با روش‌های گوناگون گالوانیزاسیون ورق آشنا شوید
از قدیم تا همین امروز روش‌های مختلفی برای افزایش مقاومت انواع ورق استفاده شده است که هر کدام از روش‌ها با توجه به نیاز زمان، تغییراتی را در جهت بهبود تجربه کرده است. البته زمانی هم ورق‌های آهنی بدون هیچ پوششی مورد استفاده قرار می‌گرفتند که یا زیر تنش‌های مکانیکی و حرارتی دچار تغییر شکل می‌شدند و یا شرایط جوی به آنها آسیب می‌زد. با گسترش صنعت و نیاز به ورق‌های با مقاومت بالا در برابر عوامل مخرب، اقداماتی انجام شد تا عمر این ورق‌ها افزایش یابد!
زیرا برخی از صنایع نیاز به ورق‌های با مقاومت خارق‌العاده داشتند؛ مانند صنایع هوایی، اتومبیل‌سازی و صنعت هوا فضا! در این صنایع، از مواد فلزی با خواص مکانیکی بالا استفاده می‌شود. این روزها جدیدترین روشی که برای افزایش مقاومت ورق مورد استفاده قرار می‌گیرد گالوانیزه کردن galvanizing نام دارد. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با فرایند گالوانیزاسیون ورق آشنا کنیم، انواع روش‌ها را شرح دهیم و مراحل تولید ورق گالوانیزاسیون را ارائه نماییم. با ما همراه باشید.
گالوانیزاسیون به چه معناست؟
گالوانیزاسیون در واقع یک فرایند است که طی آن مقاومت ورق و طول عمر آن افزایش پیدا می‌کند. اما اگر بخواهیم خود واژه را مورد بحث و بررسی قرار دهیم باید گفت این واژه ریشه فرانسوی داشته و می‌توان آن را با ” روی اندود کردن ” هم معنا دانست. حالا که با خود واژه آشنا شدیم بد نیست که فرایند کلی گالوانیزه کردن را شرح دهیم.
پیش از هر صحبتی فراموش نکنید که گالوانیزه کردن یا همان گالوانیزاسیون مخصوص ورق نیست و هر قطعه فلزی می‌تواند این پروسه را طی کند. زمانی که صحبت از خوردگی فلزات و مقاومت آنها می‌شود، به مفاهیمی مانند Sacrificial Metal به معنای فلز قربانی و Parent Metal به معنای فلز مادر برمی‌خوریم.
Parent Metal یا همان فلز مادر، قطعه اصلی ماست که نیاز به محافظت دارد تا در تماس مستقیم با عوامل محیطی، دچار اکسیداسیون یا خوردگی نشود؛ و اما Sacrificial Metal یا فلز فدا شونده با ویژگی‌های تاکتیکی خود از فلز مادر در برابر عوامل مخرب محیطی مانند آب، هوا، یون‌های اسیدی و … نگهداری می‌کند. این فلز محافظ همان روی )زینک، Zinc و یا (Zn است.
انواع روش‌های گالوانیزاسیون ورق
برای اینکه یک ورق ساده به ورق گالوانیزه تبدیل شود روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند؛ این موضوع می‌تواند قیمت ورق گالوانیزه را نیز تحت تاثیر قرار دهد. انتخاب بهترین روش با توجه به شرایط محیطی، کاربرد ورق و عوامل دیگر تعیین می‌شود. در ادامه با روش‌های مرسوم گالوانیزاسیون آشنا خواهیم شد:
- آبکاری روی به روش الکترشیمیایی (Electro galvanizing)
در این روش از یک جریان الکتریکی استفاده می‌شود که با اعمال آن یون‌های فلزی از آند (Anode الکترود با ویژگی منفی) آزاد شده و به سمت سطح کاتد (Cathode الکترودی با ویژگی مثبت) حرکت می‌کنند؛ این اتصال و ترکیبِ اتم‌های فلزی با الکترون‌های سطح کاتد، منجر به تشکیل پوششی از فلزی روی می‌شود.
- پاشش مکانیکی روی به روش گرمایش پودر روی ( Sherardizing)
در این روش با ترکیبی از انرژی حرارتی و انرژی جنبشی رو به رو هستیم؛ ابتدا پودر فلزی که به عنوان ماده اولیه برای پوشش است، آماده شده و با شتاب زیاد (با جت گازی یا پرتودینامیکی) به سطح فلز، پاشیده می‌شود. سپس با انرژی گرمایی که به سطح هدف منتقل می‌شود، ذرات ذوب شده و بین ذرات و سطح هدف اتصال ایجاد می‌شود.
- پاشش گرمایی روی به روش پاشش گرد روی از طریق گرمای سوختن (Zinc spray)
ماده اولیه این روش شامل پودر روی است که با اسپری بر سطح فلز پاشیده می‌شود. پوشش زینک اسپری نسبتاً نازک بوده و معمولاً با ضخامت کم اعمال می‌شود؛ دقیقا برعکس روش قبل یعنی روش Sherardizing که سطح ضخیمی از زینک را روی فلز مادر بر جای می‌گذارد.
- پوشش با رنگ های غنی از روی (Zinc rich paint)
در این روش ابتدا سطح مورد نظر با با یک لایه زینک پوشانده می‌شود. پس از گالوانیزاسیون اولیه، لایه‌های رنگی غنی از روی به سطح، اعمال می‌شوند. این لایه‌های رنگی معمولاً شامل پوشش‌های رنگی خاص می‌شوند که غنی از روی هستند و برای مقاومت در برابر تغییرات محیطی در عین زیبایی طراحی شده‌اند.
