افرادی که دیابت دارند می توانند روزه بگیرند؟
افراد دیابتی چگونه روزه بگیرند؟ آیا تمام افراد دیابتی می توانند روزه بگیرند؟ اطلاعات زیاد و نادرستی در مورد روزه گرفتن اینافراد موجود است. در این مطلب به متدوال ترین سوالات در مورد روزه داری افراد مبتلا به دیابت پاسخ داده شده است.
روزه گرفتن افراد مبتلا به دیابت
روزه گرفتن در طول ماه رمضان، یک تمرین معنوی مهم است. اما وقتی فردی مبتلا به دیابت باشد باید در انجام این فریضه با آگاهی کامل اقدام نماید. هنگامیکه دیابت دارید، باید بدانید که روزه گرفتن چگونه بر دیابت شما تاثیر خواهد گذاشت.
آیا همه باید روزه بگیرند؟
قطعا نه، این که چه کسانی باید روزه بگیرند و یا اینکه نباید روزه بگیرند، بر اساس آیه های قرآن کریم و همچنین آموزههای اسلامی مشخص و تعیین شده است. قرآن کریم میفرماید، گروههایی از مردم وجود دارند که مجبور نیستند روزه بگیرند، بویژه اگر روزه، سلامت آنها را در معرض خطر قرار میدهد. این افراد شامل کودکان، زنان باردار یا شیرده، افراد مسن و کسانی میباشد که بیمار هستند و یا ممکن است با روزه گرفتن، خودشان را بیمار کنند.
افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، مبتلایان به دیابت نوع ۱ که انسولین تزریق میکنند، یا مبتلایان به دیابت نوع ۲ با یک رژیم مخلوط با انسولین، یا افرادی که اغلب سطح قند خون بسیار بالا یا بسیار پایینی دارند نیز، جزو این گروه هستند.
ممکن است برای شما سوال باشد که: من افراد متعددی را میشناسم که مبتلا به دیابت هستند و روزه میگیرند، و مشکلی هم ندارند. اما آیا روزه برای من هم بی ضرر است؟
پاسخ این است: بسیاری از افراد مبتلا به دیابت میتوانند در صورت موافقت پزشک معالجشان، بدون خطر روزه بگیرند، اما این موضوع در مورد هر فرد متفاوت است. بخشی از تصمیمی که شما با پزشکتان خواهید گرفت، به نوع داروی دیابتی که شما مصرف میکنید بستگی دارد. مهم است قبل از ماه رمضان با پزشکتان ملاقاتی ترتیب دهید تا در مورد اینکه روزه گرفتن چگونه ممکن است بر دیابت شما تاثیر بگذارد، صحبت کنید. پزشک شما ممکن است یک تغییر در برنامه دارویی شما را پیشنهاد کند و یا شما را از روزه گرفتن منع نماید.
من باید از چه خطراتی آگاه باشم؟
خطرات عمده روزه، برای افراد دیابتی از این قرارند:
قند خون پایین (یا هیپوگلیسمی)
خطر پایین آمدن بیش از حد سطح گلوکز خون، در افرادی که انسولین یا قرصهای مخصوص دیابت مصرف میکنند، بیشتر از بقیه است. فعالیت فیزیکی در ساعات روزه را محدود کرده و به بعد از افطار موکول کنید. برای پی بردن به اینکه آیا دارویتان شما را در معرض خطر قند خون پایین قرار میدهد یا نه و در مورد نحوه جلوگیری از آن با پزشکتان صحبت کنید.
قند خون بالا (هایپرگلیسمی)
در حالیکه سطح قند خون پایین ممکن است در طول روز اتفاق بیفتد، اما بعد از اینکه موقع افطار شد، احتمال بیشتری برای پرخوری وجود دارد. مراقب خوردن شیرینی زیاد باشید و اندازههای سهم غذایتان را متعادل نگه دارید. با اینکه ماه رمضان بعنوان زمان روزه داری (پرهیز از غذا خوردن) شناخته شده است، اما افزایش وزن برای مردم در طول این ماه، چندان غیر معمول نیست، زیرا در برخی از خانوادهها، هر وعده افطار، مانند یک جشن مفصل است!
