کارهای ممنوعه در بارداری و اقداماتی که سلامت جنین را تهیه می کنند
دوران بارداری دورانی حساس برای سلامت مادر و جنین است و کارهای ممنوعه در بارداری را نباید انجام دهید. در ادامه اقدامت مضری که به سلامت مادر و جنین آسیب وارد می کنند را توضیح داده ایم.
بارداری از مهم ترین دوران زندگی خانم ها است و در طول این دوران شرایط خاصی برای بدن به وجود می آید بنابراین هر فردی باید قبل از باردار شدن به پزشک مراجعه کند. در این دوران، مادر به خاطر جنینی که در درون او در حال رشد کردن است دچار حالت های مختلفی می شود، این تحولات به مراقبت های خاص خودش نیاز دارد و همه اعضای بدن تحت تاثیر این فرآیند قرار می گیرند.
کار های خطرناک در بارداری
دوران بارداری، دورانی حساس و پر از هیجان و فداکاری های مادرانه است و در طی این 9 ماه، مسئولیت یک انسان دیگر بر عهده مادر می باشد به همین دلیل باید مراقب رفتار و فعالیت های خود باشید تا به سلامت این دوران را سپری کنید. سلامت مادر و جنین بسیار مهم است و باید از کار های ممنوعه خودداری کرد.
مصرف الکل
خانم های باردار هیچ مقدار الکل مصرف کنند. مصرف الکل در دوران بارداری می تواند باعث بروز انواع اختلالات در جنین شود. الکل به راحتی از جفت رد می شود و روی جنین از نظر مغزی و فیزیکی تاثیر می گذارد. نوشیدن الکل باعث ایجاد سندروم جنین الکلی می شود که منجر به اختلالات عصبی رفتاری خواهد شد.
ورزش سنگین و شدید
در دوران بارداری بهتر است ورزش های سبک مانند پیاده روی و نرمش های آرام را انجام دهید. ورزش هایی که فعالیت بدنی شدید دارند خطر جدایی زود هنگام از دیواره رحم را افزایش می دهند. جدایی جفت وضعیتی است که می تواند باعث زایمان زودرس یا سقط جنین شود.
ورزش هایی مانند کوهنوردی، صخره نوردی، اسب سواری، اسکی، فوتبال، بسکتبال و تمرین های قدرتی و هوازی طولانی مدت و شدید در این دوران ممنوع است.
بالا رفتن از پله یا نردبان
در این دوران از پله های باریک و نردبان بالا نروید و از پله های پهن آرام بالا بروید و بعد از بالا رفتن از چند پله کمی استراحت کنید. بالا رفتن از پله ها با سرعت بالا مخصوصا در سه ماهه اول بارداری ممکن است باعث خونریزی شود. در صورتی که پزشک به شما استراحت مطلق توصیه کرده باشد نباید از پله ها بالا بروید.
مطلب مشابه: مراقبت های دوران بارداری و تمام اقدامات ضروری که باید انجام دهید
وسایل شهربازی
بسیاری از شهربازی ها به افراد باردار اجازه نمی دهند در برخی از وسایل نقلیه مانند ترن هوایی یا هر وسیله ای که ممکن است ناگهانی شروع یا متوقف شود استفاده کنند. حرکات تکان دهنده این سواری ها نیز می تواند باعث جدا شدن جفت شود. علاوه بر این، ممکن است تهوع صبحگاهی را با ایجاد حالت تهوع بدتر کند.
بی تحرکی
استراحت مطلق و بی تحرکی به مدت طولانی برای مادر و جنین عوارض خطرناکی دارد. در این دوران به خاطر هورمون هایی که در بدن ترشح می شود، خون غلیظ می شود و بی تحرکی می تواند این غلظت خون را بیشتر کند و باعث لخته شدن خون شود. احتمال لخته شدن خون در 3 ماهه سوم به خاطر بزرگ شدن شکم و فشار روی لگن بیشتر می شود.
انعقاد پذیری خون حتی در هفته های اول پس از زایمان هم خطرناک است به همین دلیل بعد از زایمان هم خانم های باردار باید از خوابیدن طولانی مدت خودداری کنند و در صورتی که پزشک به او استراحت مطلق را توصیه کند باید با تجویز پزشک داروی ضد انعقادی مصرف کند.
رنگ کردن مو
خانم ها همیشه تمایل به زیباتر شدن دارند. اما در این دوران سعی کنید از رنگ مو در سه ماهه اول بارداری استفاده نکنید. درمورد استفاده از رنگ مو های شیمیایی، رنگ های گیاهی و حنا و … حتما با پزشک خود مشورت کنید.
