صرافی غیر متمرکز چیست و کدام صرافی های به ایرانیها سرویس می دهند؟

صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) به کاربران امکان میدهند که بدون نیاز به واسطه، رمزارزها را مستقیماً با هم مبادله کنند. این صرافیها از بلاکچین و قراردادهای هوشمند استفاده میکنند و نیازی به سپردهگذاری داراییها در صرافی ندارند. این ویژگی در کنار عدم نیاز به احراز هویت در صرافیهای غیرمتمرکز باعث شده است این صرافیها محبوبیت زیادی بین کاربران ایرانی پیدا کنند.
در این مطلب، به زبانی ساده توضیح میدهیم که صرافی غیرمتمرکز چیست و چه مزایا و معایبی دارد، و بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای ایرانیان کداماند.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
«صرافی غیرمتمرکز» (Decentralized Exchange | DEX) یک پلتفرم برای مبادله ارزهای دیجیتال است که به صورت مستقیم و بدون نیاز به واسطه، معاملات را بین کاربران انجام میدهد. برخلاف صرافیهای متمرکز (CEX)، که توسط یک نهاد مرکزی مدیریت میشوند و دارایی کاربران را در اختیار دارند، DEXها با استفاده از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند، معاملات را بهطور خودکار و بین کاربران اجرا میکنند.
ازجمله اصلیترین ویژگیهای صرافیهای غیرمتمرکز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کنترل کامل داراییها توسط کاربران: در صرافیهای غیرمتمرکز، کاربران نیازی به سپردهگذاری داراییهای خود در صرافی ندارند. کلیدهای خصوصی و کنترل کامل داراییها همیشه در اختیار خود کاربران باقی میماند که این موضوع خطر سرقت یا هک داراییها را از بین میبرد.
- تراکنشهای شفاف و بدون واسطه: تمامی معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام میشود. این قراردادها بهصورت خودکار روی بلاکچین اجرا میشوند و قوانین معامله در کد آنها تعریف شده است. بنابراین، نیازی به اعتماد به یک واسطه یا نهاد مرکزی نیست و شفافیت تراکنشها به این صورت تضمین میشود.
- حفظ حریم خصوصی: صرافیهای غیرمتمرکز معمولاً از کاربران اطلاعات شخصی درخواست نمیکنند. برخلاف صرافیهای متمرکز که به احراز هویت (KYC) نیاز دارند، در صرافیهای غیرمتمرکز میتوانید بهصورت ناشناس معامله کنید که این موضوع برای ایرانیان درگیر تحریمها، بسیار جذاب است.
- تاثیرپذیری کمتر از قوانین و محدودیتهای جغرافیایی: صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بودن، از قوانین و محدودیتهای جغرافیایی و سیاسی تأثیر کمتری میپذیرند. این ویژگی به کاربران از سراسر جهان، حتی کشورهایی که با محدودیتهای اقتصادی مواجه هستند، امکان دسترسی آزاد به خدمات را فراهم کرده است.
انواع صرافیهای غیرمتمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز بسته به نحوه کار خود انواع مختلفی دارند که در فهرست زیر خیلی خلاصه به آنها اشاره کردهایم:
- بازارسازهای خودکار: این نوع صرافیهای غیرمتمرکز از استخرهای نقدینگی استفاده میکنند. کاربران میتوانند داراییهای خود را به این استخرها اضافه کنند و از کارمزد معاملاتی که در آن استخر انجام میشود، سود کسب کنند.
- صرافیهای مبتنی بر دفتر سفارش: این صرافیها شبیه صرافیهای سنتی هستند و سفارشهای خرید و فروش را مطابقت میدهند، اما این کار بدون دخالت یک نهاد مرکزی انجام میشود.
- تجمیعکنندههای نقدینگی: این پلتفرمها چندین صرافی غیرمتمرکز را به هم متصل میکنند تا بهترین قیمت و کمترین لغزش را برای کاربران پیدا کنند.

چالشها و ملاحظات مهم در مورد استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز
با وجود مزایای فراوان، صرافیهای غیرمتمرکز با چالشهایی نیز روبرو هستند:
- سرعت و هزینه تراکنشها: در زمانهای شلوغی شبکه بلاکچین، سرعت انجام تراکنشها کاهش مییابد و هزینههای شبکه (کارمزد تراکنشها) افزایش پیدا میکند. این مسئله باعث نارضایتی کاربرانی است که به دنبال معاملات سریع و با هزینه کم هستند.
