بلغم چیست + مشخصات بلغمی ها از دید طب سنتی و غلبه بر آن
بلغمی مزاج ها از دید طب سنتی
همه افراد در بدن 4 خلط دم، صفرا، بلغم و سودا دارند. عر کدام از این اخلاط که میزانشان از حد طبیعی بگذرد می گوییم که خلط غلبه کرده است. غلبه اخلاط مشکلات زیادی برای بدن ایجاد می کند که این مشکلات می توانند خودشان را در اندام های مختلف به طریق مختلف نشان دهند. حالا می خواهیم بدانیم که غلبه بلغم چیست و هر یک از اندام ها چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
بلغم یکی از اخلاط های چهارگانه (اخلاط اربعه) در طب اخلاطی می باشد. به نظر کارشناسان ب سنتی این خطل طبیعی سرد و مرطوب دارد و مصرف زیاد خوراکی های سردی بخش باعث زیاد شدن این نوع خلط در بدن می شود.
غلبه بلغم چیست که تمام پزشکان طب سنتی از آن صحبت می کنند و آن را منع می کنند؟ غلبه بلغم مشکل مزاجی است که در بیشتر افراد جامعه وجود دارد. اگر شما هم اندامی لاغر و شکمی بزرگ دارید باید بدانید که دلیل آن ناشی از غلبه بلغم است.
بلغم چیست و افراد بلغمی چه مشخصاتی دارند؟
میزان بلغم در انسان سالم یک درصد است و چون سبک تر از سودا و دم است معمولا حجام در نخستین خون گیری فرد بلغمی شاهد خون شفاف و کم مایه ای است. بلغم مانند کشک یا سفیده تخم مرغ است و مربوط به سیستم لنفاوی و سیستم ایمنی است و از جنس آب و سرد و تر می باشد. افراد بلغمی به دلیل سردی این مزاج دارای رنگ پوستی روشن، بور و یا پوستی سفید و موهای بور و سفید هستند.
به صورت کلی پوست و مو راهی مناسب برای شناخت مزاج افراد است و موی تیره و خشن نشانه فردی با مزاج گرم و موی روشن و نارک نشانه فردی با مزاج سرد می باشد. دم و صفرا گرم هستند، سودا و بلغم سرد هستند. افراد بلغمی علاوه بر پوست و موی روشن و شفاف دچار چاقی شکمی و کمی هم چاقی از ناحیه پهلو هستند که البته با تعدیل بلغم خود و روی آوردن به مصرف موادی که گرم و خشک هستند مانند خرما، زیره، اسپند و … می توانند از چاقی زیاد جلوگیری کنند و با مصرف مواد مسهل و تخلیه معده از چاقی خود کم کنند.
افراد بلغمی از نفخ معده و سردی سر دل رنج می برند که می توانند با ترک کردن سردی ها و مصرف گرمی جات به سلامت معده و به صورت کلی سلامت جسم خود کم کنند، زیرا بر مبنای طب یونان که طب اسلام هم تا حدی برگرفته از طب یونان است و قدمتی نزدیک به 4000 سال دارد منشا بیشتری بیماری ها در معده نهان است و لا سلامتی معده تمام امراض از بدن دفع می شوند. (طب اسلامی ، خون + معده را منشأ سلامتی و بیماری می‌داند) در منابع اسلامی از یبوست به عنوان یکی از امراض معده به ام الامراض تعبیر شده است زیرا یک طبیب حاذق قبل از اینکه توصیه به حجامت به عنوان درمان خوبی داشته باشد به تجویز مسهل و تخلیه معده بیمار توجه می کند که در منابع طبی، روش های فی و تنفیه پیشنهاد شده است.
غلبه بلغم
وقتی که در فردی خلط بلغم غالب شود، رنگ زبان سفید می شود و ف رد احساس سرما می کند و در هنگام غلبه بلغم همه یا بعضی از حالات یر هم در فرد دیده می شود.
