کیست شکلاتی چیست چه نشانه هایی دارد و چطور درمان می شود

کیست شکلاتی یا آندومتریوم در تخمدان هم نام دارد، غیر سرطانی است و پر از مایع خونه کهنه است و در درون تخمدان تشکیل می شود. تخمدان یا رحم خانم ها کیست هایی در آن به وجود می آیند که خطرناک نیستند و قابل درمان هستند. کیست آندومتروز تخمدان ممکن است در یکی از تخمدان ها و یا در هر دوی آنها به صورت یکی یا چند تایی رشد کند.

نشانه های کیست شکلاتی و روش درمان آن

یکی از کیست هایی که مدام در تخمدان رشد می کند، کیست شکلاتی است و به نام آندومتریوم هم شناخته می شود. این نوع کیست، یک کیسه یا کیست است که روی تخمدان ها رشد می کند و در بعضی از موارد دارای مایع و گاهی هم دارای مواد نیمه جامد است و در بعضی از موارد این کیست ها با عنوان کیست تخمدان پیچیده هم شناخته می شود، به عبارت ساده تر کیست های آندومتریوم یک کیست پر خون تخمدانی است. بعضی از زنان به صورت معمول در سنین قبل از یائسگی دچار این مشکل می شوند. این مشکل یکی از بیماری های زنان است که به استروژن وابسته است و حدود 5 تا 10 درصد از خانم ها در سن باروری دچار این مشکل می شوند.

تشکیل کیست آندومتریوم در تخمدان

این کیست وقتی ایجاد می شود که بافت آندومتری یعنی همان بافت درون رحم به شکل غیر طبیعی در تخمدان منعقد شود و تا حدی که ممکن است می تواند با آندومتریوز باشد. تکه های سلول های آندومتریوز، ممکن است که باعث ایجاد کیست های کوچک گردند که در زمان تحریک هورمون های قاعدگی ممکن است به کیست های بیشتری تبدیل شوند. در صورت باردار نبودن در بیشتر موارد بافت خون آندومتری به صورت طبیعی در هنگام خونریزی قاعدگی از بدن دفع می شود. ولی این موضوع در مورد آندومتریوز اتفاق نمی افتد و خون باعث تحریک بافت اطراف آن می شود.

مطلب پیشنهادی: سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان

دلیل نامگذاری این کیست

بافت آندومتری در تخمدان به هورمون های ماهانه پاسخ می دهد و باعث می شود که این بافت خونریزی کند و درون کیست را با خون غیر منعقد پر می کند. کیست های شکلاتی به دلیل داشتن خون تیره و قدیمی که رنگ سیاه، سفید و ضخیم شبیه به شکلات است، با این نام شناخته می شوند. کیست های آندومتری، کیست تخمدان شکلات و کیست آندومتریوم از دیگر نام های این نوع کیست ها است.

نشانه ها و علائم

بروز این کیست دارای علائم مختلفی می باشد. بعضی از علائم شایع بروز این کیست شامل موارد زیر می شوند:

گرفتگی در شکم و تورم آن در دوران قاعدگی
خونریزی های غیر طبیعی و لکه بینی
عادت ماهانه دردناک
خونریزی واژینال بیش از اندازه
تخلیه تیره رنگ واژن
داشتن ادرار و مدفوع دردناک
داشتن درد حین رابطه جنسی
درد در حین تمرینات مختلف ورزشی مانند دراز و نشت
درد زیاد و چرخنده که امکان دارد نشان دهنده کیست در تخمدان باشد. وجود کیست باعث چرخش و قطع جریان خون می شود.
در برخی موارد پاره شدن این کیست ها می تواند منبع درد شدید باشد.
در صورت داشتن علائمی مثل خونریزی بیش از حد، تب، استفراق و درد شدید سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

تاثیرات کیست آندومتریوم بر باروری

در برخی موارد امکان دارد بارداری بدون از بین رفتن این کیست اتفاق بیافتد، در صورتی که فقط یک کیست شکلاتی کوچک وجود داشته باشد امکان بارداری بهتر خواهد بود. در صورت وجود کیست های بیشتر که ممکن است برخی از آنها بیشتر از چند اینچ قطر داشته باشند امکان دارد بارداری تحت تاثیر قرار گیرد. برخی از مواردی که کیست آندومتریوم می تواند بارداری را تحت تاثیر قرار دهد عبارتند از:

