هرآنچه باید درباره مردان دنیای سیاست و زندگی آنان بدانید
تاریخ پر از شخصیتهایی است که بعضی از آنها مردانی بزرگ بودند و محبوب شدند و بقیه کسانی شدند که نامشان با نفرت برده میشود. خواندن سرگذشت هر کدام از این افراد نقش زیادی در وسعت دید و گسترش آگاهی فردی و اجتماعی ایفا میکند. در این مقاله با چهار نمونه از پر فروشترین و خواندنیترین کتابهای تاریخی در مورد شخصیتهایی مثل ترامپ، معمر قذافی، دکتر محمد مصدق و جوزف استالین آشنا خواهید شد.
- آنچه در اتاق اتفاق افتاد
احتمالا طی یک سال اخیر نام جان بولتون را بیشتر از هر وقت دیگری شنیدهاید؛ دلیل این مسئله هم به دو قضیه مهم برمیگردد؛ اول اینکه اخراج جان بولتون به عنوان سومین مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت ترامپ است و دومین دلیل به افشاگری بولتون در کتاب آنچه در اتاق اتفاق افتاد برمیگردد؛ کتابی که در آن جان بولتون روایتهای متعددی در مورد سو مدیریت ترامپ بیان میکند. او که مدت 17 ماه در سمت مشاور امنیت ملی آمریکا مشغول به کار بود، بعد از ترک این سمت به رو کردن بسیاری از مشکلاتی که در دولت ترامپ وجود داشت، پرداخت. این مسئله اما این طور نبود که فقط به ضرر ترامپ تمام شود؛ از آنجایی که خود بولتون هم به عنوان یک جمهوری خواه جنگ طلب شناخته میشود؛ با نوشتن این کتاب به صورت ناخودآگاه خودش را هم در معرض انتقاد قرار داد. این کتاب در بسیاری از کشورهای جهان منتشر شده است و در ایران هم ترجمه کتاب جان بولتون را محمد خجسته و انتشار آن را انتشارات نگاه انجام داده است. این کتاب حدود 600 صفحه دارد؛ اما این حجم از افشاگریها برای علاقمندان به مسائل تاریخی و سیاسی زیاد نخواهد بود.
- حرمسرای قذافی
معمر قذافی 42 سال بر لیبی حکومت کرد و در طی این دوران به انواع جنایتهای فجیع دست زد؛ جنایتهایی که تا قبل از انقلاب لیبی کمتر کسی جرئت صحبت کردن درباره آنها را داشت. یکی از بزرگترین جنایات این دیکتاتور راه انداختن حرمسرایی به نام باب العزیزیه است که در آن زنان بسیاری را بعد از ربودن به بند کشیده و به انجام انواع تجاوز و آزار جنسی روی آنها پرداخته بود. کتاب حرمسرای قذافی نوشته آنیک کوژان است. او که یک خبرنگار جنگی فرانسوی است، حدود یک دهه پیش برای تحقیق درباره نقش زنان در انقلاب لیبی وارد این کشور میشود و در حین تحقیقات به دختری به نام «ثریا» برمیخورد. این دختر یکی از قربانیان قذافی بوده از مدرسه ربوده شده و حرمسرای او منتقل میشود.
زمانی که کوژان به فرانسه برمیگردد روایت ثریا را منتشر میکند. چیزی طول نمیکشد که روزنامهنگاران دیگری هم شروع به تحقیق میکنند و کمی بعد مشخص میشود ثریا تنها نبوده و زنان بسیاری قربانی خشونت جنسی دستگاه قذافی شدهاند. بنابراین کوژان یک بار دیگر به لیبی برمیگردد و با وجود تهدیدها تحقیقاتش را تکمیل میکند. نتیجه این تحقیقات کتاب پرفروش «حرمسرای قذافی» است که با ترجمه بیژن اشتری در دسترس خوانندگان فارسی زبان قرار گرفته است. نسخه صوتی این کتاب نیز با صدای معصومه عزیز محمدی قابل دانلود برای ایرانیانی است که از شنیدن نسخههای شنیداری لذت میبرند.
