نحوه تربیت کودک تک فرزند | با کودک تک فرزند چگونه رفتار کنیم؟

داشتن کودک تک فرزند هم برای کودک و هم برای والدین مشکلات جدی را به همراه خواهد داشت. در زمان گذشته، تک فرزند ها معمولا به عنوان کودکانی تنها، لوس و نالایق از نظر اجتماعی تصور می شدند؛ اما این روزها ورق برگشته است و به دلیل افزایش کودکان تک فرزند، جایگاه آن ها در جامعه تغییر کرده است.

تک فرزندها معمولا به انسان هایی بیش از حد کمال گرا، عاقل و با وجدان تبدیل می شوند که ممکن است اغلب احساس تنهایی کنند. آمارها نشان می دهد که تعداد خانواده هایی که کودک تک فرزند دارند، رو به افزایش است. بیشتر خانواده ها به دلایل مختلف تصمیم می گیرند که تنها یک فرزند را داشته باشند یا حداقل برای چند سال به فکر فرزند دوم نیستند.

اگر چه تک فرزندی برای برخی از خانواده ها مزایای زیادی دارد، اما می تواند با مشکلات و چالش های خاصی هم همراه باشد که اگر به آن توجه نشود، ممکن است به سلامت روانی کودک صدمه وارد شود. یک خانواده ی کوچک با یک خانواده ی پر جمعیت تفاوت های زیادی دارد، به همین دلیل چنین خانواده ای ممکن است با مجموعه متفاوتی از مزایا و مشکلات رو به رو شود.

در این مطلب، می خواهیم در مورد روش های صحیح تربیت کودک تک فرزند و نحوه رفتار با کودک تک فرزند با شما صحبت کنیم و نکات مهمی را ذکر کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

روش های صحیح تربیت کودک تک فرزند

کودک تک فرزند نسبت به کودکی که خواهر و برادر دارد و در خانواده ای پر جمعیت تر به دنیا آمده است ممکن است به توجه بیشتر و همچنین به فرصت های بیشتری برای تمرین مهارت های اجتماعی نیاز داشته باشد. در ادامه برخی از راهکارها برای پرورش صحیح کودک تک فرزند آورده شده است:

خودداری از توجه بیش از حد

هیچوقت به خاطر گریه ها و بهانه گیری ها و کج خلقی های کودک خود به او رشوه ندهید. فرزند خود را لوس نکنید و در توجه به او زیاده روی نکنید. اگر لازم بود می توانید مدتی او را تنها بگذارید و سپس نزد او بروید و با او در مورد رفتارش صحبت کنید. همیشه بعد از تنبیه، کودک خود را نوازش کنید و با او حرف بزنید.

داشتن یک فرزند، افراط در توجه به او را آسان می کند؛ زیرا وقتی خواهر و برادری وجود نداشته باشند که اسباب بازی و هدیه بخواهند، توجه به کودک تک فرزند بیشتر می شود. شما با تعیین محدودیت ها می توانید این تمایل را مهار کنید. یا می توانید کاری کنید که کودک چیزهایی را که می خواهد، خودش به دست آورد. این کار می تواند به کودک کمک کند تا ارزش چیزی را که می خواهد، بیشتر درک کند.

کودک را به تعامل با دیگران تشویق کنید

شما باید کودک خود را به تعامل با دیگران تشویق کنید. کودکان تک فرزند معمولا به دلیل احساس تنهایی، برای خود دوستان خیالی می سازند و یا وابستگی زیادی به اشیاء بی جان مانند عروسک ها و اسباب بازی های خود پیدا می کنند. مهم نیست که شما چقدر به کودک تک فرزند خود توجه می کنید و به او اهمیت می دهید؛ به دلیل این که او در اکثر مواقع به کودکان هم سن و سال خود نیاز دارد تا بتواند با آن ها ارتباط برقرار کند. به همین دلیل حتما باید بازی با کودکان هم سن و سال و فعالیت های اجتماعی با آن ها به طور مرتب تکرار شود.

کودک خود را پس از سن 18 ماهگی تشویق به بازی با همسالان خود کنید. هم در خانه خودتان (جایی که کودک باید اسباب بازی های خود را با همبازی هایش به اشتراک بگذارد) و هم در خانه دوستانش ( جایی که کودک باید از قوانین همبازی های خود پیروی کند) کودک شما نحوه تعامل با دیگران را می آموزد.