- ترشی دهان
- سفیدی بدن
- پوست شل و آبکی
- زود سفید شدن موها
- سردی دست و پا
- دیر هضم شدن غذا (توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)
- خواب آلودگی و زیاد خوابیدن
- جاری شدن آب از دهان در خواب
- رقیق بودن آب بینی (ترشح زیاد بینی)
- فراموشی و کند ذهنی
- کم حواسی
- زیادی دفع ادرار
- سستی و بی حالی
- دفع ادرار با فشار زیاد
- ریزش مو زودتر از موعد مقرر
- درد معده
- قولنج (درد کمر و گردن و شانه‌ها)
- گرفتگی ماهیچه‌های پشت و گردن
- زانو درد و پا درد
- بیماری پارکینسون
- بیماری پیسی
- نقرس
- تنگی نفس
- تپش قلب (به خصوص در هنگام برخاستن از خواب)
- سرفه زیاد
- ضعف مثانه
- لک‌های قهوه‌ای در چشم
بعضی از علائم فوق سریع نمایان می شوند و بعضی دیگر هم در اثر توجه نکردن به خلط غالب و در دراز مدت ایجاد می شوند.
کارشناسان طب سنتی دلیل ان را خوردن غذاها و موادی است که مزاج سرد داند. برای اصلاح و درمان خوردن گوشت گوسفند و شتر، ادویه جات و گرمی جات و مصرف نکردن سردی جات توصیه می شود.
غذاهای مضر برای بلغمی مزاج ها
غذاهای لبنیات ، سرکه، ترشی و لیته ،شور ، سیب زمینی ، عدس ، قارچ، گوشت گاو و گوساله ، گوشت سفید (برای رماتیسمی ها بد بوده و درد را زیاد میکند) ، چای ، قهوه ، نسکافه ، میوه ترش و کال ، نارنگی ،کیوی ، خیار پوست کنده ، لیمو شیرین ، سوپ جو با زنجبیل روغن نباتی، کره گیاهی، نوشابه، برنج ، سوسیس و کالباس و فرآورده‌های این چنینی .
غذاهای مفید برای بلغمی مزاج ها
گوشت (شتر ، گوسفند ، کبوتر ، سار ، گنجشک) ، ادویه جات (هل – دارچین – زنجبیل – زیره -زعفران – زنیان- سیر- موسیر – خردل) ، سبزیجات (کرفس – نعناع – ریحان – جعفری – ترخون – مرزه) ، کلم ، مارچوبه ، نخود ، گردو هندی ، قدومه شیرازی ، کدو حلوایی ، لیمو ترش ، گندم .
زمستان فصل غلبه بلغم است و مصرف سردی‌ها مثل سالاد کاهو، الویه و ماست مضر بوده و در صورت مصرف، حتماً باید با مسهل خورده شود.
سرد مزاج‌ها بهتر است همراه غذا ادویه‌جات، زعفران و یا سرکه شیره مصرف کنند.
زرشک پلو با مرغ، باقالی پلو با ماهی، سالاد الویه و ماکارونی بلغم‌زا هستند و باید با ادویه‌جاتی مثل فلفل سیاه، زنجبیل، آویشن یا زعفران مصرف شوند.
تند غذا خوردن موجب تولید بلغم و سودای مضر می‌شود، خوابیدن پس از غذا سبب افزایش بلغم می‌شود. وعده ناهار و بخصوص خوابیدن پس از آن باعث افزایش بلغم می‌شود.
غلبه بلغم باعث سفیدی مو و موجب آرتروز و رماتیسم در اندام‌های تحتانی می‌شود، افراط در مصرف سردی‌ها موجب چاقی، کندذهنی و کاهش اعتماد به نفس و ترس می‌شود.
غلبه بلغم در اندام
چرخش چشم از بلغم است و اگر بلغم داخل چشم بلور شود کم‌بینایی به وجود می‌آید. اگر بلغم در بینی زیاد شود اختلال در بویایی پدید می‌آید. بلغم لزج هر وقت بر پوست بیفتد بیماری برص به وجود می‌آید. همانطور که غم مو و پوست را سفید میکند و موجب برص می‌شود.
