غش کردن یا سنکوپ چیست؟
سنکوپ چيست؟ سنکوپ، اصطلاحي است که در علم پزشکي به از حال رفتن و غش کردن فرد گفته ميشود. بايد توجه داشت که منظور از غش کردن به هيچعنوان تشنج کردن مانند آنچه در بيماران مبتلا به صرع ديده ميشود، نيست. معمولا پس از غش کردن، فرد بلافاصله حالت عادي خود را باز مييابد. سنکوپ بسيار شايع بوده و از هر 3 نفر حداقل يک نفر در طول زندگي خود با اين پديده روبرو ميشود. در اغلب موارد بروز اين پديده اهميت چنداني نداشته و نگرانکننده به حساب نميآيد.
چه عاملي باعث سنکوپ ميشود؟
سنکوپ زماني اتفاق ميافتد که مغز براي مدت کوتاهي و به صورت گذرا خون کافي دريافت نميکند. يکي از شايعترين انواع سنکوپ، سنکوپ وازوواگال است که طي آن به دليل آهسته شدن بيش از حد ضربان قلب يا انبساط ناگهاني تمامي رگهاي بدن يا هر دو اين عوامل، خون کافي به صورت گذرا به مغز نميرسد.
اين واکنش ميتواند به دلايل متفاوت در بدن ايجاد شود. از جمله اين عوامل ميتوان به وجود درد يا استرس شديد، ايستادن درازمدت روي پاها يا خستگي مفرط يا قرار داشتن در معرض گرماي شديد يا بروز واکنشهاي غيرطبيعي در زمان ادرار کردن يا سرفه کردن و … اشاره کرد. در بسياري از اوقات نيز هيچ دليل مشخصي براي بروز اين پديده يافت نميشود. سنکوپهاي غير وازوواگال به دنبال مشکلات ديگري که شرح برخي در زير آورده شده، رخ ميدهند:
ضربان قلب فرد بيش از حد تند يا کند شده که ميتواند ناشي از اختلالات سيستم الکتريکي قلب يا عوارض جانبي برخي داروها باشد.
چيزي جلوي جريان يافتن خون را در قلب گرفته است. اين پديده در بيماراني که دچار تنگي دريچه آئورت يا ضخيمشدگي بيمارگونه ماهيچههاي قلبي هستند، ديده ميشود.
فشار خون فرد با ايستادن يا تغيير وضعيت از حالت خوابيده به نشسته يا ايستاده دچار افت شده که معمولا به دنبال ننوشيدن مايعات کافي، مصرف برخي داروها، نوشيدن الکل، از دستدادن مقدار زيادي خون (مثلا در تصادفات) يا ابتلا به برخي بيماريهاي مرتبط با فشار خون ايجاد ميشود.
آيا سنکوپ خطرناک است؟
در بسياري از موارد وقوع سنکوپ به خوديخود مسئله خطرناکي به حساب نميآيد، اگرچه اگر بيمار در زمان غش کردن سقوط کرده و به زمين بيافتد يا سنکوپ در زمان رانندگي فرد رخ دهد، بروز آسيبهاي جدي دور از انتظار نخواهد بود. براي اطمينان بيشتر بهتر است در صورت بروز سنکوپ تا مشورت با پزشک خود از رانندگي بپرهيزيد.
آيا بايد پس از بروز سنکوپ حتما به پزشک مراجعه کنم؟
بله. هر فردي که دچار سنکوپ ميشود، بايد براي بررسيهاي بيشتر به پزشک مراجعه کند. اگرچه در اغلب موارد، سنکوپ علت خطرناکي ندارد، اما در موارد نادري علت بروز اين پديده يک مسئله جدي است که بايد تشخيص داده شده و مورد درمان قرار گيرد. از سوي ديگر، همانطور که ذکر شد، ممکن است فرد به دنبال غش کردن دچار حادثه شده باشد. شناسايي علت بهوجود آورنده سنکوپ شما را در پيشگيري از بروز مجدد آن ياري خواهد کرد.
حتما به پزشک خود بگوييد که قبل از بروز، در حين رخ دادن سنکوپ و پس از آن چه حالي داشته و مشغول چه کاري بودهايد. اگر در زمان بروز اين عارضه کسي همراه شما بوده، ميتوانيد در مورد اين موضوعات از وي نيز پرسوجو کنيد.
دانستن اطلاعات زير به پزشک شما در تشخيص کمک خواهد کرد:
قبل از اينکه غش کنيد و از حال برويد، چه کار ميکرديد و چه احساسي داشتيد؟
چه مدت در اين حالت باقي مانديد و بازيابي قواي بدني و ذهنيتان پس از بروز سنکوپ چگونه بود؟
آيا در گذشته سابقه بروز حملات مشابه را داشتهايد؟
چه داروهايي مصرف ميکنيد؟
آيا از بيماري خاصي در رنج هستيد؟
پزشک پس از پرسوجو و تکميل شرح حال و سابقه پزشکي شما، به انجام معاينات باليني خواهد پرداخت. وي ممکن است فشار خون و تعداد ضربان قلب شما را در سه حالت خوابيده، نشسته و ايستاده اندازهگيري کند. به صداي قلب شما گوش دهد تا وضعيت دريچهها و ماهيچه قلب شما را بررسي کند.