تزریق بوتاکس
زمانی که به دلایل زیبایی یا پزشکی بوتاکس تزریق می کنید، در واقع یک سم را به جریان خون خود تزریق می کنید که ممکن است برای کودک خطرناک باشد.
لایه برداری های شیمیایی هم برای شما مضر هستند چون در دوران بارداری باید از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی غیر ضروری و سموم خودداری کنید و این لایه برداری های شیمیایی به طور مستقیم روی پوست شما استفاده می شوند.
سیگار کشیدن
مصرف سیگار و قلیان در دوران بارداری هم برای مادر و هم برای کودک بسیار زیان آور است و می تواند مشکلاتی مانند سقط جنین، زایمان زودرس، وزن کم، ناهنجاری های مادرزادی مانند لب شکری و مسائل مربوط به جفت را به وجود آورد.
از مواد شیمیایی دوری کنید
تماس با مواد شیمیایی می تواند اثرات منفی روی سلامت مادر و جنین داشته باشد. برخی از مواد شیمیایی خطرناک که باید از آن ها دوری کنید شامل آفت کش ها و سم ها مانند سموم حشره کش، نابود کننده آفت گیاهان و نابود کننده قارچ ها، اسپری های پشه و سوسک یا حشره کش های قرصی است.
بوی رنگ و بخار تینر هم می تواند باعث آسیب به مادر و جنین شود و استفاده از رنگ هایی بر پایه آب و اکریلیک گزینه مناسب تری است. همچنین سعی کنید سبزی ها و میوه ها را خوب بشویید تا باعث مسمومیت نشوند.
مطلب مشابه: انواع تغییرات بدن در بارداری و تغییر شکل بعضی از اندام ها
عطر نزنید
جنین در شکم مادر می تواند تمام بو ها را حس کند. تحقیقات نشان می دهند که عطر و اسپری باعث کاهش حس بویایی در جنین می شود و همچنین حاوی مواد و ترکیبات شیمیایی هستند که از راه پوست به بافت های بدن نفوذ می کنند.
طبق مطالعات، جنین هایی که مادران آن ها از عطر و اسپری خوشبو کننده های بهداشتی استفاده می کنند 70 درصد بیشتر دچار مشکلات تنفسی و آلرژی های پوستی می شوند و حس بویایی آن ها کمتر از نوزادان دیگر استو
دست زدن به خاک
اگر اهل رسیدگی به گل و گیاه هستید، مراقب باشید که حتما از دستکش استفاده کنید و به خاک دست نزنید. هنگام کاشتن سبزی یا شستن میوه و سبزی ها و هر آنچه که دارای خاک می باشد نیز حتما از دست کش استفاده کنید.
توکسوپلاسموز یکی از انگل هایی است که از طریق خاک ممکن است خانم های باردار را آلوده کند و این انگل بیشتر در مدفوع گربه وجود دارد.
محیط های گرم
از ماندن در محیط های بسیار گرم مانند سونا، سولاریوم یا حمام با آب داغ و مدت طولانی مخصوصا در سه ماه اول بارداری خودداری کنید چون ممکن است باعث سقط جنین یا نقص مادرزادی در نوزاد شود. دمای بدن را پایین 38 درجه سانتی گراد نگه دارید، زمان دوش گرفتن خود را محدود کنید و با آب خیلی گرم دوش نگیرید. در حمام حتما تهویه را روشن کنید، بخار هوا و دمای بسیار بالای حمام علاوه بر آسیب به جنین ممکن است باعث افت فشار خون یا تنگی نفس مادر نیز شود که در این صورت مواد مغذی و اکسیژن کافی به کودک نمی رسد.
خوابیدن روی پشت
در این دوران بهترین نوع خوابیدن، خوابیدن روی سمت چپ بدن است. به طور کلی خوابیدن روی پهلو به افزایش جریان خون به سمت جنین کمک می کند. طبق عادت ممکن است بخواهید نوع خوابیدن تان را تغییر دهید و روی سمت دیگر بخوابید، اشکالی ندارد اما از خوابیدن روی پشت خودداری کنید. چون خوابیدن روی پشت می تواند باعث فشار خون پایین، کمردرد و مشکل در تنفس در دوران بارداری شود.
مطلب مشابه: بهترین تغذیه دوران بارداری و غذاهای مفید و سالم برای زنان باردار
مصرف قرص خواب
در دوران بارداری 8 ساعت خواب در روز لازم است. اما اگر خواب کافی ندارید و یا به سختی می خوابید هیچ گونه قرص و داروی شیمیایی خواب آور یا دمنوش گیاهی و مواد غذایی خواب آوری مصرف نکنید.
