برای وعده صبحانه چه بخوریم و چه نخوریم؟
برای وعده صبحانه چه غذاهایی بخوریم و خوردن چه خوراکی هایی پرهیز کنیم؟
اگر از طرفداران زندگي سالم و طب سنتي هستيد حتما شنيده‌ايد كه مصرف بعضي خوراكي‌ها و نوشيدني‌ها به‌صورت ناشتا هنگام صبح يا آخر شب قبل از خواب مي‌تواند تاثيرگذاري متفاوتي روي بدن داشته باشد؛ براي مثال نوشيدن شربت خاكشير قبل از صبحانه مي‌تواند به رفع يبوست و جوش‌هاي صورت كمك كند و نوشيدن دمكرده گل‌گاو زبان قبل از خواب مي‌تواند مثل يك داروي آرامبخش عمل كند.
اما اينكه چنين ادعاهايي تا چه حد حقيقت دارند و كدام خوراكي‌ها مخصوص روز و كدام مخصوص شب هستند، پرسشي است كه دكتر عليرضا عباسيان، متخصص طب سنتي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران به آن پاسخ مي‌دهد.
ناهار؛ كم‌اهميت‌ترين وعده!
صبحانه مهم‌ترين وعده غذايي در طول روز است، بعد از آن نيز شام مهم‌ترين وعده به‌حساب مي‌آيد. در مرحله آخر هم ناهار اهميت دارد. پس بيشترين حجم مواد غذايي را بايد در صبحانه و بعد شام بخوريم.
ابن سینا می‌گوید: نان و پنیر صبحانه نیست!
ناهار را هم بهتر است يا نخوريم يا خيلي كم بخوريم چون ظهر وقت فعاليت بدني است و از آنجايي كه در اين زمان خون بيشتر دور عضلات و مغز جمع مي‌شود، نمي‌توانيم هضم خيلي خوبي داشته باشيم، مضاف بر اينكه فعاليت كردن با معده پر كار دشواري است بنابراين صبح‌ها كه هنوز اول فعاليت روزانه ماست و بايد انرژي به دست بياوريم، بهتر است صبحانه خيلي كاملي بخوريم.
صبح را با كدام نوشيدني آغاز كنيم؟
مصرف مخلوط آب گرم، عسل و آبليموي تازه به صورت ناشتا هنگام صبح هم مي‌تواند باعث نشاط شود و هم كبد را تقويت كند. براي اين منظور نصف ليوان آب جوش را با يك قاشق مربا خوري عسل و آب يك ليموي كامل مخلوط كنيد. همچنين مي‌توانيد آبليمو را با آب جوش و روغن زيتون مخلوط كنيد و بنوشيد. اگر هم يبوست مزاج هستيد يا سنگ كيسه صفرا داريد، مي‌توانيد صبح‌ها دو قاشق روغن زيتون را همراه آب يك ليموي كامل ميل كنيد.
اگر قصد لاغري داريد…
بعضي افراد به اميد لاغري صبح‌ها به‌صورت ناشتا سركه سيب يا عرق زيره مي‌نوشند، در حالي كه اين نوشيدني‌ها نبايد هر روز مصرف شوند بلكه طبق دستور لاغري و فقط هفته‌اي يك يا دو بار مي‌توان از آنها استفاده كرد. مصرف دايم آنها بعد از مدتي مي‌تواند باعث مشكلات معده و سوء‌مزاج شود.
آب خنك ناشتا بيمارتان مي‌كند!
