عشق افلاطونی پلاتونیک چیست و چه تفاوتی با عشق رمانتیک دارد؟
عشق افلاطونی
برای آشنایی بهتر با عشق افلاطونی بهتر است اول با رابطه افلاطونی آشنا شوید. رابطه ای که پیوند نزدیکی بین دو نفر برقرار است ولی رابطه جنسی ندارند رابطه افلاطونی میگویند، در صورتی که احساس این دو نفر به عشق تغییر پیدا کند، به رابطه آنها عشق افلاطونی گفته میشود. به خاطر این که این مفهوم از نظریات فیلسوف باستانی یعنی افلاطون حاصل شده، این رابطه را به نام او گذاشته اند. عشق رمز و رازهای زیادی دارد و هر فردی آن را با ویژگی های خاص خود میشناسد و تعاریف مختلفی از آن وجود دارد. عشق افلاطونی هم یکی از پرطرفدار ترین انواع عشق است. در ادامه همراه ما باشید تا به عشق افلاطونی و ویژگی های خاص آن بپردازیم.
رابطه افلاطونی
به رابطه ای افلاطونی گفته میشود که در آن دو نفر غیرهم جنس یا هم جنس با یکدیگر پیوند نزدیکی داشته ولی رابطه جنسی ندارند. قدرت این پیوند از یک دوستی معمولی بیشتر است و احساس اعتماد، هم سویی، وفاداری و اطمینان در آن موج میزند. در واقع مثل پیدا کردن نیمه گم شده ولی غیرعاشقانه است. همه افراد میتوانند با اعضای فایل یا حتی همکاران و بهترین دوستشان، بدون توجه به جنسیت آنها، رابطه افلاطونی داشته باشند. این رابطه سرشار از صداقت، وفاداری، اعتبار، اعتماد، تحسین و توجه خواهد بود.
عشق افلاطونی
اگر نشانه هایی از عشق در رابطه افلاطونی دیده شود ولی همچنان خبری از میل جنسی نباشد یعنی نباید حتی آن را سرکوب هم کنید، به این رابطه عشق افلاطونی میگوییم. به عقیده فیلسوف یونان باستان افلاطون، زمانی انسان ها عشق را تجربه میکنند که طرف مقابل خود را برای نقاط ضعف خود تکمیل کننده بیابند. به نظر افلاطون این نوع عشق باعث نزدیک شدن انسان به آرمان های الهی میشود.
تفاوت عشق افلاطونی با عشق رمانتیک
هر دو آنها توانایی بهتر کردن زندگی شما را دارند ولی هر کدام هدیه متفاوتی برای زندگی شما محسوب میشوند. شاید این سوال هم برای شما به وجود آمده است که میشود این دو را با یک شخص تجربه کرد؟ با شناخت کافی از این روابط، شما با داشتن روابط بهتر و مرز بندی درست، حس بهتری را تجربه خواهید کرد. در ادامه به تفاوت های اساسی عشق افلاطونی و عشق رمانتیک میپردازیم.
شور و هیجان احساسی
در عشق افلاطونی شور و هیجان احساس به انداز عشق رمانتیک وجود ندارد. به همین دلیل بیشتر افراد از شور و هیجان برای توصیف دوستی های افلاطونی خود استفاده نمیکنند. مثلا به تصوری که عبارت زن و شوهر پر شور به ذهنتان می آید فکر کنید. دو نفر را میبینید که علاقه غیر قابل انکار و شدیدی به یکدیگر داشته و به عبارتی از هم سیر نمیشوند. به این ترتیب، شور و اشتیاق قسمت جدا نشدنی روابط رمانتیک است. یعنی داشتن احساس خیلی قوی و مثبت ویژگی است که همه دوست دارند شریک عاطفی آنها داشته باشد. اما در رابطه افلاطونی این شور و هیجان به شکلی دیگر و در قسمت های دیگری میتواند بیان شود.
