مراقبت بعد از عمل زانو و نکات مهم پس از جراحی که باید رعایت کنید

دنیای پزشکی در عصر جدید از زندگی پیشرفت های چشمگیری داشته است، عمل زانو هم یکی از این پیشرفت ها محسوب می شد. شما وقتی زانوی خود را عمل می کنید لازم است که به نکاتی بسیار مهم که در مراقبت و روند بهبودی سریع شما کمک خواهد کرد، توجه داشته باشید.

بعد از عمل زانو مهم است که بیمار در منزل به استراحت بپردازد تا مشکلی جدی برای او اتفاق نیافتد. بیمار از یک سری فعالیت های روزمره باید دوری کند، از جمله این پیشگیری ها می توان به دوچرخه سواری و ورزش کردن، اشاره کرد. طی مدت نقاهت بیمار برای راه رفتن نیازمند وسایل کمک دهنده مثل واکر و عصا خواهد بود.

نکات مهم در مراقبت بعد از عمل زانو

عمل زانو یکی از حساس ترین جراحی ها بوده و نیازمند مراقبت های بسیار مهمی می باشد. از آنجا که زانو ارتباط مستقیم با کل بدن و وزن شما دارد، مراقبت های بعد از عمل زانو جدی تر خواهند بود. وقتی تصمیم به عمل زانو گرفته می شود، بیمار تا مدتی در بیمارستان تحت مراقبت خواهد بود که این مراقبت ها هر چه بهتر صورت بگیرد، ترخیص بیمار و رفتن به منزل هم زودتر اتفاق خواهد افتاد.

چند نکته مهم که دکتر مربوطه برای ترخیص بیمار به آن اهمیت می‌دهد، از این قرار است. دردی که به شما وارد می شود را بتوانید تحمل کنید، استفاده از سرویس بهداشتی بدون کمک همراه یا پرستار، استفاده از واکر و عصا برای راه رفتن بدون کمک گرفتن از کسی و اینکه توان خارج شدن از تخت را به تنهایی دارید یا نه.

ترخیص از بیمارستان و مراقبت بعد از عمل زانو

قبل از هر کاری وقتی دکترتان برگه ترخیص را به شما می دهد لازم است که شرایط خاصی را در منزل آماده کنید. نشستن، راه رفتن و آرامش از مهمترین این شرایط بعد از ترخیص و رفتن به خانه هستند. از جمله شرایطی که شما در خانه پس از عمل باید به آن توجه داشته باشید؛ استفاده از صندلی مخصوص در حمام، داشتن صندلی هایی با نشیمنگاه بالاتر از استاندار، توالت فرنگی، نزدیک بودن وسایل کاربردی و در صورت کلی مراقبت هایی که نشست و برخاست را برایتان راحت تر کند، می باشد. پس از عمل حتما با دکتر ارتوپد خود در ارتباط باشید تا بتوانید امور خود را براحتی انجام دهید.

مطلب مشابه: آب آوردن زانو از دلایل تا روش های درمان آن

مراقبت از زخم جراحی زانو

پس از جراحی دکتر نحوه و مقدار مصرف دارو های مورد نیاز شما را برایتان بازگو می کند و از مصرف داروهای دیگر به صورت خودسرانه جلوگیری کنید. بعد از عمل ممکن است تا چندین ماه تورم و کبودی را اطراف زانوی خود داشته باشید، که جای هیچ نگرانی نیست و حالتی طبیعی است.

در بعضی بیمار ها پس از جراحی ممکن است قرمزی، کبودی و ورم در اطراف زخم به وجود بیاید که باید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید. برای کاهش ورم و کبودی از یخ و پوشش های جلوگیری از تورم که به صورت جوراب موجود هستند، می توانید استفاده کنید. اگر نگران نحوه قرار دادن پا هنگام استراحت یا خواب هستید، این مورد حتما توسط پزشک به شما آموزش داده می شود.

آموزش به بیمار پس از جراحی

رژیم غذایی

اگر قصد جراحی زانوی خود را دارید، بهتر است که مراقب اضافه وزن باشید. اضافه وزن داشتن، روند بهبودی درمان شما را کند کرده و پس از جراحی فشار زیادی را به زانو وارد میکند. بعد از جراحی لازم است رژیم غذایی خاصی را دنبال کنید؛ به عنوان مثال مصرف مواد غذایی که شامل منابع آهن و انواع ویتامین ها هستند، مناسب افرادی است که عمل زانو انجام داده اند.

ممکن است دکتر دارو های رقیق کننده خون برای شما تجویز کند، که بهتر است از مصرف مواد غذایی که دارای ویتامین k هستند، حین روند بهبودی جلوگیری شود. مصرف مایعات را در این دوره به هیچ وجه فراموش نکنید.

