همه چیز درباره هنر بلورسازی و ظروف بلوری
بلورسازی یکی از اصیلترین و قدیمیترین هنرهای دستی ایرانی است که زیر شاخهای از هنر شیشهگری به حساب میآید. البته میتوان گفت که بلورسازی در واقع همان شیشهگری است که البته محصولات خروجی آن با متریال متفاوتتری ساخته میشوند. در واقع برای ساخت بلور از اکسید سرب استفاده نمیشود و برای ساخت ظروف بلوری دمای ۳۰۰ الی ۴۰۰ درجه نیاز است. این موضوع باعث میشود تا ظروف بلوری مقاومی در طرحها و سبکهای مختلفی تولید شوند. نوع متریال به کار رفته در ساخت ظروف بلوری اهمیت بسیار زیادی دارد و همچنین با وجود یک فرمولاسیون مناسب و استاندارد میتوان خروجی مناسبی را دریافت کرد. در این مطلب بیشتر درباره مراحل ساخت ظروف بلوری میپردازیم و همچنین درباره انواع ظروف بلوری و تفاوت آنها با کریستال هم نکاتی را ذکر خواهیم کرد.
مراحل ساخت ظروف بلوری
برای ساخت انواع ظروف بلوری باید مراحل زیر طی شود:
مرحله اول
در مرحله اول ابتدا مواد اولیه باید در دمای ۳۰۰ الی ۴۰۰ درجه حرارت ببینند تا به نقطه ذوب برسند. در طی این روند بلورساز با کمک یک لوله دم یک حباب ۵۷ سانتی متری را از طریق دمیدن در آن لوله ایجاد کند. حالا باید حباب ایجاد شده توسط لوله دم در داخل کوره چرخانده شود تا به خوبی متریال با یکدیگر ترکیب شوند.
مرحله دوم
در مرحله دوم حالا باید سنگ کاری انجام شود. برای این کار ابتدا لوله دم از کوره خارج میشود و در هنگام خارج کردن باید بلورساز به صورت مکرر آن را بچرخاند تا مواد مذاب شره نکنند. حالا باید لوله روی سنگ ورز داده شود. با این کار لوله دم به مرور سرد میشود و فرم خمیری به خود میگیرد. سپس باید با دمیدن در لوله حجم مواد موجود برای آن را افزایش داد. در ادامه بعد از چند بار دمیدن در لوله باید به مرور منتظر ماند تا مواد خنک شوند و از سرخ به رنگ اصلی شیشه تغییر رنگ پیدا کنند. حالا که یک گوی شیشهای حاصل شد باید دوباره آن را داخل کوره قرار داد تا گرم شود و بار بیشتری به خود جذب کند. در ادامه دوباره فرایند سنگکاری و ایجاد گوی از طریق دمیدن تکرار میشود که این فرایند ممکن است ساعتها به طول بیانجامد.
مرحله سوم
در مرحله سوم بعد از اینکه یک گوی بزرگتری ایجاد شد، با استفاده از قاشق باید آن را شکل داد. فرایند شکل دادن و ایجاد ظاهر زیبا باید در هنگام خنک شدن گوی و در حالت فرم خمیری انجام شود. در طی این فرایند باید قاشق دائماً خیس شود تا با مواد خمیری تداخل پیدا نکند. با خیس کردن دائم قاشق به مرور دمای گوی کاهش پیدا میکند و ضخامت یکسانی هم پیدا خواهد کرد. سپس باید با استفاده از انبر بر روی بلور شیار ایجاد کرد. در این بخش با برخورد انبر با بدنه گوی شیارهایی ایجاد میشود که در مرحله بعد در فرایند قیچی کردن شکل داده خواهند شد.
مرحله چهارم
در مرحله چهارم با استفاده از یک لوله دم دیگر گوی بلوری جابجا میشود. به اصطلاح به این لوله دم واگیره گفته میشود که باید با استفاده از آن از مرکز کف و قسمت مسطح شده به سمت گوی فشار وارد شود تا یک فرورفتگی در آن ایجاد شود. به این فرایند به اصطلاح عرق چینی گفته میشود که باعث افزایش مقاومت و استحکام ظرف بلوری میشود.
