همه چیز را در ارتباط با آزمایش پروستات بدانید!
احتمالاً تاکنون بارها جسته و گریخته درباره سرطان پروستات و اختلالات جدی و خفیفی که ممکن است در پروستات بروز کند، چیزهایی شنیده‌اید. سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در مردان محسوب می‌شود. خوب است بدانید که بسیاری از مبتلایان به سرطان پروستات در مراحل اولیه ابتلا متوجه بیماری خود نمی‌شود. بنابراین در مواردی که پزشک مشکوک شود، آزمایش PSA را تجویز می‌کند. اگر می‌خواهید در ارتباط با آزمایش پروستات بیشتر بدانید، ادامه مطالب را از دست ندهید.
آزمایش PSA چیست؟
آزمایش PSA روشی برای اندازه‌گیری مقدار نرمال PSA در مردان است. در تفسیر آزمایش PSA، اگر وضعیت پروستات خوب باشد و فرد در سلامت به سر ببرد، سطح آن کمتر از ng/mL۴ ثبت خواهد شد. لازم است بدانید که PSA به میزان خیلی کم در پروستات و خون مردان وجود دارد.
هدف از انجام آزمایش PSA این است که سطح PSA اندازه‌گیری شود و اگر بیمار مبتلا به سرطان پروستات بود، قبل از بزرگ شدن پروستات و بدخیم شدن بیماری، پزشک آن را تشخیص دهد.
در چه سنی باید آزمایش PSA انجام شود؟
متخصصین به تمام مردان توصیه می‌کنند، حتی اگر علامت و نشانه بخصوصی در پروستات و بدن خود مشاهده نمی‌کنند، حتماً جهت انجام غربالگری اقدام کنند. ضمن انجام آزمایش PSA و بررسی مقدار نرمال PSA، ممکن است پزشک پس از بررسی تفسیر آزمایش PSA، انجام غربالگری فیزیکی را نیز تجویز کند. این غربالگری به شیوه معاینه پروستات از طریق مقعد انجام می‌گیرد. از این غربالگری با عنوان DRE نیز یاد می‌شود. زمانی که آزمایش PSA انجام می‌دهید، در حقیقت پزشک قصد دارد میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA را که در خون شما وجود دارد، اندازه‌گیری کند.
بهترین سن برای اینکه غربالگری‌های دوره‌ای پروستات و همچنین آزمایش PSA را شروع کنید ۴۰ سالگی است. مجدداً لازم است برای اطمینان از ثابت ماندن مقدار نرمال PSA در ۴۵ سالگی این آزمایش را تکرار کنید. همچنین برای بار سوم باید در ۵۰ سالگی این تست را تکرار کنید و تفسیر آزمایش PSA را به پزشک خود ارائه کنید تا مورد بررسی تخصصی قرار بگیرد.
آیا بعد از ۵۰ سالگی، آزمایش PSA باید تکرار شود؟
بله. ضمن اینکه در ۴۰، ۴۵ و ۵۰ سالگی آزمایش PSA انجام می‌گیرد، لازم است پس از آن هر دو سال یکبار این تست تکرار شود. در صورتی که آزمایش PSA در حد مطلوب نباشد، یعنی مقدار نرمال PSA را نشان ندهد، پزشک سونوگرافی و بیوپسی را تجویز می‌کند. بنابراین تفسیر آزمایش PSA می‌تواند به تشخیص زود هنگام بیماری کمک شایانی کند.
برای اطمینان از جواب آزمایش PSA پزشکان از روش‌های دیگری همچون معاینات رکتال پیش از تست، نمونه برداری و معاینه فیزیکی پروستات استفاده می‌کنند.
شرایط انجام آزمایش PSA چیست؟
برای انجام آزمایش PSA، نیاز نیست شرایط بخصوصی را رعایت کنید. اما اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا اینکه تحت درمان بیماری هستید، حتماً پزشک را مطلع کنید. اما برای انجام این تست و عدم ایجاد تداخل در مقدار نرمال PSA، لازم است حتماً ۴۸ ساعت از آخرین انزال شما گذشته باشد. عدم رعایت این شرط ممکن است در راستی تفسیر آزمایش PSA خطا ایجاد کند.
پیش از انجام آزمایش PSA لازم است ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. حداقل ۲ تا ۳ روز پیش از تست، فعالیت شدید بدنی را متوقف کنید. همچنین ۴۸ تا ۷۲ ساعت باید از معاینه مقعدی پروستات گذشته باشد.
تفسیر آزمایش PSA چگونه انجام می‌شود؟
تفسیر آزمایش PSA در تشخیص بدخیم یا خوش خیم بودن توده نیز کمک می‌کند. در آزمایش PSA یا free PSA، اگر عددی بالاتر از مقدار نرمال PSA ثبت شده باشد، فرد مشکوک به سرطان پروستات خوش خیم است. همینطور اگر تفسیر آزمایش PSA مقدار خیلی پایین PSA را نشان دهد، بیمار مبتلا به سرطان پروستات بدخیم است.