- مسئولیت بالای کاربران: در صرافیهای غیرمتمرکز، امنیت داراییها کاملاً به عهده کاربران است. آنها باید کیف پولهای خود را بهدرستی مدیریت کنند و نحوه استفاده از قراردادهای هوشمند را بهخوبی بشناسند. این موضوع میتواند برای افراد ناآشنا با تکنولوژی بلاکچین چالشبرانگیز باشد.
فهرست بهترین صرافیهای غیرمتمرکز برای ایرانیان
بر اساس فهرست صرافی های غیر متمرکز در وبسایت خانه سرمایه که بهطور دائم بر اساس نظرات کاربران بهروز میشود، صرافیهای زیر بهترین گزینه برای ترید معاملهگران ایرانی هستند:
- صرافی یونی سواپ
- صرافی پنکیک سواپ
- صرافی وان اینچ
- صرافی دی وای دی ایکس
- صرافی بالانسر
صرافی یونی سواپ
یونیسواپ یک صرافی غیرمتمرکز پیشرو (DEX) ساخته شده بر روی بلاکچین اتریوم است که به کاربران امکان میدهد بدون واسطه و مستقیماً از کیف پول خود ارزهای دیجیتال را معامله کنند. این پلتفرم در سال ۲۰۱۸ راهاندازی شد و از مدل سازنده بازار خودکار (AMM) استفاده میکند. در این مدل، صرافی به جای دفترچه سفارشات سنتی، از استخرهای نقدینگی بهره میبرد.
این رویکرد نوآورانه باعث میشود همه افراد بتوانند نقدینگی فراهم کرده و از کارمزدها درآمد کسب کنند. ویژگی که یونیسواپ را به سنگ بنای اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل کرده و دسترسی و کارایی بیشتری را در معاملات داراییهای دیجیتال ترویج میدهد.
صرافی پنکیک سواپ
یکی دیگر از صرافیهای غیرمتمرکز، صرافی پنکیک سواپ است که در سال ۲۰۲۰ روی شبکه Binance Smart Chain راهاندازی شد. این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد تا توکنهای BEP-20 را مستقیماً از کیف پول خود با استفاده از مدل بازارسازی خودکار (AMM) تبادل کنند. پنکیک سواپ ویژگیهایی مانند استخرهای نقدینگی، کشاورزی بازده (Yield Farming) و شرکت در لاتاری را ارائه میدهد که باعث افزایش تعامل کاربران میشود. پنکیک سواپ با کارمزدهای پایین و مکانیزمهای تجاری کارآمد، تبدیل به یک بازیگر برجسته در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) شده است و از بلاکچینهای مختلف پشتیبانی میکند.
صرافی وان اینچ
وان اینچ یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) از نوع تجمیعکننده نقدینگی است که معاملات ارزهای دیجیتال را با جمعآوری نقدینگی از پلتفرمهای مختلف بهینهسازی میکند. این پلتفرم در سال ۲۰۱۹ توسط سرگئی کونز و آنتون بوکوف راهاندازی شد و هدف آن ارائه بهترین نرخها و کمترین لغزش قیمت ممکن به کاربران است.
وان اینچ ابزارهای پیشرفتهای مانند الگوریتم Pathfinder برای تبادل کارآمد داراییها دارد و از بلاکچینهای مختلف پشتیبانی میکند. در این صرافی، توکن 1INCH برای حکمرانی و استخراج نقدینگی استفاده شده است که موجب افزایش تعامل کاربران در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) میشود.
صرافی دی وای دی ایکس
DYdX نام یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که بهویژه در زمینه معاملات پیشرفته مانند قراردادهای آتی دائمی برای بیش از ۳۵ ارز دیجیتال تخصص دارد. این پلتفرم در سال ۲۰۱۷ راهاندازی شد و در سال ۲۰۲۳ به بلاکچین خود، یعنی dYdX Chain، منتقل شد تا سرعت تراکنشها را افزایش و هزینهها را کاهش دهد. صرافی دی وای دی ایکس ترکیبی از مزایای مالی غیرمتمرکز با ویژگیهایی مانند معاملات مارجین و مدل دفتر سفارشات را ارائه میدهد که آن را به یکی از گزینههای ایدهآل در برای معاملهگران باتجربه که به دنبال اهرم و استراتژیهای پیشرفته هستند، تبدیل کرده است.
