درمان آفتاب سوختگی و تیرگی پوست؛ انواع آفتاب سوختگی
تابستان بهترین فصل برای کسانی است که عاشق آفتاب گرفتن و دراز کشیدن زیر نور خورشید هستند. حمام آفتاب علاوه بر این که پوست های سفید را شکلاتی و زیبا می کند، در تولید ویتامین دی هم نقش مهمی دارد. اما اگر بیش از حد در معرض تابش خورشید قرار بگیرید، ممکن است دچار آفتاب سوختگی، تیرگی یا لک های پوستی شوید.
آفتاب سوختگی عارضه ای است که در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، تخت سولاریم یا سایر منابع اشعه های فرابنفش خورشید (UV) رخ می دهد. ابتلا به این عارضه در فصل تابستان که اشعه های خورشید در قوی ترین حالت خود هستند، بسیار رایج است.
فردی که دچار آفتاب سوختگی شده است، ممکن است شاهد التهابات و تیرگی در پوست خود باشد. در این مقاله قصد داریم روش های ساده و موثری را برای درمان آفتاب سوختگی و تیرگی پوست به شما معرفی کنیم. پس پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
آفتاب سوختگی چیست؟
آفتاب سوختگی (Sunburnt)، وضعیتی بسیار شایع است که می تواند در کمتر از 15 دقیقه ایجاد شود. آفتاب سوختگی وقتی رخ می دهد که پوست شما در معرض بیش از حد نور خورشید قرار بگیرد. نور ماوراء بنفش به سلول های پوست آسیب می رساند و باعث سوختگی پوست می شود.
در حالی که آفتاب سوختگی ممکن است یک مشکل جزئی به نظر برسد و در بیشتر موارد خود به خود برطرف می شود، اما وقتی که سلول هایی که جهش پیدا کرده اند، زنده می مانند می تواند منجر به ضایعات سرطانی شود.
علت اصلی آفتاب سوختگی چیست؟
زمانی که پوست شما برای یک مدت زمان طولانی، در معرض نور شدید خورشید قرار می گیرد، دچار سوختگی شده و قرمز می شود. به عبارتی پوست با جذب بیش از حد اشعه ماورابنفش نور خورشید، به سرعت واکنش نشان می دهد و باعث آسیب به DNA سلولی پوست می شود.
با تابیده شدن نور خورشید به بیرونی ترین لایه پوست، ملانین های پوست تغییر رنگ می دهند و پوست به اصطلاح برنزه می شود. در واقع این تغییر رنگ پوست به خاطر نقش محافظتی است که در مقابل نور خورشید در پوست ما رخ می دهد.
ادامه پیدا کردن این آسیب می تواند باعث مشکلاتی مانند چین و چروک، خشکی و ایجاد بافت چربی و حتی سرطان پوست شود. ایجاد آفتاب سوختگی در پوست، به عوامل مختلفی مانند مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید، شدت تابش نور خورشید و نوع و رنگ پوست شما بستگی دارد.
علائم آفتاب سوختگی
مهم ترین نشانه های آفتاب سوختگی، قرمز شدن پوست و گاهی احساس درد و سوزش است. اما در موارد شدید تر ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:
- کم آبی و از دست دادن مایعات بدن
- سوزش و تاول زدن پوست
- از بین رفتن تعادل الکترولیت بدن
- عفونت
- ضعف
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز
مطلب مشابه:صاف شدن پوست صورت + ماسک های موثر و خوب برای زیبایی و صاف شدن پوست
انواع آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی بر اساس میزان آسیب نور خورشید به پوست به 3 نوع تقسیم بندی می شود:
آفتاب سوختگی درجه 1
آفتاب سوختگی درجه یک شایع ترین نوع آفتاب سوختگی است که در آن آسیب خفیفی به پوست وارد می شود و فقط لایه بیرونی پوست اپیدرم آسیب می بیند. این نوع آفتاب سوختگی معمولا در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون ضد آفتاب ایجاد می شود. تیرگی پوست ناشی از آفتاب سوختگی درجه یک بدون نیاز به دارو و بعد از گذشت یک هفته از بین می رود.
آفتاب سوختگی درجه 2
آفتاب سوختگی درجه دو از درجه یک شدیدتر است. این نوع آفتاب سوختگی به لایه های عمیق تر پوست لایه درم نفوذ می کند و باعث تاول پوستی یا آسیبی می شود که منجر به سوزش یا خارش خواهد شد. آفتاب سوختگی درجه دو معمولا خود به خود برطرف نمی شود و برای درمان آن باید به پزشک متخصص پوست مراجعه شود و این درمان ممکن است چند هفته طول بکشد.