کم شدن آب بدن
این مسئله، بویژه در طول روزهای داغتر و طولانیتر تابستان به یک مشکل جدی تبدیل میشود. سعی کنید در طول شب و قبل از طلوع مجدد آفتاب، بطور مکرر از نوشیدنیهای بدون شکر و بدون کافئین استفاده کنید.
به من گفته شده که قند خونم را در طول روز چک نکنم، چون این کار روزه را خواهد شکست. آیا درست است؟
خیر. چک کردن قند خون، روزه را نمیشکند. برای یک فرد دیابتی، بررسی سطح قند خون بسیار مهم است، بویژه برای تشخیص سطوح گلوکز پایین. اگر سطح قند خون، بیش از حد پایین باشد (زیر ۷۰ میلی گرم بر دسی لیتر)، روزه باید خاتمه یابد.
با قند خون پایین چه کنیم؟
اگر سطوح گلوکز به زیر ۷۰ رسید، ۱۵ گرم کربوهیدرات در یکی از فرمهای زیر مصرف کنید: ۴ قرص گلوکز، ۰.۲ لیتر نوشابه معمولی، ۰.۱ لیتر آب میوه یا ۱ تیوب ژل گلوکز. ۱۵ دقیقه صبر کرده و دوباره قند خونتان را چک کنید. و اگر افطار تا یک ساعت بعد سرو نمیشود، یک میان وعده مصرف کنید.
آیا باید دارویم را در طول ماه رمضان، قطع کنم؟
خیر، شما باید مصرف داروی دیابت تان را ادامه دهید، اما آنرا در زمانهای مختلفی مصرف خواهید کرد. دوز داروی شما نیز ممکن است تغییر کند. این، یکی از دلایلی است که، چرا بسیار مهم است قبل از ماه رمضان با پزشکتان صحبت کنید. با مشورت با پزشکتان، شما میتوانید از قبل برنامهریزی کنید که داروهای دیابت شما ممکن است چگونه نیاز به تغییر داشته باشند.
از آنجا که من فقط دو بار در روز غذا میخورم، چگونه باید وعدههای غذاییام را برنامهریزی کنم؟
سحری باید شامل مقدار متعادلی از منابع، غلات کامل از کربوهیدراتهای نشاستهای و همچنین مقداری پروتئین و چربی برای کمک به کاهش سرعت هضم، و کمک به حفظ احساس سیری در طول روز باشد. گزینههای سالم صبحانه که برای یک ماه رمضان گرم و تابستانی مناسب است، عبارتند از:
– غلات کامل صبحانه، شیر کم چرب، پنیر کاتیج با هلوی قطعه قطعه شده و بادام بو داده.
– ماست یونانی ساده که با زغال اخته و دارچین طعم دار شده باشد، تست گندم کامل با کره آجیلی.
– Foul (یک صبحانه خاورمیانهای دلچسب که از عدس یا باقلا درست شده است)، یک وعده کوچک میوه قطعه قطعه شده.
– نان لواش گندم کامل (نان بدون مخمر) و خاگینه تخم مرغ.
مطابق با سنت، روزه بعد از اذان مغرب شکسته میشود، و افطار با خوردن خرما و نوشیدن چای آغاز میشود. خوردن خرما را به ۱ تا ۲ عدد محدود کنید. در طول شب، مقدار زیادی آب و نوشیدنیهای بدون شکر بنوشید، اما از نوشیدنیهای کافئین دار اجتناب کنید، زیرا میتوانند باعث کم شدن آب بدنتان شوند. در حالیکه وعدهی افطار، زمان جشن است، اما سعی کنید پرخوری نکنید. با متخصص تغذیهتان، در مورد یک برنامه غذایی مخصوص ماه رمضان صحبت کنید.
به یاد داشته باشید که از سهمهای معقول استفاده کرده و برای سالم غذا خوردن از دستورالعملهایی مشابه آنچه که در بقیه سال انجام میدادید، پیروی کنید، با تاکید بر غلات کامل، منابع گوشتی، و مقدار کمی از چربیهای مفید برای قلب. ضمنا قندهای افزوده را هم محدود سازید.