مرحله پنجم
در مرحله پنجم یعنی مرحله آخر بعد از انجام عرق چینی استادکار بلورساز با یک کارد مخصوص بر روی شیارهای انبر تشکیل شده خط و خشهایی را ایجاد میکند. سپس با پاشیدن چند قطره آب سرد بر روی گوی بلوری، آن را از لوله دم اولیه جدا میکنم و به واگیر میچسبانند. در نهایت استادکار بلورساز با استفاده از انبر شکل دلخواه خودش را برای حباب ایجاد میکند و در نهایت با سرد شدن ظرف بلوری، محصول نهایی حاصل میشود.
انواع ظروف بلور از لحاظ ظاهر و ساختار
به طور کلی میتوانیم انواع ظروف بلوری موجود در بازار را به دو دسته پایهدار و بدون پایه تقسیم بندی کنیم.
ظروف بلوری پایدار برای استفاده به عنوان دکور و لوازم پذیرایی منزل بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. نمونههای شاخص ظروف بلوری پایدار عبارتند از آجیل خوری، شکلات خوری، شیرینی خوری و میوه خوری. این ظروف بلوری کمی سنگینتر از دیگر ظروف هستند و باید در جابجایی آنها دقت کافی به خرج دهید.
از طرفی ظروف بلوری بدون پایه تر و کوچکتر هستند و به عنوان نمونههای شاخصی از آنها میتوانیم به کاسه، بشقاب، فنجان و پیش دسته بلوری اشاره کنیم. این ظروف بیشتر برای استفاده روزمره کاربرد دارند.
برای مشاهده و خرید ظرف بلور با کیفیت میتوانید وارد لینک زیر شوید:
https://bakhtiariglass.com/shop
فرق بلور و کریستال چیست؟
خیلی از افراد به اشتباه فکر میکنند که بلور و کریستال از لحاظ ساختار و ظاهر یکسان هستند؛ اما باید بدانید که بلور و کریستال تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. به عنوان تفاوتهای اصلی کریستال با بلور میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- موقع برخورد یک جسم با ظروف کریستال صدایی شبیه زنگوله ایجاد میشود
- کریستال نسبت به بلور وزن بالاتری دارد
- استحکام بلور در برابر ضربه و فشار از کریستال بیشتر است
- ظروف بلوری در برابر حرارت نسبت به کریستال مقاومت بالاتری دارند
- ظروف کریستالی از لحاظ ظاهر ظریفتر از ظروف بلوری هستند
- ظروف بلوری معمولاً نقش و نگارهای درشتی دارند اما ظروف کریستالی ظریف کاری بیشتری دارند
- ظروف بلوری موقع بازتاب نور رنگ سبز کمرنگ و آبی دارند از خود ساطع میکنند، اما ظروف کریستالی در این شرایط حالت رنگین کمانی پیدا میکنند
برای خواندن مطالب بیشتر در خصوص تفاوت بلور و کریستال با لینک زیر مراجعه کنید:
ویژگی های ظروف بلوری
ویژگیهای ظاهری و ساختاری انواع ظروف بلوری عبارتند از:
- ظروف بلوری نسبت به ظروف کریستالی وزن پایین تری دارند و به همین واسطه برای استفاده در مجالس و محافل به عنوان ظروف پذیرایی گزینه مناسبی به حساب میآیند.
- ظروف بلوری قیمت مناسبی دارند و میتوانید به عنوان یک گزینه اقتصادی و مقرون به صرفه روی آنها حساب کنید.
- شستشوی ظروف بلوری دردسر زیادی ندارد و به راحتی میتوانید آنها را با مواد شوینده و آب بشویید.
- ظروف بلوری مقاومت بالایی در برابر حرارت و ضربه دارند و به راحتی نمیشکنند.
- ظروف بلوری به واسطه اینکه تراشکاری ظریف ظروف کریستالی را ندارند و شفافتر هستند و درخشندگی بیشتری دارند. اما معمولا ظروف بلوری با ترکیب یک سری مواد اولیه در طرحهای کدر و رنگی تولید میشوند. به همین واسطه معمولاً نمونههای موجود در بازار کدر هستند و شفافیت زیادی ندارند.
- این ظروف با درصد سرب پایینی ساخته میشوند و به همین واسطه هم با محیط زیست سازگار هستند و هم سلامت شما رو به خطر نمیاندازند.
منبع:
https://bakhtiariglass.com/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C
