فواید گیاه پونه | خواص گیاه پونه برای سلامت و اطلاعاتی در مورد پونه
اطلاعات کامل در مورد گیاه پونه و خواص پونه Pooneh
پونه چه خواص و فوایدی دارد و چه تاثیرات مفیدی روی بدن انسان می تواند بگذارد؟ نظر متخحصین طب سنتی در این زمینه چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد پونه چه مصارفی دارد و برای درمان چه مشکلاتی می توان از آن استفاده کرد
پونه گیاهی است علفی و بوتهای به ارتفاع تا 60 سانتیمتر که به صورت خودرو در بسیاری از دشتها و اطراف جریانهای آب میروید.
نام علمی: Mentha pulegium
نام عمومی: European pennyroyal
نام انگلیسی: European pennyroyal
پونه گیاهی است علفی و بوتهای به ارتفاع تا 60 سانتیمتر که به صورت خودرو در بسیاری از دشتها و اطراف جریانهای آب میروید. برگها بیضیشکل و نوکتیز و اکثراً دارای دندانههای کوچک و منظم هستند. از کلیهی قسمتهای گیاه و بهخصوص برگها بوی بسیار قوی و نافذی به مشام میرسد. گلها به صورت مجتمع در کنار برگها و اکثراً در قسمتهای بالای محور ساقه قرار میگیرند که به رنگ بنفش و گاهی گلی کمرنگ میباشند. پونه گونههای مختلفی دارد که به نامهای گوناگون معروفند. یکی از این گونهها به نام ویلوزا، پوشیده از کرکهای فراوان ودارای بوی تندی است؛ به همین دلیل آن را برای استفاده پرورش میدهند. قسمت هوایی پونه و بهخصوص برگها مورد استفاده میباشند. پونه در بسیاری از نقاط ایران خصوصاً نواحی شمالی میروید و گونهای از آن به نام خالواش در گیلان مشهور است که بوی معطر و مطبوعی دارد و به صورت سبزی خوراکی و یا اشکال دیگر مصرف میشود.
ترکیبات مهم
پونه حاوی 1 تا 2 درصد اسانس مایل به زرد و یا سبز است. پولگون موجود در اسانس برگ آن از 9 درصد در نوع برزیلی تا 30 درصد در انواع آمریکایی وجود دارد. میزان پولگون گونههای اروپایی از 90 تا 94 درصد میباشد. موادی که به طور طبیعی در اسانس پونه وجود دارند و یا خودبخود اکسیده میشوند، عبارتند از: آلفاپینن، بتاپینن، لیمونن، 3- اکتانول. 3- اکنانول، پاراسیمن، 3- اکتیل استات، منتون، ایزومنتون، پولگون، ایزوپولگون، پیپریتون، سیس و ترانس پولگون اکساید و کاریوفیلن. ترکیبات مهم دیگر گیاه شامل اسیدلوریک اسیدمیریستیک، اسید پالمیتیک، سالی سیلآلدهید، دیوسزمین و هسپریدین است. دانههای خشک پونه حاوی تا 25 درصد پروتئین، 27 درصد چربی، 11 درصد خاکستر، 9/0 درصد کلسیم، 5/0 درصد سدیم و تا 5/1 درصد پتاسیم میباشند.
داروشناختی و اثرات مهم
برگهای پونه برای ایجاد طعم و مزه، درست کردن چای و به عنوان ادویه استفاده میشوند. اسانس پونه دارای طعم تلخ و احساس سردی است.بوی پونه کمی شبیه بوی سیترونل است و از آن در صابونهای معطر استفاده میشود. اسانس پونه در حشرهکشها به کار میرود. همچنین، از آن به صورت پودر برای پاشیدن بدین منظور استفاده میشود. اسانس پونه یکی از منابع تولید طبیعی منتول میباشد. یکی از محصولات پونه عرق طبی آن است.در زمان قدیم پونه را در اتاق افرادی که تشنج داشتند آویزان میکردند و معتقد بودند که تأثیر آن بیشتر از گیاه گل سرخ است. همچنین، آن را برای بهبود سردرد و گیجی به دور سر میبستند. چای پونه را نیز برای رفع سرماخوردگی، سرفه و مشکلات قاعدگی مصرف میکردند. در هر صورت، پونه باید با دقت مصرف شود، زیرا مصرف بیش از حد آن باعث مسمومیت میگردد. در آمریکا برگ در اروپا از آن به عنوان ضدعفونیکننده، ضد نفخ، صفراآور، معرق، هضمکننده، قاعدهآور، ضد سرفه و محرک استفاده میشود.
