خواص شگفت انگیز تخم کتان؛ 10 خاصیت تم کتان و مضرات استفاده از آن

تخم کتان یکی از مواد غذایی گیاهی می باشد که سرشار از ویتامین ها، آنتی اکسیدان، فیبر و چربی های سالم است. تخم کتان یک نوع گیاه بومی آسیا و اروپا است که معمولا در رنگ قهوه ای و طلایی وجود دارد و در شکل های مختلفی مانند دانه، پودر، روغن، آرد، قرص و کپسول موجود می باشد. این دانه خواص بی نظیری برای لاغری بدن و چاقی صورت دارد و همچنین برای جلوگیری از بیماری قلبی، دیابت، یبوست، کلسترول بالا، سرطان و … مفید است.

البته در صورت زیاده روی در مصرف این دانه عوارضی مانند یبوست، اسهال، نفخ و یا واکنش های آلرژیک ایجاد می شود. این دانه روغنی در اواخر بهار یا اوایل تابستان کاشته می‌شود و مدت زمان لازم برای رشد آن 3 ماه است. در ادامه تصمیم داریم شما را با فواید تخم کتان برای سلامتی و لاغری آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.

فهرست موضوعات این مطلب

تخم کتان چیست؟

تخم کتان یک نوع گیاه است که دارای مقادیر بسیار بالایی از پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 است و خواص زیادی دارد. تخم کتان با شرایط اقلیمی و خاک بسیاری از مناطق به خصوص مناطق معتدل خنک نیم کره شمالی سازگار است. رنگ طلایی و قهوه‌ای این دانه هر دو به یک اندازه خاصیت دارد و آسیاب کردن آن‌ها بهترین راه برای استفاده از آن ها است. این دانه معمولا برای تولید روغن صنعتی و کنجاله خوراک دام استفاده می شود. روغن آن یک روغن خشک کننده است که در رنگ ها و لاک ها و برای ساخت کفپوش مشمع کف اتاق نیز کاربرد دارد.

خواص تخم کتان

بذر تخم کتان سرشار از مواد مغذی است و فواید بسیار زیادی دارد. در ادامه به مهم ترین خواص تخم کتان می پردازیم.

سرشار از فیبر غذایی

فقط یک قاشق غذا خوری تخم کتان دارای حدود 2 گرم فیبر می باشد که 8 تا 12 درصد فیبر مورد نیاز روزانه توصیه شده برای مردان و زنان است. بذر کتان غنی از فیبر خوراکی محلول و نامحلول است که این دو نوع فیبر در روده بزرگ توسط باکتری ها تخمیر می شوند و مدفوع را حجیم می کنند. در نتیجه حرکت روده مرتب می شود.

فیبر محلول ثبات محتوای روده را افزایش می دهد و سرعت گوارش را کم می کند که این می تواند به تنظیم سطح قند خون و کاهش کلسترول کمک کند. فیبر نامحلول نیز باعث ترکیب آب بیشتر با مدفوع و افزایش حجم مدفوع می شود که این می تواند از یبوست جلوگیری کند و حرکات منظم روده را تقویت کند.

کاهش فشار خون

یکی از خواص بذر کتان این است که باعث کاهش سطح فشار خون می شود. بر اساس مطالعات انجام شده مصرف مکمل با محصولات بذر کتان مانند پودر بذر کتان می تواند به طور چشمگیری سطح فشار فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دهد. یک مطالعه 12 هفته ای نشان داده است که مصرف 4 قاشق غذاخوری (30 گرم) تخم کتان در روز باعث کاهش فشار خون می شود.

همچنین طبق یک تحقیق از 11 مطالعه، مصرف روزانه تخم کتان برای بیش از 3 ماه می تواند سطح فشار خون را تا 2 میلی متر جیوه کاهش دهد. 2 میلی متر جیوه شاید ناچیز به نظر برسد اما می تواند خطر سکته مغزی و بیماری عروق کرونر قلب را کاهش دهد.

کنترل قند خون

بدن انسان یا قابلیت ترشح مناسب انسولین را ندارد یا در برابر آن مقاوم است. طبق تحقیقات انجام شده اگر افراد مبتلا به دیابت روزانه 10 تا 20 گرم پودر تخم کتان مصرف کنند، سطح قند خون آن ها 8 تا 20 درصد کاهش می یابد. بنابراین تخم کتان می تواند قند خون را کاهش دهد و از مقاومت به انسولین جلوگیری کند، چون فیبر غیر محلول در بذر کتان وجود دارد که می تواند آزاد شدن قند در خون را آهسته کند و در نتیجه قند خون کاهش می یابد.