غلبه بلغم باعث ایجاد عرق سرد می‌شود. پوست نرم، تعریق سرد زیاد، کف دست و پا مرطوب، خواب زیاد، پف اندام و صورت، خستگی زودرس، اذیت شدن در سرما و پنهان بودن رگ‌ها از دیگر نشانه‌های غلبه بلغم است.
غلبه بلغم باعث درد عضلات می‌شود و در گوش هم موجب خستگی زودرس می‌شود و گوش گاهی دچار درد‌های مقطعی می‌شود. گاهی کمردرد، گاهی پادرد، گاهی زانودرد. چون حضور بلغم مقطعی است و بلغم خلطی در جریان است.
اگر بلغم در روده غلبه کند موجب دفع بی‌اختیار می‌شود. حالتی که بیشتر در پیری پیش می‌آید. در این حالت شخص اول گاز دفع میکند اگر بدتر شود دچار یبوست سردی می‌شود که چاره‌اش فقط سالاد با آلوئه‌ورا است. بدتر از این اسهال سرد است. اسهالی که آن هم همراه با گاز است. معمولا این اسهال‌ها عفونی می‌شوند. بالاتر از همه این‌ها اسهال وبایی است که در آن بدن می‌خواهد فضولات را به سرعت بیرون بدهد. اگر این سردی در مثانه باشد بی‌اختیاری ادرار پدید می‌آید و شخص زیاد به دستشویی می‌رود یا در گریه‌ها و خنده‌های شدید ممکن است ادرار کند.
سردی در اندام جنسی موجب احتلام زیاد می‌شود و شخص تراوش‌های جنسی بی‌اختیار دارد. اگر سردی از این هم بیشتر شود شخص دچار زودارضایی می‌شود. بالاتر از همه سوزش جنسی مستمر و لاغری عضلانی (افت عضلات) یا آتروفی است. در زنان هم افتادگی سینه نشانه غلبه بلغم است. همینطور که غلبه بلغم پیش برود رحم‌شان هم سرد می‌شود و در نهایت می‌تواند منجر به ناباروری شود.
آب بیشترین جا را در بدن اشغال میکند و بیشتر بدن ما از آب است، در خاک نفوذ میکند و حرکتی رو به پایین دارد. برای همین یک شخص بلغمی‌مزاج یا شخصی با غلبه بلغم مدام در خاطرات گذشته سیر میکند و از آنجایی که آب به جا‌های ریز هم نفوذ میکند این شخص ریزبین هم هست. اگر بلغم در مفاصل بیش از حد متعارف شد ورم و در نتیجه آرتروز ایجاد می‌شود. مثلا آرتروز گردن که با ورم همراه است و در سن ۳۵ سالگی معمولا بروز میکند.
اگر سردی در ستون فقرات بروز کند رماتیسم به وجود می‌آید. رماتیسم در اثر رطوبت زیاد و سردی به وجود می‌آید و اگر مفاصل خشک شوند ساییدگی به وجود می‌آید.
اگر در سیستم گوارش غلبه بلغم داشته باشیم اشتها زیاد شده و شکم بزرگ می‌شود. در چنین مواردی درمان باید بسیار آرام پیش برود.
اگر میزان سردی معده زیاد شود در ابتدا با آروغ زدن خودش را نشان می دهد، سپس دیر هضم کردن غذا، بعد نفخ و در نهایت استفراغ ایجاد می شود. چون بلغم در معده بیش از اندازه اش شده و غذا اصلا هضم نمی شود، پس این غذا در معده تولید گاز می کند و علامت آن هم بوی بد دهان است. اگر کودکی که معده اش سرد شده باشد با شیره انگور می تواند معده او را گرم کرد. این نوع سردی معده می تواند حتی در تکلم هم اختلال ایجاد کند.