مراحل تولید ورق گالوانیزه
در بخش قبل با تعدادی از روش‌های تولید ورق گالوانیزه آشنا شدیم؛ هر کدام فرآیند منحصر بفرد خود را دارند اما کلیت مراحل تولید ورق گالوانیزه (با فاکتور گرفتن ریزه کاری‌ها) در موارد زیر خلاصه می‌شود:
- آماده سازی ابعاد ورق: ابتدا ورق در ابعاد مورد نظر برش داده می‌شود؛
- شستشو و تمیزکردن ورق: ورق‌ها باید از هرگونه چربی و آلاینده شسته شوند تا پوشش دهی زینک کامل باشد؛
- اعمال روی (Zn) بر سطح ورق : روی در دمای بالا ذوب شده و بر سطح ورق اعمال می‌شود؛
- خنک کردن ورق: پس از اعمال زینک، نوبت به سرد کردن ورق‌ها می‌رسد؛
- برش و اندازه گیری دقیق: ورق‌های گالوانیزه پس از تشکیل لایه زینک به ابعاد و اندازه‌های نهایی خود برش داده می‌شوند؛
- کنترل کیفیت: در هر مرحله از تولید، کیفیت ورق‌های گالوانیزه با دقت کنترل می‌شوند. این شامل بررسی ضخامت لایه زینک، ترکیب شیمیایی و تست‌های خوردگی و زنگ‌زدگی است؛
- بسته بندی و حمل و نقل: و نهایتا ورق‌ها آماده توزیع می‌شوند.
کاربرد ورق گالوانیزه
کاربرد ورق‌های گالوانیزه Galvanized Sheets را در هر صنعتی می‌توان مشاهده کرد. استفاده از آن به عنوان یک راهکار مؤثر برای مقاومت در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و افزایش عمر مفید تجهیزات و ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه با کاربرد این ورق‌ها آشنا خواهیم شد:
- صنعت تولید اتومبیل
- صنعت حمل و نقل
- در مهندسی عمران و ساخت انواع سازه
- ساخت انواع سقف‌ها
- ساخت تانک‌های ذخیره و انواع بشکه‌ها
- تولید سیستم‌های Air Conditioning
- مصارف خانگی
- صنعت الکترونیک
- صنعت کشاورزی
- پانل‌های ساندویچی
- صنعت تولید کاغذ
- کابینت‌های آهنی
- کانال‌ها
- تابلوهای راهنمایی و رانندگی
- بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی
قیمت خرید ورق گالوانیزه
این روزها ورق گالوانیزه هم مانند سایر محصولات فولادی، نوسان قیمت را تجربه کرده است؛ به دلیل همین نوسانات، نمی‌توان یک قیمت ثابت برای آن در نظر گرفت. به هر حال قیمت هرچه باشد خرید ورق گالوانیزه در بازار به دو صورت کیلویی و شیتی امکان‌پذیر است. در برخی موارد، وزن ورق نسبت به ابعاد آن از اهمیت بیشتری برخوردار است که در این صورت مصرف کننده خرید ورق کیلویی را ترجیح می‌دهد. ورق‌های شیتی با ابعاد بسیار دقیق برای مشتریان خاص نیز قابل عرضه است. تعیین قیمت در هر یک از روش‌های فروش به صورت کیلوگرم و تعداد ورق، است. اما موارد بسیاری می‌تواند قیمت این ورق‌ها را تحت تاثیر قرار دهد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- ضخامت و ابعاد ورق: ضخامت و ابعاد ورق‌های گالوانیزه تأثیر مستقیم بر قیمت دارند. ورق‌های با ضخامت بیشتر و ابعاد بزرگتر معمولاً با قیمت بالاتری خرید و فروش می‌شوند.
- نوع ورق: گونه‌های مختلفی از ورق‌های گالوانیزه با ویژگی‌های متفاوت در بازار موجود است؛ مثلاً ورق‌های گالوانیزه معمولی با ورق‌های گالوانیزه شده به روش متداول (Hot-Dip Galvanized) قیمت‌های متفاوتی دارند.
- میزان سفارش: معمولاً سفارش‌هایی با تناژ بالا به تخفیف‌های بیشتری منجر می‌شود. به عبارت دیگر، میزان سفارش شما می‌تواند قیمت نهایی محموله را تحت تاثیر قرار دهد.
- محل خرید و تأمین: فروشگاه‌ها و تامین‌کنندگان مختلف ممکن است قیمت‌های متفاوتی ارائه دهند.
- شرایط بازار: شرایط بازار، حجم تقاضا، حجم عرضه، تغییر قیمت فلزهای اولیه مانند روی و زینک می‌توانند به تغییرات در قیمت ورق‌های گالوانیزه منجر شوند.
- مشخصات تکنیکی: ویژگی‌های تکنیکی مانند استانداردها و گواهی‌نامه‌ها می‌توانند قیمت ورق‌های گالوانیزه را تحت تأثیر قرار دهند. ورق‌هایی که با استانداردها و مشخصات تایید شده مطابقت دارند ممکن است گران‌تر باشند.
- تحویل و نصب: هزینه تحویل و نصب ورق‌های گالوانیزه نیز ممکن است به قیمت کل اضافه شود. این موضوع معمولاً بر اساس مسافت، مقصد تحویل و نیاز به نصب و موارد مشابه تعیین می‌شود.
- ارزش افزوده: در برخی موارد، وجود ارزش افزوده‌های خاصی مانند پوشش‌های رنگی غنی از روی می‌تواند به افزایش قیمت منجر شود.
