خواص زیره سبز و سیاه + نحوه مصرف انواع زیره

زیره یک دانه گیاهی است که معمولا به عنوان ادویه در پخت غذاهای مختلف استفاده می شود. زیره خواص ارزشمندی دارد و برای سلامتی بدن بسیار مفید است. زیره معطر و ضد نفخ است و در دو نوع زیره سبز و زیره سیاه کشت می شود.

زیره سبز هم به صورت پرورشی و هم خودرو یافت می شود و در داروهای سنتی استفاده می شود و زیره سیاه (زیره کوهی) در مناطق کوهستانی به صورت خودرو رشد می کند. زیره دارای طعم گرم و خاکی است که عطر کمی شیرین و تلخ دارد. اضافه کردن آن به یک مایع یا روغن گرم باعث می شود تا عطر و طعم آن داخل ظرف پراکنده شوند.

این ماده در بسیاری از ترکیبات ادویه مانند پودر کاری از عناصر رایج است. زیره در بسیاری از فرهنگ های غذایی به ویژه غذاهای مکزیکی، هندی، آفریقایی و آسیایی یک ادویه اصلی محسوب می شود. علاوه بر این، زیره برای چندین سال در بسیاری از نقاط جهان از جمله جنوب شرقی آسیا و ایران نقش دارویی داشته است.

از جمله خواص زیره می توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان بیماری های پوستی، درمان کم خونی و درمان بی خوابی اشاره کرد. در این مطلب در مورد انواع زیره، خواص زیره و نحوه استفاده از آن صحبت می کنیم. با ما همراه باشید.

زیره چیست؟

زیره نوعی گیاه معطر است که به رنگ های مختلف سیاه، قهوه ای تیره، قهوه ای روشن، زرد و سبز دیده می شود. بذر این گیاه به دو شکل علفی و دراز است. ریشه راست و سفید رنگ دارد که گوشت دار و دوکی شکل است. افراد در سراسر جهان طرفدار این ادویه هستند و برای طعم دادن به غذاهای خود از آن استفاده می کنند.

زیره به صورت دانه های کاملا خشک شده و یا آسیاب شده که کاملا پودر شده اند در بازار یافت می شود. این ادویه معمولا بسیار پر کاربرد است و حتی در پودر کاری که برای طعم دادن به غذا در بیشتر کشورها استفاده می شود نیز وجود دارد.

انواع زیره

زیره یک ادویه معطر است که به دو صورت زیره سبز و زیره سیاه وجود دارد. زیره سیاه به عنوان زیره کوهی نیز شناخته می شود. انواع زیره دارای فواید زیادی هستند و در آشپزی و پزشکی از آن ها استفاده می شود.

زیره سبز

زیره سبز یکی از انواع زیره است که خواص بسیار زیادی دارد. زیره سبز بومی مناطق آسیا، اروپا و آفریقا محسوب می شود. از زیره سبز می توانید به عنوان ادویه و چاشنی در تهیه غذاهای مختلف استفاده کنید. زیره سبز رنگ سبز روشنی دارد و در مقایسه با زیره سیاه دانه های حجیم و عطر کمتری دارد. طبع زیره سبز گرم و خشک است. زیره سبز آنتی اکسیدان ها و ویتامین های معدنی بسیار زیادی دارد. برای تهیه زیره سبز، می توانید به فروشگاه های معتبر مانند عطاری ها مراجعه کنید.

مطلب مشابه: خواص و مضرات جوز هندی / 16 خاصیت از کنترل قند خون تا رفع بوی بد دهان

زیره سیاه

دانه زیره سیاه معمولا به رنگ قهوه ای روشن یا تیره است. زیره سیاه که به آن زیره کوهی، زیره کرمانی و شاه زیره هم می گویند، منبع غنی از پروتئین، آهن، کلسیم، منیزیم، روی، پتاسیم، مس، کربوهیدرات، چربی و آنتی اکسیدان هایی مانند لیمونن و کارون است. بنابراین برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است و خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد. این گیاه در زمان های بسیار قدیم کشت می شد و بوم مناطق آسیای غربی و اروپا به شمار می رود.

تفاوت زیره سبز و زیره سیاه

زیره سبز و زیره سیاه با وجود شباهت های زیادی که به هم دارند، اما از نظر جنس، گونه، رنگ، ترکیبات و نوع اسانس یا عطر با یکدیگر تفاوت دارند و اثرات دارویی آن ها نیز در برخی موارد تفاوت دارد. زیره سیاه به رنگ سیاه و با دانه های باریک است و زیره سبز به رنگ سبز روشن و با دانه های درشت تر دیده می شود. بوی زیره سیاه و زیره سبز نیز با هم متفاوت است و زیره سیاه عطر بیشتری نسبت به زیره سبز دارد.