پیچیدگی عشق رمانتیک
به صورت کلی عشق افلاطونی نسبت به عشق رمانتیک سادگی بیشتر دارد. در رابطه افلاطونی خیلی زیاد نگران سو تفاهم از حرف ها و رفتارهای همسر خود نیستید و فقط ار همراهی با یکدیگر لذت میبرید. به عبارتی نیازی نیست مثل رابطه رمانتیک برا خواندن ذهن طرف مقابل تحت فشار باشید و ذهنتان درگیر با شد که آیا حرف های او را درست متوجه شده اید یا خیر. اما امکان آموختن زبان عشق طرف مقابل وجود داشته و میتوانید با همین زبان با او صحبت کنید ولی دیگر استرس این را ندارید که آیا یکدیگر را درک میکنید و به راحتی به صحبت خود ادامه میدهید.
مطلب مشابه: دلیل سرد شدن از رابطه عاشقانه چیست و چطور رابطه را گرم کنیم؟
صداقت متفاوت
اساس عشق افلاطونی صداقت سانسور نشده است. اما در عشق رمانتیک معمولا فضا به این شکل نیست. به این ترتیب در روابط افلاطونی این فرصت به شما داده میشود که خود واقعیتان باشید و نگرانی از طرف مقابل ندارید. این موضوع به این خاطر است که استاندارهای افراد برای عشق افلاطونی از عشق رمانتیک بسیار پایین تر است. در روابط افلاطونی تعهدی برای بودن تا آخر عمر با طرف مقابل ثبت نشده است.
حسادت
معمولا کسانی که در رابطه افلاطونی حضور دارند، حس حسادتی نسبت به دوستان دگیر افلاطونی طرف مقابلشان ندارند. یعنی کسانی که در رابطه افلاطونی با فردی هستند، به صورت کلی احساس حسادتی به افراد دیگری که فرد مقابلشان با آنها رابطه افلاطونی یا حتی عاشقانه دارند، نکرده و فقط در صورتی که افراد دیگر را به او ترجیح دهند، کمی حس حسادت میکند. پس در یک رابطه افلاطونی احتمال این که از شما توضیحی راجب روابطتتان خواسته شود خیلی کم است و داشتن معاشرت با افراد دیگر صدمه ای به رابطه شما نمیزند.
سطح توقعات
همانطور که گفتیم در روابط افلاطونی سطح انتظارات پایین تر است و شما به دنبال کسی نیستید که همه چیز شما باشد و گاهی روابط افلاطونی به لذت بردن ساده در کنار هم خلاصه میشود. یعنی عادات و ویژگی های که تحمل آنها در شریک عاطفی برای شما سخت است، به راحتی درباره دوست افلاطونی نادیده گرفته میشود. و از طرفی، آن فرد هم انتظار تبدیل شدن شما به چیز دیگری را ندارد. همانطور که خودتان هم حس کرده اید، در صورتی که در یک رابطه عاشقانه با فردی باشید، دوست دارید به بهترین شریک ممکن برای او تبدیل شوید و انتظار این تلاش هم از طرف مقابل خواهید داشت.
انواع عشق افلاطونی
برای عشق افلاطونی چند اصطلاح جالب وجود دارد که در جوامع غربی بیشتر استفاده میشود. در ادامه به برسی آنها میپردازیم.
- Bromance | برومنس: رابطه محبت آمیز و نزدیک غیر جنسی بین دو یا چند مرد را برومنس میگویند.
- Womance | ومنس: به پیوند عاشقانه و عاطفی اما غیرجنسی بین دو یا چند زن را ومنس میگویند.
- Work spouse | شریک کاری: در رابطه غیر جنسی اما نزدیک بین همکاران شریک کاری گفته میشود.
