6 علت مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع خونی
خون در مدفوع، یا خونی شدن مدفوع یکی از رایج ترین علائم انواع بیماریهای مقعدی و گوارشی به شمار می رود. خون در مدفوع می تواند باعث هراس شدید و نگرانی شود. بیشتر مردم تصور میکنند، مشاهده خون فقط با بیماری سرطان در ارتباط است. اما این تصور کاملاً غلط است. زیرا در بیشتر موارد مدفوع خونی با بیماریهای کم خطر مقعد در ارتباط است. در ادامه به بررسی هریک از این بیماریها و علائم آنها و نیز روش درمان می پردازیم:
1.بواسیر یا هموروئید
بواسیر یا هموروئید شایع ترین بیماری نشیمنگاهی است که حداقل 3 نفر از 4 نفر آن را در طول زندگی تجربه می کنند. همچنین بواسیر رایج ترین علت مشاهده خون در مدفوع و یا به طور کلی خونریزی مقعدی است.
منظور از بیماری بواسیر، متورم شدن یا گشاد شدن سیاهرگ های کانال مقعدی است. وقتی فشار زیادی به مقعد وارد شود، دیواره سیاهرگ ها آسیب می بینند.
بواسیر به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم میشود. هموروئید داخلی، داخل دیواره مقعدی و انتهای رکتوم ایجاد میشود. در حالی که هموروئید خارجی بیرون از مقعد و بر روی دریچه آن ظاهر میشود.
علت این بیماری معمولاً زایمان، بارداری، رابطه مقعدی و نیز یبوست و اسهال مزمن است. از علائم این بیماری نیز می توانیم به درد، سوزش، خارش و مشاهده خون در مدفوع و بیرون زدن زائده های گوشتی از مقعد اشاره کنیم.
درمان بواسیر
برای درمان بواسیر با زائده اضافه مقعدی برداشته شود. برای این منظور می باست. زائده با جراحی برداشته شود. برای جراحی دو روش جراحی سنتی و لیزر درمانی وجود دارد. بهترین روش درمان بواسیر، لیزر درمانی است. لیزر سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی در کمتر از نیم ساعت این بیماری را از بین می برد.
2.شقاق
شقاق یا فیشر یکی دیگر از شایع ترین علت های مشاهده خون در مدفوع است. شقاق زخم یا بریدگی عمیق است که عضله ی مقعدی را شکاف می دهد. این بیماری می تواند باعث درد، سوزش و خارش شدید شود و در مواردی نیز باعث میشود، بیمار بر روی مدفوع و یا کاسه توالت خون مشاهده کند.
علت این بیماری نیز اعمال فشار بیش از اندازه به مقعد است. در واقع بارداری، زایمان، رابطه مقعدی و اسهال و یبوست مزمن مهمترین علت های ایجاد این بیماری به شمار می روند.
از دیگر علائم و نشانه های این بیماری می توانیم به درد، سوزش و خارش مقعد ، مشاهده زخم طولی بر روی دریچه مقعد و نیز خون در مدفوع اشاره کنیم.
درمان شقاق
برای درمان شقاق در ابتدا مصرف پماد های آنتی فیشر، ام جی و … توصیه میشود. اگر در طی 2 هفته بیماری برطرف نشود، انجام جراحی الزامی است. جراحی به روش سنتی و لیزر قابل انجام است.
از آنجایی که مقعد ناجیه ای حساس و مملو از اعصاب است. بهترین راه درمان آن لیزر درمانی است زیرا امکان آسیب عصبی با لیزر وجود ندارد. لیزر سرپایی و بدون درد یا خونریزی، سرپایی انجام میشود.
3.التهاب روده بزرگ
بیماری های التهابی روده مجموعه ای گسترده از بیماریهای مختلف است که باعث عفونت پوشش دیواره روده میشود. کولیت اولسراتیو رایج ترین شکل این بیماری است. این بیماری باعث التهاب کولون و راست روده میشود.
علت این بیماری مشخص نیست. پزشکان علت این عارضه را با مشکلات سیستم ایمنی بدن در ارتباط می دانند. از نشانه های این بیماری می توانم به اسهال، درد و گرفتگی شکم، کاهش وزن، احساس خستگی، تب و از دست دادن اشتها اشاره کنیم. یکی از مهمترین علائم و نشانه های این بیماری مشاهده خون در مدفوع است.