آیا همه مردان باید آزمایش پروستات بدهند؟
به طور کلی، سرطان پروستات گروه مردان بین ۷۰ تا ۸۰ سال را بیشتر در بر می‌گیرد. اما با وجود این، لازم است که همه مردان حتی مردانی که علائم بیماری و اختلال در پروستات را احساس نمی‌کنند، از ۴۰ سالگی غربالگری‌ها و تست‌های لازم را انجام دهند. انجام آزمایش PSA و اطمینان از مقدار نرمال PSA بسیار سودمندتر از رشد و پیشروی خاموش بیماری است.
مقدار نرمال PSA در گروه‌های سنی مختلف
خوب است بدانید که تفسیر آزمایش PSA در گروه‌های سنی متفاوت است، بنابراین اگر در آزمایش PSA، با مقدار عددی غیرطبیعی رو به رو شدید و عدد پایین‌تر یا بالاتر از مقدار نرمال PSA را دیدید، خیلی نگران نشوید. مقدار نرمال و بحرانی PSA در گروه‌های سنی مختلف به شرح زیر است:
- مردان کمتر از ۴۰ سال: کمتر از ۱.۷
- مردان بین ۴۰ تا ۵۰ سال: کمتر از ۲.۲
- مردان بین ۵۰ تا ۶۰ سال: کمتر از ۳.۴
- مردان بین ۶۰ تا ۷۰ سال: کمتر از ۶.۱۶
- مردان بالای ۷۰ سال: کمتر از ۶.۷۷
چه زمانی تفسیر تست PSA غیرطبیعی اعلام می‌شود؟
اگر آزمایش PSA شما عددی بیش از مقدار نرمال PSA را نشان داد یا اینکه در تفسیر آزمایش PSA مقدار خیلی پایینی از این آنتی ژن گزارش شده باشد، وضعیت بحرانی است و لازم است اقدامات لازم جهت تشخیص و درمان را انجام دهید.
البته اگر مقدار PSA در نمونه خون شما بالاست، نباید نگران شوید. این آنزیم در مردان میان سال و مسن به مراتب از گروه‌های سنی پایین‌تر بیشتر است و همینطور با افزایش سن بیشتر می‌شود، بنابراین چندان نگران کننده نیست.
تفسیر آزمایش PSA چه چیزی را نشان می‌دهد؟
در وهله اول باید بدانید که تنها کسی که می‌تواند دقیقاً تشخیص دهد چه مشکلی بوجود آمده، پزشک متخصص شماست. بنابراین تنها به برداشت خود از تفسیر آزمایش اکتفا نکنید و حتماً پاسخ آزمایش را در اختیار پزشکتان قرار دهید. اما به طور کلی اگر آزمایش PSA حدودی بیشتر یا کمتر از مقدار نرمال PSA را نشان دهد، احتمال بروز اختلالات و بیماری‌های زیر مطرح می‌شود:
- ابتلا به عفونت پروستات
- افزایش سایز پروستات یا به عبارت دیگر بزرگی پروستات
- التهاب پروستات
- بروز سرطان پروستات از نوع خوش خیم یا بد خیم
در نتیجه گیری از تفسیر آزمایش PSA پزشک شما ممکن است انجام چند آزمایش دیگر را نیز لازم بداند و همچنین معاینات دیگری انجام دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم زیر را در خود مشاهده می‌کنید لازم است به پزشک مراجعه کنید:
- در مایع منی خون مشاهده می‌کنید.
- در هنگام دفع ادرار توان کافی ندارید.
- دچار اختلال در انزال شده‌اید.
- درد شدیدی در استخوان‌ها احساس می‌کنید.
- در ناحیه لگن احساس درد و ناراحتی دارید.
- ادرار شما مثل همیشه دفع نمی‌شود.
آیا تست PSA به تنهایی برای تشخیص سرطان پروستات کافیست؟
خیر. در تشخیص سرطان پروستات چندین آنزیم مورد بررسی قرار می‌گیرند و هر یک به نحوی در سلامت پروستات دخیل هستند. این تست تنها یک تست مکمل برای آزمایش total PSA است.
آزمایش پروستات در منزل را با هومکا انجام دهید
آزمایش PSA یکی از تست‌ها و روش‌های تشخیص سرطان پروستات در مردان است. مقدار نرمال PSA باید کمتر از ng/ml۴ باشد. در صورتی که تفسیر آزمایش PSA، مقدار غیرطبیعی خیلی پایین و خیلی بالا را نشان دهد، فرد مشکوک یا مبتلا به سرطان پروستات از نوع خوش خیم و بد خیم خواهد بود.
در صورتی که شما برای انجام آزمایش PSA تمایل به مراجعه به آزمایشگاه ندارید، می‌توانید این آزمایش را در منزل انجام دهید. مجموعه هومکا با همکاری بهترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران، کرج، مشهد، شیراز، اصفهان، رشت، تبریز و اهواز قادر است تا در کوتاه‌ترین زمان، انواع آزمایشات خون و ادرار را در منزل برای شما انجام دهد. برای درخواست و تفسیر آزمایش PSA، می‌توانید تا با شماره تماس بگیرید یا از طریق مراجعه به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، آزمایش مورد نظر خود را انتخاب کنید.
سلب مسئولیت: تیم Topnaz در تهیه مطلب بالا و محتوای تبلیغاتی آن، نقشی ندارد و مسئولیتی هم در قبال صحت آن ندارد.