خواص زیره سبز

زیره سبز معمولا در چین، هند، خاورمیانه و مناطق مدیترانه ای تا سطح زمین می روید. از مهم ترین خواص زیره سبز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان استرس و افسردگی

یکی از خواص زیره سبز ایجاد آرامش و رفع استرس و افسردگی است. این گیاه سرشار از آنتی اکسیدان است و نقش بسیار مهمی در درمان افسردگی و کاهش استرس دارد و در نهایت باعث بهبود عملکرد مغز می شود.

کمک به هضم غذا

زیره سبز برای هضم غذا بسیار مفید است. در واقع زیره سبز با تحریک غده های مسئول ترشح اسیدها، صفرا و آنزیم هایی که برای عملکرد دستگاه گوارش ضروری هستند، باعث هضم بهتر غذا می شود.

مفید برای پوست صورت

زیره خواص بسیار زیادی برای سلامت پوست دارد. در زیره سبز ویتامین E وجود دارد. این ویتامین باعث می شود تا دیواره مویرگی پوست تقویت شود. به دنبال این فرایند خاصیت ارتجاعی و رطوبت پوست بهبود می یابد. زیره سبز در سراسر دنیا به عنوان یک گیاه ضد پیری شناخته می شود.

درمان التهاب و عفونت بدن

در ترکیبات موجود در گیاه زیره، موادی وجود دارد که به عنوان ضدالتهاب و ضدعفونی کننده از آن ها یاد می شود. بنابراین اگر دچار التهاب، عفونت و یا دردی در بدن هستید، توصیه می کنیم زیره سبز را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

تقویت حافظه

زیره روی مغز نیز می تواند تاثیر مثبتی داشته باشد. در واقع زیره باعث می شود تا سیستم عصبی مرکزی شما تحریک شود و به دنبال آن باعث تقویت حافظه و بهبود عملکرد می شود. این گیاه برای درمان بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون بهترین گزینه است.

تقویت مو

از دمنوش زیره سبز می توانید برای تقویت موهای خود استفاده کنید؛ زیرا ترکیباتی مانند پروتئین، آب، چربی و کربوهیدرات های مختلفی در آن وجود دارد. بنابراین افرادی که موهایشان نازک شده یا دچار ریزش شده، می توانند با مصرف پودر زیره موهای خود را تقویت کنند.

درمان هموروئید

زیره سبز سرشار از فیبر است. بنابراین برای تحریک سیستم گوارشی، بهبود هضم و درمان هموروئید بسیار موثر است. همچنین، زیره دارای خاصیت ضد قارچی و میکروبی است و به راحتی می تواند عفونت هایی را که به دلیل هموروئید ایجاد شده است بهبود دهد.

درمان بی خوابی

در روند درمان بی خوابی، مغز نقش مهمی دارد. زیره سبز با داشتن انواع ویتامین ها می تواند در این فرایند موثر باشد و باعث بهبود کیفیت خواب و درمان بی خوابی شود.

کاهش علائم پریودی

اگر در روزهای اول دوره قاعدگی خود هستید، بهتر است از زیره استفاده کنید. این گیاه به دلیل خواص ضدالتهابی که دارد، باعث می شود تا دردهایی که به دلیل اسپاسم ایجاد شده اند از بین بروند و در نتیجه آرامش بیشتری را برای شما به دنبال دارد.

لاغری و کاهش وزن

یکی از مهم ترین خواص زیره این است که برای کاهش وزن مناسب است. زیره باعث می شود تا سوخت و ساز بدن بالاتر برود و هضم غذا بهتر انجام شود و در نتیجه باعث کاهش وزن و لاغری خواهد شد.

مطلب مشابه: خواص مفید سماق برای درمان کبد چرب (روش های استفاده برای کبد)

افزایش شیردهی مادر

مصرف زیره سبز یکی از روش های تقویت شیردهی برای خانم هایی است که نوزاد کوچک دارند. زیره سبز سرشار از آهن است که باعث می شود قدرت بدنی مادر تقویت شده و حجم شیردهی را نیز بیشتر می کند.

درمان اختلالات تنفسی

زیره سبز با دفع و از بین بردن مخاط ریه ها، به تنفس بهتر کمک می کند. این خاصیت باعث می شود تا تنفس شما در صورت ابتلا به بیماری های عفونتی مربوط به دستگاه تنفس بهتر شود. بنابراین برای افرادی که دچار عفونت، آلرژی، چاقی، استرس و عدم تعادل هورمونی هستند، گزینه مناسبی است.

خواص زیره سبز برای مردان

یکی از مشکلاتی که بسیاری از آقایان با آن مواجه هستند، مربوط به فرایندهای جنسی و دستگاه تناسلی-ادراری است. با مصرف زیره سبز تا حد زیادی این مشکلات درمان می شود. تقویت قوای جنسی و افزایش تعریق و ادرار از خواص زیره سبز برای بدن است.