مصرف آب زياد به‌صورت ناشتا اصلا توصيه نمي‌شود زيرا اين كار مي‌تواند اعضاي اصلي بدن را دچار سوء‌مزاج كند. درمورد آب عقايدي به اشتباه وارد فرهنگ مردم شده كه حتي در پزشكي رايج هم تاييد نشده است. براي مثال درمورد اينكه گفته مي‌شود بايد روزي 7 تا 10 ليوان آب بنوشيم، هيچ مقاله علمي در این خصوص وجود ندارد. طب سنتي به‌طور خاص معتقد است اگر آب به‌صورت ناشتا به‌خصوص خنك مصرف شود به اعصاب صدمه مي‌زند و در درازمدت مي‌تواند باعث بيماري‌هايي مثل پاركينسون و لرزش دست شود، بنابراين آب حتما بايد هنگام صبح به‌صورت گرم نوشيده شود.
اگر صبح‌ها بي‌انرژي هستيد …
يكي ديگر از نوشيدني‌هاي مناسب براي صبح مخلوط يك قاشق غذاخوري خاكشير، نصف ليوان آب جوش و دو حبه قند يا معادل آن شكر است. اين شربت تقريبا براي تمام مزاج‌ها مناسب است، به‌خصوص براي افرادی كه شكم‌شان سخت كار مي‌كند. بهتر است بدانيد كه در طب سنتي يبوست، مادر تمام بيماري‌ها محسوب مي‌شود، بنابراين مصرف اين نوشيدني‌ها هنگام صبح مي‌تواند به سلامت كلي بدن كمك كند.
شربت زعفران، گلاب، آب و عسل يا شكر نيز يكي از نوشيدني‌هاي مناسب صبحگاهي براي افرادي است كه انرژي كمي دارند، اما كساني كه تپش قلب و نامنظمي ضربان قلب دارند نبايد از اين نوشيدني استفاده كنند.
خواب راحت با كدام خوراكي‌ها؟!
در وعده شب بايد از خوراكي‌هايي استفاده كنيم كه بدن را به‌تدريج سرد كرده و براي خواب آماده مي‌كنند. درمقابل، مصرف مواد غذايي تند و گرم مثل زنجبيل، دارچين و… مي‌تواند باعث بي‌خوابي شود، بنابراين براي شام بهتر است از خوراكي‌هايي مثل پنير، شير گرم يا خنك، ماست به همراه كمي نعناع و نان استفاده كنيم. در وعده پس از شام هم مي‌توانيم از عرقيات آرامبخش مثل عرق بهارنارنج يا عرق نسترن، دمكرده گياه بادرنجبين يا دمكرده گياه بابونه استفاده كنيم تا خواب آرامي داشته باشيم.
دمكرده گل‌گاو زبان هم آرامبخش است اما در بعضي افراد مي‌تواند باعث افزايش فشارخون شود. البته اگر همراه با سنبل‌الطيب، مقداري ليموي تازه يا ليمو عماني مصرف شود، از فشارخون جلوگيري به‌عمل مي‌آورد. با اين حال افراد مبتلا به فشارخون بالا بايد آن را با احتياط مصرف كنند.
ابن سینا می‌گوید: نان و پنیر صبحانه نیست!
صبح‌ها پنير نخوريد!
در فصول سرد بهتر است صبح‌ها وعده غذايي‌مان را با يك مايع آبكي گرم و انرژي‌بخش مثل چاي يا شير به همراه عسل يا زنجبيل يا دارچين شروع كنيم. سپس به‌تدريج مي‌توانيم غذاهاي تركيبي را اضافه كنيم، به اين ترتيب كه ابتدا مواد غذايي كم‌چرب و سپس خوراكي‌هاي پرچرب را مصرف كنيم تا پذيرش معده به مرور بيشتر شود. خوردن پنير هنگام صبح چندان توصيه نمي‌شود بلكه بهتر است شب‌ها همراه گردو يا آويشن در وعده شام ميل شود.
همچنين در وعده صبح توصيه مي‌شود از قندهاي ساده و مواد انرژي‌دهنده به مغز استفاده شود. براي مثال عسل يا خرما از آنجايي كه گرم هستند انرژي بدن را بالا مي‌برند و ما را براي فعاليت روزانه آماده مي‌كنند.