سمیت و عوارض جانبی
مصرف خوراکی در حد یک قاشق چایخوری اسانس پونه میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. به طور مثال در گزارشی از 1978 کلرادوی آمریکا آمده است: مصرف خوراکی اسانس پونه برای سقط جنین باعث مرگ زن جوانی شد. مصرف در حد دارویی اسانس و یا فرآوردههای پونه عارضه جانبی ندارد.آمار دیگر نشان میدهد که مصرف خوراکی 2 قاشق چایخوری اسانس پونه یک مادر 18 ساله را به مرگ کشانده است. حتی نصف قاشق چایخوری اسانس پونه میتواند باعث تشنج و کما شود.
مهمترین اثرات گزارششده
ضد درد، ضد چسبندگی پلاکتها، بیحسکننده، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد ادم، ضد التهاب، آنتی اکسیدان، ضد روماتیسم، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، ضد نفخ، دپرسانت، ضد احتقان، معرق، ادرارآور، قاعدهآور، قارچکش، مسکن، مقوی معده، شلکنندهی عضلات و مهارکنندهی سیکلواکسیژناژ.
8 خاصیت مهم گیاه پونه
در ادامه 8 خاصیت مهم پونه را بررسی می کنیم
کمک به درمان بیماری های گوارشی
مصرف خوراکی پونه می تواند بیماری های گوارشی را درمان کند. پونه باعث دفع گازهای انباشته شده در روده می شود و نفخ را رفع می کند.
بهبود گوارش و افزایش تولید صفرا
چای پونه باعث بهبود گوارش می شود و به دلیل خاصیت ضد انقباضی که دارد، یکی از درمان های عالی برای تسکین و کاهش دردهای معده است. دیگر خاصیت پونه خاصیت صفراوی آن می باشد که با تحریک کبد، تولید صفرا را افزایش می دهد. پس مصرف معتدل پونه برای افرادی که می خواهند تعادل اسید و باز را حفظ کنند و از بروز بیماری جلوگیری کنند مفید می باشد.
خلط آوری و کمک به درمان سرماخوردگی و برونشیت
پونه به دلیل داشت مقدار زیاد منتول خاصیت خلط آوری دارد و برای افرادی که دچار مشکل تنفسی هستند، مفید می باشد. پونه باعث تخلیه ترشحات انباشته شده در ریه می شود. پس برای درمان برونشیت و درمان سرماخوردگی گزینه ای عالی است.
تببُر
پونه تببُر می باشد و آنفولانزا و سرماخوردگی را درمان می کند. پونه تعریق را بیشتر می کند و به کاهش تب منجر می شود.
آرامبخش و مُسکن طبیعی
پونه آرام بخش و مسکن است. چای پونه باعث ایجاد آرامش، کاهش عصبانیت و بهبود مشکلات خواب می شود. در موارد شدیدتر که فرد دچار تشنج هیستری می شود، روغن ضروری پونه به آرامش اعصاب، مغز و درمان تشنج و توقف حملات کمک می کند.
کاهش دردهای عضلانی
پونه باعث بی حسی اعصاب می شود. می تواند باعث بهبود درد عضلانی و بهبود روماتیسم و ورم مفاصل شود. پونه برای افرادی که اسید اوریک بالا دارند گزینه ای مناسب است. پونه باعث کاهش اسید اوریک می شود.
مبارزه با عفونتها
دیگر خاصیت پونه مبارزه با عفونت است. مصرف آن برای بهبود عفونت مجاری ادراری، کلیه و رحم توصیه می شود. مصرف مقدار اندک روغن پونه باعث نابودی میکروب و باکتری ها می شود.
استعمال خارجی پونه با خاصیت التیام بخشی، ضد عفونی کنندگی و تمیز کردن زخم ها باعث پیشگیری از عفونت و بهبود سریع زخم می شود.
تنظیم چرخههای قاعدگی
پونه باعث تنظیم چرخه قاعدگی می شود تا این چرخه به موقع ایجاد شود. این ویژگی پونه به لطغ تحریک هورمون های استروژن و پروژسترون اتفاق می افتد.
نکته: در مصرف روغن پونه باید احتیاط کرد زیرا می تواند برای انسان سمی و حتی کشنده باشد.