- ژوزف استالین، دیکتاتور اتحاد شوروی
استالین در گرجستان به دنیا آمد. وضعیت مالی خانواده او چندان خوب نبود، پدرش کفاش و مادرش رختشوی بود. مادرش دوست داشت پسرش، ژوزف ویساریونوویچ جوگاشویلی که بعدها لقب استالین را برای خودش انتخاب کرد، کشیش بشود. استالین هم در دوران نوجوانی بورسیه یک مدرسه دینی در تفلیس میشود؛ اما بعدها به دلیل شرکت نکردن در امتحانات، مدرسه عذر او را میخواهد. گفته میشود استالین از مادرش بابت اینکه او را برای تحصیل امور دینی به شهر دیگری فرستاده بود، دل خوشی نداشت.
استالین در جوانی با لنین آشنا میشود و همین آشنایی عقاید کمونیستی وی را از پیش محکمتر کرده و بعد از انقلاب روسیه، که در این لینک میتوان بیشتر درباره آن خواند، او را به دست راست لنین تبدیل میکند. او در دوران جنگ جهانی رویکردی شبیه به هیتلر نسبت به نیروهایش داشت؛ معتقد بود هیچ کدام از نظامیهای روسیه نباید در برابر آلمانها عقب نشینی کنند و باید تا آخرین نفس بجنگند. گفته میشود او به نیروهایش گفته بود در صورتی که به دست نیروهای آلمانی افتادند، خودشان را بکشند و از این قضیه پسرش را هم مستثنی نکرده بود. این شد که وقتی یاکف جوگاشویلی، پسر استالین که ستوان یکی از توپخانههای روسیه بود، به دست نیروهای آلمانی اسیر شد، استالین خطاب به پسر کوچکش واسیلی گفت: «احمق نکرد خودش را با تیر بزند!»
پلیس مخفی، پاکسازی و اردوگاه اجباری هم از دیگر نتایج حاصل رویکردهای کمونیستی استالین بودند. خفقان در دوران او به حدی زیاد شده بود که مردم به هم اعتماد نمیکردند،
چون احتمال جاسوسی میرفت. افراد مخالف یا کسانی که تنها ظن مخالفت به آنها میرفت به قتل میرسیدند و عده زیادی هم به اردوگاههای کار اجباری فرستاده میشدند. نتایج این جنایات مرگ میلیونها نفر از مردم روسیه و ثبت نام استالین به عنوان یکی از بزرگترین دیکتاتورهای تاریخ است. کتاب «ژوزف استالین، دیکتاتور اتحاد شوروی» به قلم براندا هاوگن و ترجمه رضا علیزاده به بررسی این زندگی این شخصیت مخوف میپردازد. کتاب را گروه انتشاراتی ققنوس در 110 صفحه به انتشار رسانده است.
- تراژدی تنهایی، زندگینامه سیاسی محمد مصدق
شخصیت محمد مصدق یکی از محبوبترین شخصیتهای قرن اخیر ایران است. مردی که به گفته مورخان خوار چشم دولتمردان اروپایی و آمریکایی بود و اگر کمی مسامحه میکرد میتوانست جای خودش را بین آنها باز کند؛ اما محمد مصدق ترجیح داد در دل مردم سرزمینش جا داشته باشد تا بیگانگانی که چشم به منابع متعلق به مردمش دوخته بودند. کتاب «تراژدی تنهایی» را روزنامه نگاری بریتانیایی، کریستوفر دوبلگ نوشته است. او به ایران آمده و تحقیقات کاملی درباره زندگی مصدق کرده است؛ با سیاستمداران و غیر سیاستمدارانی که به نحوی او را میشناختهاند، مصاحبه کرده و جزئیاتی از زندگی او را به دست آورده که برای اولین بار در کتاب او منتشر میشوند. جالب اینجاست که در طول خواندن کتاب، محور، نه اتفاقات سیاسی بلکه شخصیت مصدق است و در عین حال گریزی جز تعریف کردن وقایع تاریخی نیز وجود ندارد. خواندن این کتاب را به علاقمندان به این شخصیت بزرگ تاریخی پیشنهاد میکنیم. «تراژدی تنهایی» را بهرنگ رجبی ترجمه کرده و نشر چشمه به چاپ رسانده است. رپورتاژ آگهی /