مجله تاپ‌ناز‌

آبیاری تحت فشار چه مزایا و چه معایبی دارد و معرفی انواع آن

آبیاری تحت فشار جزو آبیاری های کهن به حساب می آید که تا به حال استفاده می شود و در این مطلب می خواهیم در مورد مزایا و معایب این روش به شما توضیحاتی را ارائه کنیم

آبیاری تحت فشار، روشی است که در آن آب با فشار بیش از اندازه یک اتمسفر در سطح زمین با لوله توزیع می شود و در دو نوع قطره ای و بارانی وجود دارد و می تواند از آن برای روش های مدرن آبیاری هم استفاده کرد.

آبیاری تحت فشار

سیستم های آبیاری تحت فشار سابقه ای طولانی دارند و مثلا در بسیاری از باغات و کاخ های قدیمی آب درون مجاری تحت فشار جابجا می شد ولی استفاده از این روش به عنوان یک سیستم آبیاری قدمتی کمتر از صد سال دارد. تا پیش از سال های 1920 میلادی این روش بیشتر برای آبیاری فضای سبز و زمین های ورزشی به کار می رفت ولی از سال 1930 به بعد با توسعه ساخت لوله های فلزی سبک و جفت کننده ها این نوع سیستم ها به سرعت گسترش پیدا کرد و برای آبیاری مزارع کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت.

پیشرفت سیستم آبیاری تحت فشار به ویژ] در 50 سال گذشته و بیشترین ابداعات در این مورد در کشور آمریکا صورت پذیرفته است و در حال حاضر هم بیش از 13 میلیون هکتار از اراضی این کشور با روش های تحت فشار مورد آبیاری قرار می گیرند.

در این روش آب با سرعتی مساوی و یا کمتر از نفوذ پذیری خاک به صورت بالان روی سطح زمین پخش می شود تا خاک فرصت نفوذ پیدا کند و اگر شدت بارش بیش از سرعت نفوذ باشد در سطح مزرعه روان آب ایجاد می شود و باعث کاهش راندمان آبیاری می شود.

این نوع روش آبیاری در بیشتر شرایط مانند مناطق شیب دار، خاک سنگین مانند خاک پرلیت و سبک و شرایطی که انجام آبیاری از طریق ثقلی ممکن نیست قابل اجرا است.

سیستم های آبیاری تحت فشار

سیستم های این نوع آبیاری بسیار متنوع هستند ولی به صورت کلی می توان آنها را به دو گروه عمده آبیاری باران و آبیاری قطره ای طبقه بندی کرد و به همین دلیل در ادامه می خواهیم انواع این نوع سیستم ها را بررسی کنیم:

سیستم آبیاری بارانی

در این نوع آبیاری آبپاش ها را روی بال های آبیاری با فاصله منظم نصب می کنند و جابه جایی آنها به وسیله نیروی انسان انجام می پذیرد. در این نوع آبیاری به صورت ثابت، متحرک و نیمه متحرک است. هم اکنون در کشور ایران آبیاری کلاسیک ثابت با آبپاش های متحرک بهترین کاربرد را در زمین کشاوری به خصوص در نواحی بادخیز دارد. در این روش آبیاری ایستگاه های پمپاژ لوله های اصلی، جانبی و بال های آبیاری در فصل آبیاری ثابت هستند و آبپاش ها روی شیرهای خودکار مستقر می شوند و روی بال ها جا به جا می شوند.

آبیاری تحت فشار

آبیاری قطره ای

باید توجه داشته باشید که آبیاری قطره ای پخش آرام آب روی سطح خاک یا زیر خاک به صورت قطره ای جدا یا پیوسته با فشار کم قطره چکان ها می باشد که بیشتر در طول خط انتقال قرار می گیرند. آبیاری قطره ای که در واقع یکی دیگر از انواع آبیاری تحت فشار به حساب می آید به دلیل اعماق عمق آبیاری کم از روش های مفید آبیاری به حساب می آید. البته که این روش هم خود دارای انواع مختلف اعم از آبیاری قطره ای دریپ، آبیاری زیر زمینی با لوله های تراوا، آبیاری بابلر و سیستم های آبیاری آتشفشانی می باشد.

مزایا و معایب آبیاری تحت فشار

این نوع روش آبیاری یک سری معایب و مزایا دارد که با در نظر گرفتن مجموعه این معایب و مزایا باد اقدام به انتخاب و طراحی روش های آبیاری کرد.

مزایا

  • حذف عملیات تسطیح و کاهش هزینه آماده سازی اراضی
  • مبارزه با یخبندان، آفات و انگل ها میسر است.
  • روند تهویه خاک به راحتی صورت می گیرد.
  • راندمان آبیاری در مقایسه با روش های سنتی بیشتر خواهد بود.
  • هزینه نیروی انسانی در مقایسه با روش های آبیاری سطح کمتر می باشد.
  • زمین کمتری برای مسیر انتقال آب هدر می رود.
  • بازدهی محصولات این آبیاری در اغلب موارد بیشتر از سایر آبیاری ها می باشد.
  • امکان آبیاری در اغلب خاک ها و حتی اراضی شیب دار وجود دارد.
  • تلفات به صورت رواناب و فرسایش خاک در این روش به حداقل می رسد.

معایب آبیاری تحت فشار

  • در صورت وجود باد یکنوانخت توزیع کاهش پیدا می کند.
  • شدت تبخیر در مانطق گرم و خشک زیاد است زیرا تلفات در این مناطق زیاد می باشد.
  • کمبود توان فنی در مناطق دورافتاده وجود دارد.
  • به دلیل خسارت زدن به برگ محصولات در این روش استفاده از آب هایی با کیفیت پایین امکان پذیر نیست.

مطالب مشابه را ببینید!