صرافی بالانسر
بالانسر یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) و بازارساز خودکار (AMM) است که در سال ۲۰۲۰ روی بلاکچین اتریوم راهاندازی شد. این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد تا استخرهای نقدینگی با نسبتهای مختلف توکن ایجاد کنند که به طور خودکار تنظیم میشوند. فراهمکننده نقدینگی و سرمایهگذاران در این سیستم از کارمزدهای تراکنشها سود میبرند.
افزون بر این، بالانسر ویژگیهایی مانند مدیریت دارایی انعطافپذیر، ارائه توکن BAL و امنیت بسیار بالایی فراهم کرده است.
استفاده از صرافیهای ارز دیجیتال متمرکز بهعنوان گزینه جایگزین
همانطور که در بخش چالشهای اشاره کردیم، استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است بهدلیل پیچیدگیهای فنی برای تریدرهای مبتدی چالشبرانگیز باشد. در چنین شرایطی، صرافیهای متمرکز بهعنوان پلتفرمهای شناختهشده و معتبر در دنیای ارز دیجیتال، خدماتی مانند رابط کاربری سادهتر، پشتیبانی از تنوع بالایی از رمزارزها و خدمات مشتریان را بهطور مستقیم ارائه میدهند. این صرافیها معمولاً برای افرادی که به دنبال تجربهای راحتتر و بدون پیچیدگی هستند، گزینه مناسبی به شمار میآیند.
البته باید به این نکته توجه داشته باشید که اغلب صرافیهای متمرکز احراز هویت را برای مشتریان خود الزامی کردهاند. با این وجود، چند صرافی ارز دیجیتال متمرکز وجود دارند که شرایط معاملاتی خوبی را برای تریدرهای ایرانی فراهم کردهاند و از سیاست احراز هویت غیراجباری بهره میبرند. بنابراین اگر امنیت و سادگی برای شما اولویت است، صرافیهای متمرکز میتوانند گزینهای مناسب و ایمن برای انجام معاملات ارز دیجیتال باشند.
بهترین صرافیهای ارز دیجیتال متمرکز برای ایرانیان عبارتاند از:
- صرافی کیسیایکس: این صرافی از سال ۲۰۲۱ فعالیت میکند و با کارمزد صفر در معاملات اسپات و پشتیبانی از کاربران ایرانی بدون نیاز به احراز هویت، گزینهای جذاب برای معاملهگران است. این صرافی از وبسایت و رابط کاربری کاملا فارسی بهره میبرد. اخیرا اعتبار KCEX موضوع بررسی بسیاری از ایرانیان است.
- صرافی ال بانک: یک صرافی بینالمللی معتبر که از سال ۲۰۱۵ فعالیت میکند. این پلتفرم امکان معامله بیش از ۷۰۰ ارز دیجیتال و ۱۰۰۰ جفتارز را فراهم کرده و به کاربران ایرانی بدون نیاز به احراز هویت خدمات ارائه میدهد. کارمزدهای پایین و معاملات پیشرفته اسپات و فیوچرز و سیستم وامدهی ازجمله مهمترین ویژگیهای این صرافی هستند و سازوکاری برای تایید هویت ایرانیان دارد.
- صرافی ایکس تی: XT در سال ۲۰۱۸ تأسیس شده و با بیش از ۸۰۰ توکن و ۱۰۰۰ جفت ارز، خدمات اسپات، فیوچرز، استیکینگ و کپی تریدینگ را ارائه میدهد و احراز هویت اجباری ندارد. مهمتر آنکه ایرانیان را نیز احراز هویت میکند.
برای آشنایی بیشتر با این صرافیها و قابلیتهای هرکدام، پیشنهاد میکنیم از فهرست راحت ترین صرافی های ارز دیجیتال استفاده کنید.

نتیجهگیری
صرافیهای غیرمتمرکز تغییر بزرگی در نحوه معامله ارزهای دیجیتال ایجاد کردهاند. این صرافیها بر استقلال و امنیت کاربران تأکید دارند و نقشی کلیدی در توسعه اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا میکنند. با پیشرفت فناوری، انتظار میرود DEXها امکانات بیشتری ارائه دهند و محبوبیت بیشتری پیدا کنند.