مصرف دارو های بدون نسخه
حواستان به داروهایی که مصرف می کنید باشد. خانم های باردار بهتر است که از مصرف گیاهان دارویی و برخی داروهای بدون نسخه یا بدون تجویز پزشک خود دوری کنند چون می تواند بسیار خطرناک باشد. دارو های گیاهی، ایبوپروفن، آسپیرین، برخی از دارو های سرماخوردگی و برخی از دارو های آکنه از این دست دارو ها می باشند.
حواستان به افراد بیمار باشد
مراقب سلامتی خود باشید و از افرادی که بیماری های مسری و عفونی مانند سرخجه، آبله مرغان و هپاتیت دارند فاصله بگیرید. تزریق واکسن بیماری های سرخجه و هپاتیت قبل از بارداری، باعث جلوگیری از ابتلا به این بیماری ها در دوران بارداری می شود. اگر با افراد مبتلا به این بیماری ها برخورد داشتید و قبلا واکسن آن بیماری را نزده بودید حتما با پزشک مشورت کنید.
رژیم گرفتن
در دوران بارداری به تناسب اندام خود فکر نکنید . اگر اضافه وزن یا کمبود وزن دارید، قبل از باردار شدن به متخصص تغذیه مراجعه کنید و با درمان مناسب و وزن متعادل وارد دوران بارداری شوید تا کودک تان دچار کم وزنی یا وزن زیاد نشود.
گرسنگی طولانی مدت باعث تولید ماده ای به نام کتون یا استون در بدن می شود. این ماده تاثیر منفی روی مغز جنین می گذارد. به همین علت خانم های باردار باید سعی کنند حتی در حالت ویار و تهوع گرسنه نمانند.
جارو کردن
در این دوران هنگام جارو کردن منزل یا شستن زمین ممکن است مدت زیادی کمر خود را در حالت خمیده نگه دارید. این حالت، فشار زیادی به کمرتان وارد می کند و ممکن است موجب افزایش کمردرد شما شود. بهتر است بیشتر رعایت کنید و این نوع فعالیت ها را تا حد امکان کم کنید یا از وسیله ای استفاده کنید که نیاز نباشد کمر خود را در حالت خمیده نگه دارید.
مطلب مشابه: ورزش های دوران بارداری و تمرین های مجاز برای خانم های باردار
پتو های الکتریکی
اگر در دوران بارداری در جاهای سرد زندگی می کنید، استفاده از پتو برقی می تواند بسیار لذت بخش باشد. اما بهتر است از پتو یا تشک های برقی استفاده نکنید. میدان های الکترومغناطیسی با سطح پایینی که در پتو های برقی ایجاد می شود برای جنین خوب نیست.
ایستادن زیاد
برخی از کار های خانه مانند غذا درست کردن یا ظرف شستن نیاز به ایستادن طولانی مدت دارد. بهتر است در دوران بارداری انجام این فعالیت ها را کم کنید. می توانید در این دوران غذا هایی بپزید که نیاز به ایستادن طولانی مدت پای گاز را نداشته باشد. برای ظرف شستن یا تمیزکاری می توانید از یک صندلی استفاده کنید تا هنگام کار کردن روی آن بشینید و استراحت کنید.
استفاده از مواد مخدر
استعمال دخانیات و مصرف مواد مخدر برای هر شخصی خطرناک و آسیب زا است اما در دوران بارداری بسیار خطرناک تر است. استفاده از مواد مخدر می تواند باعث زایمان زودرس، کاهش توانایی بارداری و ناهنجاری های مادرزادی شود.
همچنین استفاده از مواد مخدر یا استفاده از برخی دارو های بدون نسخه، می تواند جنین را دچار NAS کند. سر نوزادی که NAS دارد، کوچکتر از نوزادان سالم است و این نقص با گریه های زیاد، رعشه در خواب و تغذیه نامناسب مشخص می شود.
استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی
در استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی دقت کنید و لوازم آرایشی را حتما از داروخانه و با مشورت پزشک داروساز تهیه کنید.
سعی کنید به جای استفاده از لوسیون و رولهای ضد عرق، دوش کوتاه بگیرید. لوسیون هایی که موادی مانند تیرولئوم، رتین-A، سالیسییلیک اسید، رتینول، اکسی بنزون و ویتامین A دارند، از طریق پوست جذب می شوند و رشد کودک را مختل می کنند.