تنظیم کلسترول

بر اساس تحقیقات، زیره سبز به عنوان یکی از خوراکی های گیاهی مفید برای کاهش کلسترول شناخته شده است. بهترین خاصیت زیره سبز را وقتی دریافت می کنید که 3 گرم از پودر آن را در طول روز مصرف کنید. این گیاه باعث می شود تا کلسترول خوب جایگزین کلسترول بد در بدن شود و در نتیجه در کاهش بیماری های قلبی موثر است.

جلوگیری از سرطان

زیره سبز حاوی ترکیباتی است که برای جلوگیری از سرطان مفید هستند. مصرف زیره سبز باعث می شود استرس اکسیداتیو کاهش پیدا کند و به دنبال آن پیشگیری از سرطان و درمان آن اتفاق بیفتد.

تقویت استخوان ها

یکی دیگر از خواص زیره سبز، تقویت استخوان ها است. این ویژگی به دلیل وجود مقادیر بالایی از کلسیم در ترکیبات این گیاه است.

افزایش سطح انرژی

اگر در طول روز برای انجام بهتر کارهای خود به انرژی زیادی نیاز دارید، بهتر است مصرف زیره سبز را به صورت دمنوش یا عرق مصرف کنید. این کار باعث می شود تا سطح انرژی شما افزایش یابد و این به دلیل وجود مواد مغذی مختلف در این گیاه است.

جلوگیری از دیابت

زیره سبز برای افرادی که در معرض ابتلا به بیماری دیابت هستند بسیار مفید است. این دانه گیاهی، قند خون شما را کاهش می دهد و از این طریق نقش مهمی در جلوگیری از دیابت ایفا می کند. این موضوع به خصوص در افرادی که سابقه دیابت را در خانواده خود دارند، اهمیت بیشتری دارد.

تقویت سیستم ایمنی

زیره سبز دارای انواع ویتامین ها از جمله ویتامین C است. به همین دلیل است که از آن به عنوان یکی از گیاهانی یاد می شود که برای تقویت سیستم ایمنی مفید هستند و در طب سنتی استفاده از زیره سبز برای تقویت سیستم ایمنی توصیه می شود.

خواص زیره سیاه

از مهم ترین خواص زیره سیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

لاغری و کاهش وزن

یکی از مهم ترین خواص زیره سیاه این است که به دلیل کمک به هضم بهتر غذاها باعث کاهش وزن و لاغری می شود.

درمان سرفه

زیره سیاه برای درمان سرفه خشک نیز مفید است، اما به شرطی که آن را با دانه فلفل ترکیب کنید و به صورت دمنوش یا طعم دهنده درون غذا استفاده کنید.

رفع بی خوابی

از زیره سیاه می توانید به عنوان یک داروی گیاهی موثر برای بهبود خواب استفاده کنید. این گیاه به دلیل داشتن مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئین، کاروتوئن، کریپتوکسانتین و منیزیم، به رفع بی خوابی شما کمک می کند.

مطلب مشابه: خواص زنجبیل | مهم ترین فواید زنجبیل و تاثیر آن بر سلامتی بدن

تسکین شکم درد

از زیره سیاه می توان برای درمان دردهای شکمی استفاده کرد. این گیاه باعث می شود تا کرم های انگلی که درون دستگاه گوارش شما وجود دارند، از بین بروند و در نتیجه درد شکم شما را به میزان زیادی کاهش می دهد.

کاهش التهاب پوست

روغن زیره سیاه باعث کاهش التهاب و پف بدن می شود. همچنین این روغن باعث می شود تا رشد سلول های پوستی بیشتر شود و در این صورت برای افرادی که دچار مشکلات سوختگی پوست هستند بسیار مناسب است.

سلامت قلب

اکثر پزشکان طب سنتی توصیه می کنند تا افراد مبتلا به بیماری های قلبی از زیره سیاه برای بهبود مشکلات قلبی خود استفاده کنند. این گیاه سرشار از پتاسیم است که یکی از ترکیبات مهم و ضروری برای حفظ سلامت قلب به شمار می رود و باعث می شود تا ضربان قلب بهتر انجام شود.

مفید برای دور چشم

زیره سیاه در شادابی پوست بسیار موثر است. این دانه گیاهی را می توانید به صورت روغن برای دور چشم خود استفاده کنید. زیره سیاه به کند شدن روند پیری پوست کمک می کند و باعث کاهش ایجاد چین و چروک های دور چشم می شود. در صورت استفاده منظم کاهش چین و چروک های دور چشم خود را به صورت کاملا مشخص خواهید دید.