با کودک مانند بزرگسال رفتار نکنید

بسیاری از کودکان در سن 8 یا 9 سالگی بلوغ خود را نشان می دهند و رفتارهایی مانند بزرگسالان دارند. والدین نیز به راحتی این رفتار را می پذیرند؛ چون فکر می کنند این رفتار درست است و باید همینطور باشد. با این حال، کودک هنوز یک کودک است، بنابراین باید مانند یک کودک با او رفتار شود. قشر جلوی مغز تا بزرگسالی به طور کامل رشد نمی کند. حتی نوجوانان به دلیل این که قشر جلوی مغز آن ها هنوز به طور کامل رشد نکرده است، به صورت تکانشی عمل می کنند.

بنابراین پدر و مادرها باید بدانند که رفتارهای تکانشی در کودکان نیز اتفاق می افتد. ما نمی توانیم انتظار داشته باشیم که کودکان در سنین 8 تا 9 سالگی کاملا بالغ شوند، به همین دلیل هنوز از نظر رشدی در آن حد نیستند. پس به آن ها اجازه دهید بچه باشند. آن ها فقط یک بار در زندگی شان می توانند بچه باشند.

مطلب مشابه: چگونه کودک حرف شنو و مطیع تری داشته باشیم؟ نحوه رفتار با بچه های حرف گوش نکن

حد و مرز تعیین کنید

کودکان تک فرزند معمولاً خود را مانند بزرگسالان خانه مانند والدین تصور می کنند و باور دارند که باید حرف و قدرت برابری با بزرگسالان داشته باشند. اگر چه بسیاری از والدین سعی می کنند نظر کودک را در برخی مسائل بپرسند اما بدون شک بسیاری از تصمیمات باید فقط توسط شما گرفته شوند. همچنین کارشناسان بر لزوم خلوت گاه به گاه والدین بدون حضور فرزندشان تاکید می کنند، به دلیل این که این امر برای پرورش زندگی مشترک شما ضروری می باشد.

انعطاف پذیر باشید

به جای دستور دادن به کودک خود، در انجام کارها به او کمک کنید. به یاد داشته باشید که شما نقش الگو را برای کودک تک فرزند خود بازی می کنید. او خواهر یا برادری ندارد تا به او نگاه کند و از او الگو بگیرد. بنابراین او مجبور است شما را سرمشق قرار دهد و از شما تقلید کند.

پس شما کار سختی پیش رو دارید و باید از هر فرصتی استفاده کنید تا به او نشان دهید که یک انسان هستید، کامل و بی عیب و نقص نیستید و اگر از انسان خطایی سر بزند، دنیا به آخر نخواهد رسید. اگر این کار را انجام دهید، به کودک تک فرزند خود کمک زیادی می کنید تا کمتر کمال گرا باشد.

استقلال را در کودک تقویت کنید

به کودک خود مسئولیت های مختلف بدهید تا به مرور زمان وابستگی او کمتر شود. پرورش یک کودک تک فرزند باعث به وجود آمدن رابطه ای بسیار عمیق بین شما و فرزندتان می شود و به همین دلیل، بسیاری از تک فرزندها در مسائلی مانند تکالیف منزل و حتی سرگرمی های مختلف، بسیار به والدین خود وابسته هستند و والدین می توانند ناآگاهانه این وابستگی را تقویت کنند.

برای کمک به کودکانتان در استقلال پیدا کردن بیشتر، مسئولیت هایی مانند برخی از کارهای خانه را به او بسپارید. کودک تک فرزند شما باید یاد بگیرد که خود را مشغول کند و از انجام کارهای خود لذت ببرد و شما نباید همیشه برای او سرگرم کننده باشید.

کمالگرایی را کنار بگذارید

کودک در سال های اول زندگی با الگو قرار دادن پدر و مادر خود سعی می کند مانند آن ها باشد و ناخودآگاه به سمت کمال گرایی پیش می رود. وقتی که بیش از حد به فرزند خود توجه کنید و به شدت از او مراقبت کنید، کمال گرایی او بیشتر می شود. پدر و مادر با محافظت و حمایت بیش از حد از کودک خود، ناخودآگاه باعث می شوند که کودک هر کاری را که می تواند و یا حتی نمی تواند، انجام دهد.