آفتاب سوختگی درجه 3
آفتاب سوختگی درجه سه شدیدترین نوع است و در آن آسیب خورشید تمام لایه های پوستی را تحت تاثیر قرار می دهد و لایه سطحی پوست به طور کامل از بین می رود. این آسیب ممکن است دائمی باشد و درمان آن بسیار مشکل است. معمولا تابش خورشید، منجر به بروز این اتفاق نمی شود و سوختگی درجه 3 ناشی از آتش سوزی، مواد شیمیایی یا اسیدی است. فرد در صورت ایجاد این نوع سوختگی، بدون هیچ درنگ و معطلی باید به بخش اورژانس بیمارستان برود.
روش های درمان خانگی آفتاب سوختگی
روش های درمان خانگی آفتاب سوختگی در هر فردی با توجه به نوع و شدت آفتاب سوختگی متفاوت است. درواقع روش های خانگی برای از بین بردن تیرگی پوست ناشی از آفتاب سوختگی برای موارد سطحی و خفیف یا متوسط است و در موارد جدی تر راهکارهای خانگی تاثیری در بهبود علائم آفتاب سوختگی ندارند و حتما باید به پزشک مراجعه کنید. در ادامه برخی از روش های درمان خانگی آفتاب سوختگی را معرفی می کنیم:
استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب در درمان آفتاب سوختگی و راش (بثورات) پوستی بسیار موثر است. این ماده یک مایع ضد باکتری، ضد قارچ و ضد عفونی کننده است. به همین دلیل از آن می توانید برای سم زدایی پوست استفاده کنید.
برای این کار کافی است یک قاشق چای خوری سرکه سیب را با استفاده از یک تکه پنبه فشرده، روی قسمت آفتاب سوختگی پوست خود بمالید و پوستتان را با آن خیس کنید. سرکه سیب ناحیه آسیب دیده پوست شما را تمیز و ضد عفونی می کند. علاوه بر این، با برگرداندن pH طبیعی پوستتان، آن را آبرسانی می کند.
عسل برای درمان آفتاب سوختگی
عسل به دلیل خواص زیادی که دارد به التیام و بازسازی زخم کمک می کند و یکی از بهترین راهکارها برای درمان تیرگی و آفتاب سوختگی پوست است. فرقی ندارد که از عسل طبیعی استفاده می کنید یا بازاری، اما حتما باید زنبور عسل آن را تولید کرده باشد. برای استفاده از این روش مقداری عسل را به ناحیه مورد نظر بمالید و پس از گذشت چند دقیقه آن را با آب سرد بشویید تا نتایج آن را ببینید.
شیر سرد
یکی دیگر از روش های درمان آفتاب سوختگی پوست، استفاده از شیر سرد است. چربی شیر و pH مناسب آن، برای درمان آفتاب سوختگی بسیار مفید است. برای بهره مندی از این خواص شیر، یک ظرف را پر از شیر کنید، به طوری که بتوانید پوست خود را در آن غوطه ور کنید.
همچنین می توانید یک حوله کوچک و کاملا تمیز را در یک ظرف شیر سرد بگذارید تا به طور کامل به شیر آغشته شود و سپس به آرامی در نواحی از پوستتان که آفتاب سوخته شده است بگذارید. با استفاده از شیر یک لایه پروتئینی روی پوست شما به وجود می آید که این لایه باعث کاهش درد، گرما و حساسیت می شود.
کمپرس سرد
قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه آفتاب سوخته شده ی پوست به مدت 15 تا 20 دقیقه می تواند باعث کاهش درد، التهاب و سوزش شود. برای تهیه کمپرس سرد می توانید یک کیسه پلاستیکی از یخ را داخل یک حوله یا پارچه تمیز بپیچانید و آن را روی پوست خود قرار دهید.
کپسول ویتامین E
استفاده از ویتامین E به بدن کمک می کند تا با رادیکال های آزاد حاصل از آفتاب سوختگی پوست مبارزه کند. در واقع ویتامین E از آسیب دیدن سلول های سالمی که در اطراف ناحیه سوختگی قرار دارند، محافظت می کند. استفاده از ویتامین E به صورت خوراکی هم می تواند برای درمان آفتاب سوختگی موثر باشد اما استفاده موضعی آن تاثیر بیشتری دارد. همچنین ویتامین D هم در افزایش آبرسانی و سلامت پوست نقش مهمی دارد.
خیار
از آنجایی که خیار دارای خواص آنتی اکسیدانی است، می تواند درد را تسکین دهد. برای درمان آفتاب سوختگی یک عدد خیار متوسط و خنک را با پوست در مخلوط کن بریزید و چند پالس بزنید تا یک خمیر به دست بیاید. سپس خمیر را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. اجازه دهید حدود 10 تا 15 دقیقه بماند و سپس آن را بشویید. گذاشتن پوست خیار روی لب ها نیز به درمان آفتاب سوختگی لب ها کمک می کند.