ازدواج افلاطونی
علاوه بر رابطه و عشق افلاطونی، در فرهنگ غربی مفهوم شریک یا همسفر افلاطونی هم وجود دارد. در حالتی که هر دو نفر متعهد به رابطه طولانی مدت شده و به نوعی زندگی مشترک داشته باشند، ازدواج افلاطونی گفته میشود. رابطه این دو زوج حول پیوند عاطفی قوی که بینشان وجود دارد به جای روابط جنسی و احساست عاشقانه متعهد میشوند و این رابطه در ادامه میتواند به ازدواج برسد. البته این مفهوم جدیدا در فرهنگ غرب معرفی شده و میتوانیم آن را ادامه ازدواج بوستونی بدانیم که در آخرای قرن نوزدهم و بیستم بین زنان ایالت های شمالی آمریکا رواج داشت. معمولا دو نفری که در این ازدواج بودند، ثروتمند بوده و به جای ازدواج سنتی، به صورت مستقل و به دور از حمایت های مالی یک مرد، با یکدیگر زندگی مشترکی تشکیل میدادند.
مزایای رابطه افلاطونی
بهبود سلامت
تحقیقات تاثیر داشتن حمایت و عشق را روی جسم انسان نشان میدهد. به نوعی این گونه میتوان عنوان کرد که حمایت و عشق افلاطونی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های جسمی و حتی در جهت کاهش احتمال اضطراب و افسردگی هم کمک کننده است.
کاهش استرس
اگر استرس مزمن دارید با مشکلاتی که در ادامه همراه آن می آید هم آشنا هستید، مواردی مثل فشار خون بالا، بیماری های قلبی، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات گوارشی در بدن به وجود می آید. همچنین مشکلاتی در خلق و خوی فرد مثل افسردگی و اضطراب در فرد میشود. انسانی که رابطه افلاطونی دارد، راحت تر با استرس مقابله کرده و با آن کنار می آید.
افزایش تحمل
برای این که در مقابل چالش های زندگی انعطاف به خرج دهید، بیشتر از همه به عشق، حمایت و محبت نیاز دارید. مشکلات میتوانند در مسائل خانوادگی یا روابط عاشقانه شما یا حتی ضعف های سلامتی و مشکلات کاری باشند. با حمایت رابطه افلاطونی راحت تر با این مشکلات کنار می آیید.
مشکلاتی رایج رابطه افلاطونی
در روانشناسی نظریه مبادله اجتماعی میگوید که پایبندی افراد به دوستی تا زمانی ادامه دارد که مزایای آن از معایبش بیشتر باشد. بعد از گذشت مدتی به صورت ناخواسته، ممکن است الگوهای رفتاری منفی پیدا شود که بدون در نظر گرفتن شدت صمیمیت و نزدیکی دو فرد، دوستی آنها را خراب کند. یکی از آنها قطع ناگهانی رابطه عاطفی است. شاید شما هم احساس کرده باشید که بعد از مدتی یک نفر همیشه حس میکند که همه دیدارها و مکالمات را فقط او تنظیم میکند. گاهی یک از افراد به مرزهای رابطه توجه نکرده و یا همیشه بدون در نظر گرفتن نظر بقیه در حال تعصبی بودن و بحث های جنجالی است.
رسیدن به عشق افلاطونی
قبل از این که به عشق افلاطونی برسید، باید رابطه افلاطونی ایجاد کنید. یعنی دوستی داشته باشید که بشود روح خود را برای او آشکار کرده و به او از تاریک ترین قسمت های وجودتان بگوید. این رابطه یک شبه به وجود نمی آید و برای ساختن آن باید تلاش کرد. اما فراهم کردن فرصتی برای ایجاد کردن این گونه روابط به عهده خودتان است. در ادامه به برسی راه های ساختن عشق افلاطونی میپردازیم.