مطلب مشابه: اهمیت حرف زدن با جنین در بارداری و بهترین زمان برقراری ارتباط والدین با جنین
تتو یا خال کوبی
در دوران بارداری خطر ابتلا به هر نوع عفونتی بیشتر است. پس حتی اگر در مرکز این خدمات از روش های بهداشتی دقیق استفاده کنند ، یک سوراخ یا خال کوبی ممکن است منجر به عفونت جدی شود. در این دوران از انجام این گونه فعالیت ها خودداری کنید.
کار با مواد شوینده
برخی از شوینده ها در دوران بارداری می تواند خطراتی برای شما و جنین داشته باشد. بهتر است تا جایی که می توانید از شوینده های قوی مانند جرم گیر ها یا لوله باز کن ها استفاده نکنید و زمان استفاده از سفید کننده ها یا مواد شوینده دیگر، از مقدار کمی استفاده کنید. در صورت استفاده از مواد شوینده از ماسک و دستکش استفاده کنید و پنجره های خانه را باز بگذارید تا جریان هوای کافی وجود داشته باشد.
بلند کردن اجسام سنگین
در دوران بارداری نباید اجسام سنگین را بلند کنید. این کار خطرات زیادی مانند فتق، سقط جنین، زایمان زودرس، کشیده شدن عضلات و وزن پایین نوزاد هنگام تولد را به دنبال خواهد داشت. اگر فرزندی را می خواهید در آغوش بگیرید ابتدا بنشینید و بعد او را آرام در آغوش بگیرید. در صورت رفتن به خرید نیز از بلند کردن کیسه های سنگین خودداری کنید.
استرس
طبق مطالعات، وضعیت روحی و عاطفی مادر روی جنین تاثیر می گذارد. استرس در کوتاه مدت، باعث آسیب جدی به شما یا کودک تان نمی شود اما به مرور زمان در اثر تجمع می تواند باعث بی خوابی، افزایش وزن، افزایش فشار خون، افسردگی، اضطراب و … شود.
علاوه بر این، هر نوع استرسی، چه مربوط به کار باشد یا ناشی از فشار زندگی، می تواند روی رشد ذهنی کودک تاثیر بگذارد و منجر به اختلالات رفتاری خاص مانند فوبیا و ترس در کودک شود. بنابراین در دوران بارداری از سلامت جسمی و روحی خود مراقبت کنید و حتما برای مدیریت استرس و حفظ آرامش خود زمان بگذارید.
مصرف بیش از حد کافئین
در دوران بارداری استفاده بیش از حد از کافئین مجاز نیست. زیرا می تواند مشکلاتی مانند زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد را به همراه داشته باشد. خانم های باردار بهتر است مصرف کافئین را به 200 میلی گرم ( یک فنجان) در روز محدود کنند.
مطلب مشابه: علائم و نشانه های بارداری چیست؟ + نشانه های مهم بارداری در روزهای نخست
مصرف عرقیات
در دوران بارداری عرقیات گیاهی مصرف نکنید.
- عرق سنبل الطیب برای کلیه مضر است.
- عرق رازیانه از نظر هورمونی روی جنین تاثیر منفی می گذارد.
- عرق زیره احتمال زردی را در کودک بالا می برد و ممکن است پوست کودک را تیره کند.
- عرق شیرین بیان فشار خون را بالا می برد.
- عرق نعنا باعث یبوست و ریفلاکس معده می شود.
- چای سبز فشار را پایین می آورد.
- گل گاو زبان در صورت مصرف بیش از حد باعث سقط جنین می شود.
مصرف برخی از ادویه ها
در مصرف ادویه ها مخصوصا در 3 ماهه اول مراقب باشید. آویشن و گلپر ادویه های محرک هستند و نباید در دوران بارداری مصرف شوند. در این دوران مصرف بیش از 2 گرم گلپر در روز ممکن است باعث سقط جنین شود.
مصرف زعفران نیز، به خصوص در 3 ماهه اول می تواند منجر به سقط جنین شود. خانم های باردار باید از مصرف دارچین حتی به مقدار خیلی کم هم خودداری کنند چون ممکن است باعث زایمان زودرس شود. از بابونه و پونه هم در این دوران استفاده نکنید.
آب تصفیه نشده
آب تصفیه یا استرلیزه نشده، ممکن است دارای باکتری لیستریا باشد. این باکتری می تواند از جفت عبور کند و برای جنین کشنده باشد.