حمام بلغور جو دوسر
یکی از علائم آفتاب سوختگی، خارش پوست است. در حالی که پوست در حال پوسته پوسته شدن است و اگر آن را بخارانید، وضعیت آن بدتر می شود. یکی از روش های درمان آفتاب سوختگی، حمام کردن با آب ولرم است که خارش شدید را تسکین می کند.
یک یا چند فنجان بلغور جو دوسر آسیاب شده در آب حمام بریزید و آن را با دست در وان آب حمام ترکیب کنید. سپس به مدت 15 تا 20 دقیقه بدن خود را در وان شناور کنید. بلغور جوی دوسر، رطوبت را جذب می کند و آن را نگه می دارد. به این ترتیب به رطوبت رسانی پوست کمک می کند. علاوه بر این، بلغور جوی دوسر ترکیباتی دارد که التهاب، سوزش، درد و خارش پوست را کاهش می دهد.
برای نتیجه بهتر این کار را چند بار در طول روز تکرار کنید. در صورتی که به وان دسترسی ندارید نیز می توانید بلغور را در یک سطل با آب مخلوط کنید و آن را در حمام به آرامی روی نواحی آفتاب سوخته بدن خود بریزید و بعد از 15 دقیقه آن را بشویید.
استفاده از ژل آلوورا
ژل آلوئه ورا برای درمان آفتاب سوختگی خفیف موثر می باشد. آلوئه ورا خاصیت ضد التهابی و آبرسانی دارد و می تواند درد، التهاب و قرمزی ناشی از آفتاب سوختگی را کاهش دهد و از خشکی و پوسته پوسته شدن پوست جلوگیری کند. کافی است مقداری از ژل تازه آلوئه ورا را روی نواحی آسیب دیده بگذارید و یا از پمادهای حاوی گیاه آلوئه ورا استفاده کنید.
نوشیدن آب زیاد
بدن بعد از آفتاب سوختگی دچار کم آبی می شود، زیرا پوست مقدار زیادی از رطوبت و آب خود را از دست داده است و بدن در این زمان مایعات بیشتری را برای ترمیم آسیب به سمت پوست هدایت می کند. بنابراین یکی از ساده ترین راه ها برای درمان آفتاب سوختگی، نوشیدن آب زیاد است.
حداقل 8 لیوان آب در روز بنوشید تا بدن تان هیدراته شود و سریع تر بهبود پیدا کنید. اگر نوشیدن این میزان آب در روز برای تان امکان پذیر نیست، سعی کنید میوه های آبرسان مانند خیار و هندوانه بخورید.
استفاده از چای کیسه ای
خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی موجود در چای سبز و سیاه یا چای بابونه، باعث بهبود التهاب پوست در محل آفتاب سوختگی می شوند. استفاده از دمنوش سرد و غلیظ بابونه نیز بسیار موثر است.
در این روش ابتدا چای کیسه ای یا بابونه را در یک لیوان قرار دهید و در آن آب جوش بریزید. بعد از خنک شدن، با استفاده از پنبه روی ناحیه آسیب دیده پوست بگذارید. اجازه دهید حداقل 10 دقیقه روی پوست بماند و سپس محل مورد نظر را با دستمال خشک کنید.
سرد کردن وازلین
آفتاب سوختگی آسیب شدیدی به پوست می زند و عملکرد سد محافظتی آن را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین پوست آب زیادی از دست می دهد. وقتی که آفتاب سوخته می شوید حتما باید پوست خود را کاملا آبرسانی کنید و آن را مرطوب نگه دارید. زیرا رطوبت درد را بهبود می دهد و روند بهبود پوست را تسریع می بخشد.
استفاده از وازلین یک راهکار بسیار موثر است. برای این کار وازلین را به مدت چند دقیقه در یخچال بگذارید تا کاملا سرد شود. سرما شدت آفتاب سوختگی را کاهش می دهد و باعث از بین رفتن درد می شود. وازلین نیز لایه محافظ پوست شما را بازسازی می کند و روند بهبودی و درمان پوست را تسریع می دهد.
استفاده از روغن اسطوخودوس
روغن اسطوخودوس ترکیبات ضد باکتری و باد شکنی بی نظیری دارد و برای درمان آفتاب سوختگی بسیار عالی است. برای استفاده از روغن طبیعی اسطوخودوس جهت درمان آفتاب سوختگی کافی است یک قطره از این روغن را با ژل آلوئه ورا ترکیب کنید و آن را به نواحی سوختگی بزنید.