التهاب و تورم

پس از جراحی زانو یکی از مهمترین مراقبت ها، جلوگیری از تورم و التهاب است. این تورم و التهاب نشانه ای از لخته شدن خون در ناحیه عمل شده است ، اگر در زمان بهبودی دچار قرمزی و التهاب بیش از حد شدید، در وهله اول لازم است با پزشک مشورت کرده و سپس از راه های کاهش تورم و التهاب مثل نگه داشتن پا به سمت بالا و کمپرس یخ بهره ببرید.

مراقبت در منزل

پس از عمل جراحی زانو و مدتی تحت نظر پزشک در بیمارستان بودن، شما به منزل خود منتقل خواهید شد. با توجه به نظر پزشک لازم است وسیله هایی که در راه رفتن و حرکت شما مانع ایجاد میکنند مثل فرش هایی که لیز هستند، صندلی های مناسب و حداقل یک مراقب در کنار خود را حتما تدارک ببینید.

مراقبت از زخم

شما بعد از عمل از محیطی استریل و ضد باکتری به محیطی بدون هیچ ضد عفونی شده خواهید رفت، بنابراین مهم است که مراقبت های جدی تری را نسبت به زانوی خود پیش بگیرید. قسمت عمل شده دائم باید خشک و تمیز نگهداری شود، پانسمان های روی زخم تنها در زمان های معین تعویض شوند، باید مراقب باشید ترشح یا قرمزی در اطراف  زخم عمل به وجود نیاید در غیر این صورت زخم عمل عفونت می کند. برای حمام خودسر و عجول نباشید، تنها زمانی وقت حمام شما است، که دکتر برای شما معین می کند. 

مطلب مشابه: قرص زانو درد + معری انواع قرص های تسکین دهنده زانو درد

ورزش های مناسب افراد زانو عمل کرده

زانو از سه استخوان به نام های کشکک زانو یا پاتلا ، ران پا یا استخوان فمور و ساق پا یا تیبیا تشکیل می شود. مینیسک داخل زانو به صورت ضربه گیر وجود دارد. رباط ها، ماهیچه ها و تاندون ها حمایت کننده زانو هستند. زانو از مهمترین مفصل ها در اندام هر انسانی بوده و تقویت آن یکی از حیائی ترین کار هایی است که هر فرد باید به فکرش باشد. در این میان بهتر است با ورزش کردن اصولی، این ناحیه را تقویت کنید. در ادامه چند ورزش که در روند تحرک دادن و تقویت زانو ها اثر گذار هستند، را خواهیم داشت.

بلند کردن پای صاف

این حرکت ورزشی را قبل از عمل کردن زانو وقتی که هیچ مشکلی ندارید می توانید انجام بدهید. اما اگر جراحی شده اید و زانوی شما نیاز به تحرک دارد، یکی از بهترین مراقبت های بعد از عمل زانو را می توان به این ورزش اختصاص داد. برای شروع این حرکت، در ابتدا به پشت بخوابید و همزمان یکی از زانو ها صاف و زانوی دیگر را خمیده کنید، سپس عضلات بالای ران را به شکل مستقیم منقبض کنید، حال که زانو مستقیم است؛ به اندازه ۳۰ سانتیمتر پاها را بلند کنید، ۲-۳ ثانیه این حرکت را انجام داده و به آرامی پاهای خود را به جای اول برگردانید. بهتر است برای ۱۰_۱۵ بار این حرکت را انجام دهید.

حرکت چهار سر ران کوتاه

این حرکت ورزشی که معمولا پس از عمل کردن زانو توصیه می شود، به عضلات چهار سر ران شما قدرت بخشیده و مناسب است. بهتر است این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید. در ابتدا به پشت دراز کشیده و در زیر زانو های خود بطری آب یا دستمال توالت قرار دهید. وقتی که زانو های خود را صاف می‌کنید، عضلات چهار سر ران را منقبض کرده و پاشنه پایتان را بلند کنید. در این حرکت لازم است زانو ها را به صورت کامل صاف نگه دارید.

پس از انجام این حرکت به مدت ۳ ثانیه می توانید عضلات خود را به آرامی رها کنید. حین انجام حرکت اگر احساس کردید درد دارید، از ادامه دادن این حرکت دست نگه دارید. ثبات و آهسته انجام دادن این حرکت شرطی ضروری است.

حرکت سرسره پاشنه

حرکت ورزشی سرسره پاشنه، برای آرتروز زانو که حرکت را محدود می‌کند بسیار مفید است. حرکت سرسره پاشنه به خم شدن و صاف شدن زانو به صورت کامل، بسیار کاربردی بوده و از مراقبت های بعد از عمل زانو حساب می شود. در این حرکت باید به پشت خوابیده، کف پا ها به زمین چسبیده باشد و زانوها را به صورت خمیده جمع کنید. زانو های خود را تا جایی که توان دارید، به مدت ۲-۳ ثانیه خمیده کرده و سپس به حالت اول برگردانید. ده بار انجام دادن این حرکت در روز موثر خواهد بود.