سلامت کبد

یکی دیگر از خواص زیره سیاه، سم زدایی است که برای سلامت کبد بسیار مفید است. این گیاه باعث می شود که سم های موجود در بدن شما رفع شود و در نهایت تولید صفرا را نیز کاهش می دهد.

ادرار آور

روغن دانه زیره سیاه به افرادی که دچار مسدود شدن ادرار هستند، کمک می کند و ادرار آور است.

خاصیت ضد اسپاسم

زیره سیاه خواص ضد اسپاسم دارد و می تواند انقباض عضلانی و گرفتگی عضلات را التیام دهید. بنابراین اگر در اکثر مواقع دچار اسپاسم در بدن می شوید، زیره سیاه را در وعده های غذایی خود قرار دهید.

بهبود متابولیسم

زیره سیاه در بهبود متابلیسم بدن نیز نقش دارد. این دانه گیاهی سرشار از منگنز است و در نهایت به بهبود متابولیسم بدن شما کمک می کند.

نحوه مصرف زیره سیاه و سبز

با توجه به خواص زیره می توانید آن را به صورت آسیاب شده یا روغن در غذاهای مختلفی استفاده کنید. برخی از افراد در پخت نان های محلی، درست کردن ترشی جات، سوپ، سوسیس خانگی، سبزیجات و انواع سس های مختلف از زیره سبز یا زیره سیاه استفاده می کنند. از جمله غذاهای دیگری که با زیره پخته می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دمنوش زیره

یک قاشق غذاخوری پودر زیره را در 1/5 لیتر آب جوش در قوری بریزید و مانند چای دم کنید. این دمنوش برای لاغری و کاهش وزن و همچنین برای سلامت بدن مفید است و باعث رفع نفخ در روده و معده می شود.

زیره پلو

برای درست کردن زیره پلو به مواد غذایی مانند زیره سیاه، برنج، روغن و ادویه نیاز دارید. ابتدا باید برنج را آبکش کنید و زیره سیاه بین برنج بریزید. در آخر برنج را روی دمای مناسب شعله گاز قرار دهید تا به طور کامل پخته شود. قبل از دم گذاشتن برنج بهتر است دانه های زیره را در مقداری آب به مدت 30 دقیقه خیس کنید. در صورت تمایل می توانید زیره پلو را با مرغ هم میل کنید.

زیره با عسل و فلفل

می توانید زیره آسیاب شده را با عسل و فلفل ترکیب کنید. این معجون در میان اعراب بسیار رایج است و یک ماده تقویت کننده جنسی محسوب می شود.

زیره با پنیر یا تخم مرغ

به طور کلی شما روزانه یک یا دو قاشق غذاخوری می توانید از زیره در برنامه غذایی تان استفاده کنید. در صورت تمایل برای صبحانه می توانید زیره سیاه را بر روی پنیر یا تخم مرغ نیمرو بریزید و میل کنید.

زیره با ماست

ترکیب پودر زیره با ماست می تواند بر سطح کلسترول خوب در بدن تأثیر مثبتی داشته باشد. یک مطالعه در سال 2014 که شامل 88 زن با وزن بالا بود، نشان داد که وقتی 3 گرم زیره سبز را با ماست دو بار در روز به مدت سه ماه مصرف می کردند، سطح کلسترول خوب بیشتری نسبت به آن هایی داشتند که ماست را به طور ساده مصرف می کردند.

عوارض مصرف زیره

• برخی از افراد ممکن است به زیره حساسیت داشته باشند و پس از مصرف آن دچار حالت تهوع، سرگیجه و معده درد شوند؛ در این صورت باید از مصرف آن اجتناب کنند.
• مصرف بیش از حد روغن زیره سیاه می تواند به بروز عوارض کبدی و کلیوی منجر شود.
• افراد مبتلا به دیابت به خصوص افرادی که برای دیابت دارو مصرف می کنند، باید از مکمل های زیره با احتیاط استفاده کنند. زیرا ممکن است با توجه به نوع دیابت سطح قند خون آن ها را تغییر دهد.
• قبل از مصرف انواع زیره به عنوان دارو به همراه مکمل ها و داروهای شیمیایی دیگر حتما با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از داروها ممکن است بر نحوه عملکرد داروهای گیاهی مانند زیره تاثیر منفی بگذارند.
• پژوهشگران دریافته اند که مصرف روغن زیره سیاه زراعی در غلظت های بالا می تواند موجب سقط جنین و ناراحتی عصبی شود، بنابراین مصرف آن توسط زنان باردار توصیه نمی شود.
• دانشمندان مصرف روغن خالص زیره سیاه زراعی را برای کودکان کمتر از 2 سال مجاز نمی دانند زیرا ممکن است باعث ایجاد خارش شود.

مطلب مشابه: خواص موسیر برای بدن و ارزش غذایی آن + روش های مصرف آن