مفید برای پوست و مو

تخم کتان دارای ویتامین های E و B و همچنین امگا 3 است و آبرسان و تامین کننده رطوبت مو می باشد. اسیدهای چرب ALA می توانند خشکی موها را از بین ببرند و یک لایه محافظتی را بر روی سطح مو ایجاد کنند که باعث حفظ رطوبت مو می شود.

همچنین با استفاده از بذر کتان شکستگی، موخوره و ریزش مو نیز به طور کامل از بین خواهند رفت و آمینو اسیدهای سیستئین باعث کراتین مو و تقویت و لطافت مو می شوند. آنتی اکسیدان و ویتامین E موجود در تخم کتان باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد در بدن می شود و خواص ضد پیری دارد.

دانه کتان برای داشتن یک پوست نرم، صاف و شفاف بسیار مفید است. اگر پوستتان زبر و حساس است و پوسته پوسته می شود می توانید با استفاده از بذر کتان می توانید آن را بهبود بخشید.

سرشار از چربی های امگا 3

بذر کتان سرشار از آلفا لینولنیک اسید است که نوعی اسید چرب امگا 3 می باشد و برای سلامت قلب مفید است. آلفا لینولنیک یکی از دو اسید چرب ضروری است که معمولا در غذاهای گیاهی یافت می شود، بدن آن را تولید نمی کند و باید مواد غذایی آن را دریافت کنید.

تحقیقات روی حیوان ها نشان داده است که اسید آلفالینولنیک از جمع شدن کلسترول در رگ های خونی قلب جلوگیری می کند، التهاب شریان ها را کاهش می دهد و همچنین باعث کاهش رشد تومور می شود.

نتایج یک بررسی دیگر نیز نشان داده است که افرادی که اسید آلفا لینولنیک بیشتری نسبت به دیگران دریافت می کنند، 14 درصد کمتر در خطر ابتلا به حمله قلبی می باشند و به کاهش خطر سکته مغزی نیز کمک می کند.

کمک به کاهش وزن

بر اساس تحقیقات انجام شده، نوشیدنی هایی که دارای فیبر کتان هستند می توانند احساس گرسنگی را کاهش دهند و برای کاهش وزن مفید هستند. بنابراین می توانید نوشیدنی های دارای بذر کتان را به عنوان میان وعده خود در نظر بگیرید تا از هوس های غذایی و احساس گرسنگی جلوگیری کنید و اشتهای خود را کاهش دهید.

احساس سیری به خاطر وجود فیبر محلول در بذر کتان است که این نوع فیبر، گوارش در معده را آهسته می کند و باعث تحریک شدن هورمون های کنترل اشتها می شود و به فرد احساس سیری می دهد. پس فیبر خوراکی بذر کتان باعث افزایش احساس سیری می شود و به این صورت به کاهش وزن کمک می کند.

کاهش سطح کلسترول خون

یکی دیگر از خواص تخم کتان این است که باعث کاهش سطح کلسترول خون می شود. بر اساس یک تحقیق افراد مبتلا به کلسترول بالا، سه ماه روزانه 3 قاشق غذا خوری (30 گرم) پودر تخم کتان مصرف کردند و در نهایت کلسترول خون آن ها 20 درصد کاهش یافت. مطالعات دیگر هم نشان داده اند که دریافت روزانه یک قاشق تخم کتان خرد شده به مدت یک ماه سطح کلسترول مفید را تا 12 درصد افزایش داده است.

مفید برای چاقی صورت

اگر روزی به اندازه نصف قاشق چای خوری به مدت 6 هفته تخم کتان مصرف کنید، پوست شما آبرسانی می شود و بسیار با نشاط خواهد شد. در واقع اسیدهای چرب امگا 3 باعث جذب آب به سلول های پوستی می شوند و تمام چین و چروک های پوست را از بین می برند. به همین علت از تخم کتان برای چاقی صورت هم استفاده می شود.

منبع غنی از لیگان ها

تخم کتان نسبت به غذاهای گیاهی دیگر ۸۰۰ برابر بیشتر لیگان دارد. لیگان ها ترکیبات گیاهی با خواص آنتی اکسیدانی می باشند که می توانند به کاهش خطر ابتلا به سرطان و دیابت را کاهش دهند و به بهبود سلامت بدن کمک کنند. طبق تحقیقات انجام شده افرادی که بیشتر بذر کتان مصرف می کنند ۱۸ درصد کمتر در خطر ابتلا به سرطان سینه می باشند. همچنین تخم کتان می تواند باعث جلوگیری از سرطان های روده و پوست نیز شود.