حرکت چهار سر ران

این حرکت ورزشی ساده بود و حتی برای کسانی که عمل زانو انجام نداده اند و نیازی به مراقب بعد از عمل زانو ندارند هم پیشنهاد می شود. هنگامی که به پشت دراز کشیده اید، زانو های خود را صاف کرده و زانو ها را به کف زمین فشار دهید. با انجام این کار عضلات بالای ران را منقبض می کنید.

بهتر است رول دستمال توالت یا یک حوله رول شده را برای راحت انجام دادن این حرکت، زیر زانوهایتان بگذارید تا بتوانید زانو های خود را به راحتی به آن فشار دهید. این حرکت را به مدت ۵ ثانیه انجام داده و به حالت اولیه خود برگردید. انجام ۱۰ بار این حرکت در طول روز مفید است.

لباس پوشیدن بعد از عمل زانو

برای پوشیدن لباس اول جایی برای نشستن انتخاب کنید که حالت پایداری بیشتری دارد، مثل لبه تخت یا صندلی های مناسب افراد زانو عمل کرده؛ بهتر است در کنار خود وسایلی داشته باشید که به شما کمک کند بدون خم شدن لباس های خود را بپوشید. پس از جراحی اگر خواستید شلوار بپوشید، در ابتدا از سمتی که جراحی داشته اید شلوار بپوشید. جوراب شلواری، جوراب یا شلوار را روی ساق پایی که جراحی کرده اید بپوشانید.

استفاده از پله ها

ایمنی پله ها را قبل از عمل کردن حتما کنترل کنید و مطمئن شوید پله ها در شرایط خوبی قرار دارند. برای بالا رفتن از پله ها، ابتدا از پایی که جراحی نداشته است استفاده کنید سپس پای جراحی شده، و برعکس برای پایین رفتن از پله ها اول از پای جراحی شده استفاده کنید. به مدت دو ماه پرواز های طولانی مدت را فراموش کنید. برای قوی شدن ماهیچه‌ ها امکان دارد یک قدم پله ها را بالا و پایین کنید.

نشستن

مراقبت پس از عمل زانو در نحوه نشستن شما بسیار لازم و‌ جدی است. برای نشستن سعی کنید صندلی انتخاب کنید که دارای دسته، پشت صاف و محکم باشد. از نشستن روی صندلی های کوتاه، صندلی های گهواره ای، صندلی های نرم، چهارپایه و مبل ها بعد از عمل دوری کنید. عصا یا واکر را کنار خود داشته باشید و برای بلند شدن از صندلی به سمت لبه بروید و با کمک عصا و واکر بلند شوید.

نحوه دوش گرفتن در مراقبت بعد از عمل زانو

به مدت یک ماه و نیم ناحیه عمل شده را وارد وان پر آب نکنید، اگر در پنج روز اول یا تا وقتی که زخم هنوز خشک نشده است قصد دوش گرفتن دارید، بهتر است از پانسمان ضد آب کمک گرفته و پس از دوش آن را با پانسمان معمولی عوض کنید. به هیچ وجه تا دوماه بعد از عمل زانو لیف به آن ناحیه نکشید. اگر برای حمام از وان استفاده می کنید، زیر وان را برای نشستن انتخاب نکنید، چون بعدا برای بلند شدن به مشکل بر خواهید خورد.

قسمت هایی از بدنتان را که نمی توانید به راحتی شست و شو دهید، لازم است از کسی کمک بگیرید. استفاده از دوش اسفنجی با دسته بلند توصیه می شود. کف حمام و وان همیشه لیز است، برای جلوگیری از لیز خوردن بهتر است که تشک لاستیکی در خانه داشته باشید و هنگام حمام کردن در کف قرار بدهید. می توانید ایستاده یا نشسته حمام کنید، اگر نشستن را انتخاب می کنید صندلی محکم مخصوص حمام همراه خود داشته باشید.

کلام آخر

این عقیده که پس از جراحی به سرعت بهبود پیدا کرده و نیازی به مراقبت بعد از جراحی ندارم را کنار بگذارید. کار پزشک شما هر چقدر هم خوب باشد، نیازمند یک سری مراقبت های بعد از عمل هستید تا بتوانید به سرعت و در کمترین زمان ممکن به حالت اولیه خود برگردید. اگر مراقبت بعد از عمل زانو را جدی نگیرید، مدتی بعد متوجه عمل خود خواهید شد و دوباره نیازمند مراجعه به دکتر و شاید عمل دوم باشید.

پس از عمل زانو با انجام مراقبت های بعد از عمل و دانستن بعضی نکات مثل کنار نگذاشتن واکر تا زمانی که به تعادل می رسید، رژیم غذایی مورد قبول پزشک و احساس امنیت نسبت به زانوی خود شما می توانید به روال اولیه خود برگردید.

مطلب مشابه: دلیل نرمی غضروف کشکک زانو یا کندرومالاسی و درمان این بیماری