.

بیماری های مشابه در هم روی روده

در هم روی روده دو تشخصی افتراقی اصلی دارد:

درهم روی روده دو تشخیص افتراقی اصلی دارد:

    • گاستروانتریت حاد (التهاب معده روده)
    • پرولاپس رکتال یا افتادگی راست روده

 

درد شکم، مدفوع حاوی خون و مخیط و استفراق در گاستروانتریت حاد وجود دارد ولی اسهال یک علامت اولیه می باشد. افتادگی راست روده را با بیرون زدن مخاط که آن را می تواند در پوست اطراف مقعد حس کرد تمیز داده می شوند.

روشهای درمان

این وضعیت در ابتدا خطرناک و یا مرگبار نیست. در هم روی روده را می توان با تنقیه ماده حاجل محلول در آب یا باریوم یا هوا درمان کرد که هر دو به تشخیص این بیماری می کنند و در بیشتر موارد با موفقیت مشکل را بهبود می دهند. میزان موفقیت این درمان بالای هشتاد درصد است. با این حال تقریبا 5 تا 10 درصد از این موارد ظرف 24 ساعت دوباره عود می کنند. مواردی را که با انما نمی توان بهبود داد یا روده اسیب دیده است باید با عمل جراحی درمان نمود. در عمل جراحی کاهشی، جراح شکم را باز می کند و بخشی از روده را که در هم فرو رفته، فشار می دهد (نه اینکه آن را بکشد).

چنانچه جراح نتواند با موفقیت کار را انجام بدهد یا روده صدمه دیده باشد باید بخش پیچ خورده را برش دهد. در بیشتر موارد در هم روی روده را می تواند با لاپاراسکوپی جراحی کرد و بخش هایی از روده را که سالم می باشند کشیده و به هم مرتبط نمایندذ.

اگر این بیماری زود درمان نشوند، به وضعیت اورژانسی تبدیل می شود و حتی ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. در کشورهای در حال توسعه که بستری شدن در بیمارستان ها به سهولت انجام نمی گیرد به خصوص در موارد مشکلات پیچیده ای مانند در هم روی روده، در صورت عدم درمان به موقع، مرگ بیماری حتمی است.

مطالب مشابه را ببینید!