درمان بیماریهای التهابی
این بیماری درمان قطعی ندارد، اما می توان با مصرف یکسری دارو های سرکوب سیستم ایمنی بدن علائم این بیماری را کنترل کرد. در موارد شدیدتر این بیماری، ممکن است جراحی نیز به بیماران توصیه شود.
4.دیورتیکولار
بیماری دیورتیکولار یکی از انواع بیماریهای گوارش است. این بیماری باعث میشود، زائده های کوچکی پوشش داخلی روده را بپوشانند. معمولاً بیرون زدن دیورتیکول ها مشکلی را ایجاد نمی کنند و اگر عفونی شوند، خونریزی کرده و باعث خون در مدفوع میشوند.
درمان دیورتیکولار
این بیماری با مصرف دارو کنترل میشود. مصرف پروبیوتیک و فیبر کافی به بیماران توصیه میشود.
5.زخم معده
زخم معده در اثر درگیری با باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشود. این بیماری باعث ایجاد زخم در استر روده میشود. همچنین یکی از علت های این بیماری مصرف طولانی مدت دارو ها مثل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن است. استرس باعث ایجاد این زخم نمیشود، اما ممکن است علائم آن را تشدید کند.
از علائم این بیماری می توانیم به نفخ، تهوع، استفراغ، سرگیجه، رنگ پریدگی پوست و دل درد شدید و مشاهده خون در مدفوع اشاره کنیم.
درمان زخم معده
این بیماری با مصرف داروهای آنتی بیوتیک و سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن درمان میشود. مصرف داروهای کاهش دهنده اسید معده نیز در درمان موثر هستند. اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می تواند مشکلات دیگری از جمله سرطان معده را به همراه داشته باشد. نوشیدن آب سالم می تواند از این بیماری پیشگیری نماید.
6.سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ به ندرت علت خون در مدفوع است. سرطان رشد بدخیم سلولها در روده بزرگ است. این بیماری علت مشخصی ندارد و ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد این عارضه میشود.
این بیماری معمولاً تا وخیم شدن شرایط علائمی ندارد. اما در برخی موارد علائم زیر را ایجاد می کند.
- خستگی و ضعف
- خون در مدفوع
- باریک شدن مدفوع
- ناراحتیهای شکمی
- کاهش وزن غیر قابل توجیه
درمان سرطان روده
درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. پزشکان سعی می کنند، با انجام درمان هایی مثل شیمی درمانی و یا تاباندن اشعه ایکس از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری کنند. در موارد شدیدتر جراحی برای برداشت روده بزرگ نیز می تواند یکی از گزینه های درمانی باشد.
رنگ خون در مدفوع
رنگ خون در مدفوع اهمیت بسیار زیادی در تشخیص صحیح علت این بیماری دارد. رنگ می تواند به سه شکل زیر باشد:
- خون روشن: خون به رنگ قرمز روشن یعنی خونریزی از قسمت انتهایی روده بزرگ بوده است. این نوع خونریزی اغلب با بیماریهای بواسیر یا شقاق در ارتباط است.
- خون تیره: خون تیره تر یعنی خونریزی از قسمت بالایی دستگاه گوارش اتفاق افتاده است و مدت طولانی تری از موضع خونریزی تا مقعد طی کرده است. خون تیره معمولاً ناشی از مشکلات مربوط به معده، روده کوچک و مری است.
- مدفوع سیاه رنگ: تغییر رنگ مدفوع به سیاه یعنی خونریزی مخفی اتفاق افتاده است. برای تشخیص علت این خونریزی نیاز به آزمایش مدفوع است.
برای خون در مدفوع به چه پزشکی مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده خون در مدفوع در اولین فرصت باید با پزشک مشورت کنید. برای پیدا کردن علت این وضعیت می توانید به متخصص گوارش یا جراحی عمومی مراجعه کنید.
اگر خونریزی شدید است و یا در اجابت مزاج خون مشاهده می کنید، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. خونریزی مقعدی می تواند دلایل جدی تری داشته باشد که باید سریعاً درمان شود.
منابع :
https://drabedian.com/articles/blood-stool/
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/colon-cancer/colon-cancer-symptoms