علایق مشترک
دوستی افلاطونی باید در شما حس کامل شدن را به وجود بیاورد به این ترتیب باید به دنبال کسانی باشید که علایق مشترکی با شما داشته باشند. در صورتی که مثلا به کتاب خواند علاقه دارید، کتابخانه محل خوبی برای زدن جرقه این رابطه است. در صورتی که به هنرهای رزمی علاقه دارید، شانس پیدا کردن این فرد در باشگاه های ورزشی بیشتر است. با بیشتر بودن این علایق مشترک، دوام رابطه هم بیشتر خواهد بود. اما توجه داشته باشید که داشتن فعالیت های مشترک تنها یکی از روش های احساس نزدیکی میباشد.
گفت و گوهای عمیق
در مکالمه های عمیق به بینش خوبی در خصوص دیدگاه های فرد مقابلتان میرسید. بعضی وقت ها فقط با مکالمه میتوان فهمید که فرد مقابل به فیزیک علاقه مند است یا بحث های تاریخی و گفت و گو های سیاسی را دوست دارد. با این گفت و گو های عمیق در واقع به ارتباط های معنی دار وارد میشود. شما با اعتماد به یک نفر دیگر از عمیق ترین اعتقادات خود حرف میزنید تا او به تفکر واداشته شود و خودش هم برای بیان کردن نظراتش به شما اعتماد کند.
مراقبت از دوستی
چیزی که در روابط افلاطونی هزینه کمتری دارد آرامش است، یعنی به راحتی به دست می آید ولی باید مراقبت و توجه لازم هم صورت گیرد. البته خود را زیاد هم به زحمت نیندازید. میتوانید محبت خود را با کارهای کوچک یادآوری کرده و دوستی خود را زنده نگه دارید. مثلا او را به برنامه های مختلف دعوت کرده و به همین بهانه از حال او بپرسید، برای او پشتیبان خوبی در روزهای سخت باشید، مهربانی های کوچک و تشکر به خاطر همراهی و دوستی وی هم تاثیر گذار است.
اصلاح کردن رابطه
زمان هایی پیش می آید که رابطه شما به رفتارهای توهین آمیز و بد گرفتار شود. آدم ها عوض میشوند، این تغییر گاهی خوب است، گاهی بد. عوض شدن ها میتواند رابطه را به سمت آسیب دیدن ببرد یا رشد آن. در صورتی که حس کردید رابطه در مسیر بدی قرار دارد و درحال کم رنگ شدن است. باید به آن رسیدگی کرده یا اصطلاحا آن را هرس کنید. در هیچ رابطه ای رفتار توهین آمیز خوب نیست، حتی اگر از طرف فردی باشد که در گذشته دوست افلاطونی شما بوده است.
مرزهای رابطه افلاطونی
باید مرزهای مشخصی در رابطه افلاطونی مثل هر نوع رابطه دیگری وجود داشته باشد. یکی از لازمه های دوام رابطه همین مرزها هستند. اگه از همان اول برای مسائل کوچک مثل زمانی که کنار هم سپری میکنید، صمیمیت فیزیکی و میزان تماستان را دارای حد و مرز مشخصی کنید. احتمال به مشکل خوردن رابطه در آینده کمتر میشود. معمولا این مرزها میتوانند به شکل مثلا قرار بگذارید که از شریک زندگی خود به یکدیگر شکایت و بدگویی نکنید یا صمیمیت فیزیکی را به صورت غیر مستقیم مشخص کنید تا کسی ناراحت نشود و شریک زندگی خود را رها نکنید تا به دوست افلاطونی خود برسید، در واقع شما نباید از شریک زندگیتان روابط افلاطونی خود را پنهان کنید. برای بقیه روابط هم وقت گذاشته و فضای کافی به هم بدهید. احترام باید در همه شرایط حفظ شود، پس بهتر است از بحث کردن در موضوعات که در آن اختلاف نظر دارید پرهیز کنید. اگر هم درگیری شد، در مورد آن بعدا گفت و گو کنید تا چیزی باقی نمانده باشد.
مطلب مشابه: این 10 مشکل را در رابطه عاشقانه هرگز تحمل نکنید!