آن ها تنها کودکانی هستند که به صورت بزرگسال کوچک، بزرگ می شوند. این کودکان همیشه می خواهند والدین خود را خوشحال و راضی کنند و به دلیل این که بیشتر با افراد بزرگسال ارتباط دارند، استانداردهای بزرگسالان را رعایت می کنند. در نتیجه کودکان تک فرزند ممکن است همیشه خود را تحت فشار قرار دهند تا رضایت شما را جلب کنند. اما شما به عنوان والدین نباید اجازه دهید که این اتفاق بیفتد.

بگذارید کودکان بداند که داشتن هدف، یک امر خوب و مثبت است اما در زندگی چیزهای دیگری به جز هدف و تلاش نیز وجو دارد. شما باید تحت هر شرایطی و بدون در نظر گرفتن موفقیت یا شکست، کامل بودن یا نبودن و … به او افتخار کنید.

او را به شوخ طبعی تشویق کنید

از آن جایی که کودک تک فرزند به طور مداوم با والدین و افراد بزرگسال تعامل دارد، می تواند آن قدر جدی، منطقی و عاقلانه فکر کند که ممکن است حس طنز و شوخ طبعی در او از بین برود. اگر چه هیچ روش مشخصی برای آموزش شوخ طبعی به کودکان وجود ندارد، اما شما می توانید در این زمینه یک الگوی مناسب برای او باشید. از برقراری نظم و قوانین خشک و محکم در خانه خودداری کنید و همیشه با فرزند خود به راحتی بخندید و به او لبخند بزنید تا او به خندیدن و شوخ طبعی ترغیب شود.

واقع بین باشید

بیشتر کودکان تک فرزند خیلی زود حرف می زنند و در سنین پایین موفقیت های بزرگی به دست می آورند. گاهی اوقات دانستن این که چه رفتارهایی برای سن آن ها مناسب است دشوار می شود. کودک تک فرزند با رسیدن به سن 7 یا 8 سالگی مثل یک بزرگسال کوچک به نظر می رسد و معمولا فکر می کند کودکان دیگر نابالغ هستند. شما والدین باید سعی کنید انتظارات واقع بینانه ای از کودک خود داشته باشید. به یاد داشته باشید که او فقط یک دوره ی کودکی خواهد داشت.

مطلب مشابه: راه‌ های ترغیب کودکان به خلاقیت و ابتکار داشتن

مداخله گری نکنید

کودک تک فرزند معمولا کمال گرا است و تمایل به بی عیب و نقص بودن همه چیز دارد. بنابراین اگر سعی کنید در هر کاری که او انجام می دهد مانند مرتب کردن دوباره تخت خواب یا تمیز کردن کمدی که او به تازگی تمیز کرده است مداخله کنید و آن را دوباره انجام دهید، عادت های کمال گرایانه کودک خود را تشدید می کنید. پس هیچ وقت سعی نکنید اصلاح کننده یا بهبود دهنده اعمال یا گفتار کودک تک فرزند یا فرزند اول خود باشید.

تمام خواسته های کودک را برآورده نکنید

برخی از پدر و مادرها تمام خواسته های کودک خود را برآورده می کنند و هر چیزی که او می خواهد را برایش مهیا می کنند. این کودک پس از مدتی با کمترین مقاومت والدین شروع به گریه کردن خواهد کرد تا خواسته هایش را برآورده کنند و این مشکل بزرگی را در تربیت کودک ایجاد می کند. بنابراین به هیچ عنوان بی دلیل به فرزند خود پاداش و جایزه ندهید و در برابر خواسته های او مقاومت کنید.

فعالیت های گروهی را به او آموزش دهید

کودکان تک فرزند همیشه به راحتی و بدون هیچ تلاش و انتظاری به خواسته های مورد موافقت والدین خود می رسند. این کودکان رقابت و درگیری با خواهر و برادر خود را تجربه نمی کنند. در صورتی که رقابت بین فرزندان به آن ها کمک می کند تا روزانه با همسن و سال های خود همراه شوند و نبود این روابط باعث می شود چالش های فعالیت های گروهی مانند باختن در بازی، انتظار برای نوبت و … برای کودک تک فرزند دشوار شود.

اگر می خواهید کودک شما در موقعیت های اجتماعی موفق باشد، شما باید مواردی مانند فعالیت و مشارکت های گروهی، سازگاری و همدلی با دیگران و به اشتراک گذاری و تقسیم وسایل با دیگران را همراه با مثال به او یاد دهید.