ماهی های دارای جیوه
ماهی های اقیانوسی یا ماهی های آب شور دارای مقدار زیادی جیوه هستند مانند کوسه ماهی، اره ماهی، نیزه ماهی، ماهی تن آلباکور و شاه ماهی خال مخالی. قرار گرفتن جنین در معرض جیوه می تواند باعث مشکلات شنوایی و بینایی یا آسیب مغزی شود. سعی کنید از ماهی های پرورشی یا ماهی هایی که از رودخانه ها صید می شوند استفاده کنید.
مطلب مشابه: کنترل ویار بارداری | ترفندهایی برای مدیریت ویار در این دوران
لبنیات غیر پاستوریزه
بیشتر پنیرها، خامه ها و شیرهای محلی پاستوریزه نشده و غیر مطمئن هستند و ممکن است حاوی باکتری لیستریا باشند، بنابراین برای استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند. این باکتری ممکن است منجر به زایمان زودرس یا سقط جنین شود. سعی کنید در این دوران از محصولات لبنی پاستوریزه با بسته بندی بهداشتی استفاده کنید.
جوانه خام
اگر بیرون از خانه غذا می خورید، دقت کنید که در غذا و ساندویچ جوانه نباشد و در خانه هم برای از بین بردن میکروب های جوانه، آن را خوب بپزید. خانم های باردار نباید جوانه خام مصرف کنند چون ممکن است دانه قبل از جوانه زدن آلوده به باکتری شده باشد و این میکروب ها با شستن از بین نمی روند.
غذای های آماده
بهتر است در دوران بارداری از غذاهای کنسروی، غذا های آماده، غذاهای فریزری و فست فود ها استفاده نکنید چون دارای مواد نگهدارنده، نمک زیاد و چربی بالا هستند. غذا هایی مانند سوسیس، هات داگ، ماهی دودی و… می توانند باعث بیماری های ناشی از غذا مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز شوند. شما به انواع میوه، سبزیجات و غذا های تازه، سالم و مقوی نیاز دارید.
گوشت و تخم مرغ خام
گوشت و ماهی خام یا نیم پز مانند سوشی ممکن است دارای سالمونلا یا توکسوپلاسموز باشند. خرید محصولات منجمد ممکن است آلوده به لیستریا باشد. به همین علت، گوشت ها را با آب جوش بجوشانید تا باکتری های آن از بین برود و هنگام پخت هر نوع گوشتی کاملا آن را بپزید.
در این دوران از مصرف تخم مرغ خام، عسلی یا نیمرویی که زرده آن سفت و پخته نشده است خودداری کنید. همچنین از مصرف همه موادی که دارای تخم مرغ خام هستند مانند سس و خمیر پخته نشده کیک و شیرینی بپرهیزید.
مصرف شیرینی
برخی از خانم ها در دوران بارداری عاشق خوردن شیرینی خامه ای و شکلات هستند. بهتر است مصرف انواع شیرینی را به حداقل برسانید. خانم های باردار به دلیل ترشح هورمون های زیاد، در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند بنابراین توصیه می شود مصرف انواع شیرینی، نوشابه های گازدار و… را کم کنید.
مصرف جگر
جگر دارای مقدار زیادی ویتامین A است. ویتامین A مفید است اما باید به اندازه و با تجویز پزشک باشد. مقدار زیاد آن به خوبی از بدن دفع نمی شود و تجمع آن ممکن است برای جنین خطرناک باشد، بنابراین از مصرف جگر در این دوران خودداری کنید.
مطلب مشابه: رابطه جنسی زمان بارداری باعث سقط جنین می شود؟
سخن پایانی
از زمانی که مشخص می شود فرد باردار است تا هفته سی و دوم بارداری باید به صورت ماهانه به پزشک مراجعه کند و معاینه شود و از هفته سی و دوم تا هفته سی و ششم، هر دو هفته یک بار و از هفته سی و ششم تا هفته چهلم بارداری حتما باید هفته ای یک بار به پزشک مراجعه کند و تحت معاینات و مراقبت های پزشکی قرار بگیرد.
البته مراجعه های پزشکی با توجه به شرایط هر کسی متفاوت است.اگر فرد سابقه ابتلا به بیماری های فشار خون، دیابت و یا بیماری های زمینه ای دیگری داشته باشد ممکن است لازم باشد که زودتر از این زمان ها به پزشک مراجعه کند.
دوران 9 ماهه بارداری به دلیل تغییرات هورمونی بدن و رشد جنین با فراز و نشیب های زیادی همراه است که همه خانم ها با آن دست و پنجه نرم می کنند. این دوران در کنار تجربه ای لذت بخش در زندگی هر فرد نیاز به توجه و مراقبت های زیادی دارد تا بدون خطر سپری شود.