دوش آب سرد
یکی از ساده ترین و موثرترین راه ها برای درمان التهاب ناشی از آفتاب سوختگی، خنک کردن ناحیه ملتهب می باشد. برای درمان سریع آفتاب سوختگی بهتر است دوش آب سرد بگیرید و یا در وان حمام که با آب سرد پر شده است دراز بکشید. برای درمان آفتاب سوختگی لب ها هم دستمالی را در آب سرد و یخ قرار دهید. سپس دستمال را روی لب های خود بگذارید.
برای درمان آفتاب سوختگی چشم در اتاق تاریکی دراز بکشید و کمپرس آب سرد را روی چشم های خود قرار دهید. اشک مصنوعی هم روش خوبی برای درمان آفتاب سوختگی چشم است. مراقب باشید که پوست خود را محکم نمالید و از صابون استفاده نکنید. بعد از تمام شدن، برای جلوگیری از تحریک پوست به آرامی روی آن ضربه بزنید و اجازه دهید مقداری آب روی پوست بماند.
استفاده از ماست
ماست غلیظ یک ماده آبرسان سریع و خنک کننده برای پوست است. برای درمان آفتاب سوختگی خود می توانید از آن به صورت موضعی استفاده کنید. علاوه بر این، ماست دارای خواص ضد باکتری است که از ایجاد عفونت در بخش هایی از پوست که دچار خارش هستند، جلوگیری می کند.
روش های درمان آفتاب سوختگی با دارو
در بعضی موارد ممکن است روش های درمان خانگی موثر نباشند، در این مواقع باید از روش های دیگری برای درمان آفتاب سوختگی استفاده کنید. در این بخش روش های درمانی با دارو را که می توانند اثرات آفتاب سوختگی را از بین ببرند معرفی می کنیم:
استفاده از ژل و لوسیون
پس از درمان اولیه ی آفتاب سوختگی، همچنان باید از پوست خود مراقبت کنید. یکی از مهم ترین اقداماتی که باید برای مرطوب نگه داشتن ناحیه سوختگی و جلوگیری از پوسته پوسته شدن آن انجام دهید، مرطوب کردن و آبرسانی منظم آن ناحیه است. برای به حداقل رساندن تحریک پوست حتما از مرطوب کننده ی بدون رنگ و رایحه استفاده کنید که روی آن عبارت «مناسب برای پوست های حساس» را نوشته شده است.
آی پی ال (IPL)
آی پی ال به معنای سیستم های نوری شدید پالسی می باشد و هیچ ارتباطی به لیزر ندارد. آی پی ال فلش لامپ های زنون است که با ایجاد نورهای ناپیوسته و چند طول موجی، اثرات مختلفی روی پوست می گذارد و کلاژن سازی را تحریک می کند.
از این تکنولوژی بیشتر برای درمان چین و چروک پوست و از بین بردن موهای زائد استفاده می شود، اما می توان آن را برای درمان آفتاب سوختگی هم به کار برد. در این پروسه فرد نباید یک هفته قبل و یک هفته بعد از IPL، در معرض آفتاب قرار بگیرد.
استفاده از لایه برداری
لایه برداری شامل استفاده از یک روش شیمیایی اما غیر سمی برای پوست است. در این پروسه پزشک متخصص یک ماده شیمیایی قوی که اثر لایه برداری قوی دارد را به پوست شما می زند.
پس از گذشت چند هفته از لایه برداری، لایه قبلی پوست از بین می رود و سلول های جدیدی در پوست شما تشکیل می شوند. از لایه برداری های شیمیایی نه تنها برای ترمیم آفتاب سوختگی، بلکه برای درمان اسکار سوختگی قدیمی هم می توان استفاده کرد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی در مقایسه با روش هایی مانند لایه برداری، درد بسیار کمتر و دوران نقاهت کوتاه تری دارد. در طول پروسه لیزر درمانی، از بی حسی موضعی استفاده می شود تا فرد، در طول درمان درد را احساس نکند.
به طور کلی لیزر درمانی در چند جلسه انجام می شود و تاثیر و نتیجه نهایی آن بعد از چند جلسه مشاهده می شود. لیزر فقط روی نقاط و لکه های قهوه ای روی پوست تاثیر می گذارد و بر سلول های سالم و عادی تاثیری ندارد.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن، با نفوذ به لایه های پوست، در سریع ترین زمان ممکن مشکلات پوست شما را حل می کند. در این پروسه برای درمان و از بین بردن لک و تیرگی ناشی از آفتاب سوختگی و بیماری های پوستی، از لایه برداری های عمیق استفاده می شود. میکرودرم ابریژن، هیچگونه درد و سوزشی ندارد و در سریع ترین زمان ممکن، پوست شما را ترمیم خواهد کرد.
مطلب مشابه: جوانسازی پوست در منزل؛ انواع روش های طبیعی و ماسک برای زیبایی پوست