تسکین علائم آرتریت

طبق گفته بنیاد آرتریت آمریکا، بذر کتان می تواند موجب کاهش درد و سفتی مفاصل شود. بعضی افراد آن را برای آرتریت، لوپوس، روماتوئید و پدیده رینود مصرف می کنند. محققان می گویند شواهد کافی برای استفاده از تخم کتان برای درمان آرتریت وجود ندارد اما برخی مواد موجود در دانه کتان می تواند به کاهش التهاب کمک کند. برای استفاده از تخم کتان به این منظور می توانید آن را آسیاب کنید و به صورت پودر شده یک قاشق غذا خوری در روز مصرف کنید. همچنین می توانید یک یا سه قاشق غذا خوری از روغن تخم کتان در روز استفاده کنید و یا ۱۳۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی گرم کپسول تخم کتان در روز مصرف کنید.

جلوگیری از یبوست

تخم کتان سرشار از فیبر نامحلول می باشد که در آب حل نمی شود و پس از غذا خوردن در دستگاه گوارش باقی می ماند. این نوع فیبر، آب را جذب می کند و باعث افزایش حجم مدفوع می شود. توجه داشته باشید که مصرف تخم کتان با آب بسیار کم ممکن است باعث افزایش یبوست شود و منجر به مسدود شدن روده شود. همچنین مصرف زیاد تخم کتان یا روغن تخم کتان ممکن است باعث اسهال شود.

مضرات تخم کتان

تخم کتان فواید زیادی دارد اما مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی، اسهال، حالت تهوع، سوء هاضمه، درد شکم، کاهش جذب مواد غذایی و انسداد روده شود. همچنین استفاده بیش از حد از تخم کتان می تواند موجب افزایش سطح آلفا فتوپروتئین در بدن شود که می تواند باعث اختلال در عملکرد کبد شود.

همچنین اسید فیتیک موجود در تخم کتان مانع جذب کلسیم، منیزیم، روی، مس و آهن در بدن می شود. این عوارض هنگامی بروز پیدا می کنند که در استفاده از دانه کتان زیاده روی کنید و یا از دانه های خام و نارس استفاده کنید.

قبل از استفاده از هر نوع مواد غذایی با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. علاوه بر آن مصرف دانه کتان را با توجه به رژیم غذایی خود تنظیم کنید و به میزان مناسب مصرف کنید.

نحوه مصرف تخم کتان برای لاغری شکم

بذر کتان دارای فیبر، ویتامین ها و انواع اسیدهای چرب اشباع نشده و امگا 3 است و می توان از آن به عنوان مکمل در رژیم های لاغری استفاده کرد. بذر کتان به دلیل داشتن فیبر زیاد می تواند باعث کاهش اشتها شود و به دلیل داشتن ویتامین ها و مواد مغذی لازم باعث تامین مواد غذایی مورد نیاز برای بدن شود.

برای استفاده از تخم کتان برای لاغری شکم، آن را آسیاب کنید و یک قاشق از آن را در یک فنجان آب داغ حل کنید تا یک ترکیب ژله ای حاصل شود. اجازه دهید تا کمی خنک شود و بعد یک لیمو ترش را به آن اضافه کنید و میل کنید. می توانید روزی یک بار از این نوشیدنی استفاده کنید.

تخم کتان را می توان به مدت یک سال در ظرف سر بسته و در جای خنک نگهداری کرد. توجه داشته باشید که آسیاب شده آن را در فریزر و فقط به مدت 6 ماه نگهداری کنید. اگر دارای بیماری خاصی هستید و دارو مصرف می کنید، قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

سخن پایانی

تخم کتان یک مکمل غذایی بسیار مقوی است که برای سلامت انسان و کاهش وزن بسیار مفید است و می تواند جزء اصلی هر رژیم غذایی کاهش وزن باشد. دانه های کتان برای مصرف باید به کاملا آسیاب شده و پودر شده باشد و می توانید آن را روی سالاد، ماست، خمیر نان، کلوچه و … بریزید. تخم کتان خواص زیادی برای بدن دارد اما برای افراد دارای شرایط خاص مانند افراد مبتلا به برخی بیماری ها و یا خانم های باردار و شیرده مجاز نمی باشد. علاوه بر آن، تخم کتان ممکن است با داروهای کاهش دهنده فشار خون، دیابت، ضد انعقاد خون و استروژن ها تداخل داشته باشد. پس قبل از مصرف این دانه حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.