وجود کیست آندومتریوم در حال رشد در تخمدان ها، ممکن است باعث جلوگیری از تخمک گذاری تخمک ها گردد که باید تحمل شود.
در بعضی موارد امکان دارد تخمک از تخمدان فرد دارای کیست آزاد گردد، ولی اسپرم نتواند به دیوارهای تخمک آزاد شده نفوذ کند.
در بعضی موارد وجود این کیست ممکن است در لوله های فالوپ ایجاد زخم نماید، این موضوع امکان دارد با حمل تخمک و اسپرم تداخل ایجاد نماید.
کیست آندومتریوم امکان دارد خطر ابتلا به حاملگی خارج رحمی را افزایش دهد.
این کیست در موارد زیادی امکان دارد از لقاح تخمکی پیشگیری نماید.
این نوع کیست ها تحت تاثیر هورمون های تولید مثل قرار می گیرند به همین دلیل اماکن دارد باعث بر هم خوردن عدم تعادل شوند، این موضوع نیز ممکن است باعث جلوگیری از جایگزینی تخمک لقاح داده شده روی دیواره رحم شود که این قضیه سقط جنین را به همراه دارد.

بخوانید: حقایق خواندنی و جالب در مورد تخمدان خانم ها

روش های تشخیص کیست آندومتریوم

در صورت داشتن هر نوع علائم آندومتریوم پزشک متخصص با توجه به پرونده بیمار و انجام برخی از معاینات لگنی می تواند بیماری را تشخیص دهد، زیرا برخی از کیست ها به اندازه ای بزرگ می باشند که با معاینه لگن تشخیص داده می شوند. در صورتی که این موضوع با معاینات تشخیص داداه نشود پزشک از روش های دیگری استفاده می کند. برخی از روش های تشخیص این موضوع شامل موارد زیر می شود:

استفاده از سونوگرافی، اشعه ایکس و یا آزمایش خون
اسکن سونوگرافی یکی از روش های عالی برای تشخیص کیست ها می باشد، در این روش کیست های خیلی ریز هم شناسایی خواهند شد.
انجام لاپاراسکوپی

روش های درمان پزشکی کیست

حذف این نوع کیست به ندرت مورد نیاز می باشد. حذف آنها فقط باید در موارد شک به سرطان و یا به وجود آمدن کیست های متعدد باشد.برخی از داروهای و روش های درمانی این کیست ها شامل موارد زیر می شود.

قرص های ضد بارداری خوراکی OCP، تزریق پروژسترون، آنالوگهای دانازول و GnRH، که در این میان قرص های ضد بارداری ارزانترین و آنالوگ های GnRH گرانترین داروی تجویزی می باشد.
در رابطه با کیست های بزرگ از روش جراحی چسبندگی یا سیستکتومی استفاده می شود.
جراحی به روش لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی، که روش لاپاروسکوپی یک درمان استاندارد خیلی مناسب برای آندومتریوز می باشد که تخصص بالایی نیاز دارد.
در صورتی که روش های گفته شده نتواند به بینار کمک کند و فرد بالای ۳۵ سال سن داشته باشد و نیاز به بارداری نداشته باشد از روش برداشتن تخمدان و رحم استفاده می شود.

مطلب پیشنهادی: عوارض برداشتن تخمدان و دلیل برداشتن تخمدان

روش های درمان طبیعی

استفاده از درمان های طبیعی روش های مناسبی برای حذف کیست های ریز و کوچک می باشند، همچنین این روش ها باعث نمی شوند تا سلامت تخمدان به خطر بیافتد. در ادامه با روش های طبیعی و گیاهی درمان کیست شکلاتی اشنا می شویم:

حرارت و گرما: استفاده از گرما برای کاهش کیست های تخمدانی و دردهای شکمی در قسمت کیست موثر می باشد.
روغن گرچک: استفاده از روغن کرچک یکی از روش های قدیمی به منظور درمان کیست تخمدان می باشد. این روغن باعث می شود تا بافت آلوده و سموم بدن دفع شوند. همچنین باعث می شود تا سیستم های لنفاوی و گردش خون تحریک شوند که این موضوع باعث کمتر شدن کیست خواهد شد. از این روغن در دوران قاعدگی استفاده نکنید.
حمام نمکی اپسوم: این روش شدیدا باعث کاهش درد و علائم در ارتباط با کیست می شود. وجود سولفات منیزیم بالا در نمک اسپوم مثل یک آرام بخش عضلانی عمل کرده و باعث کاهش درد می شود.
چای بابونه: استفاده از چای بابونه روشی برای درمان و دردهای به وجود آمده از کیست شکلاتی و تخمدان است. بابونه دارای اثر آرامبخشی است که باعث کاهش درد و ایجاد آرامش می شود. این چای دارای ماهیت گرم می باشد که برای عادی کردن دوره های نامنظم پریودی کاربرد دارد.
سرکه سیب: سرکه سیب باعث کاهش و دفع کیست های ناشی از پتاسیم می شود. رژیم دارای پتاسیم بالا برای اینمنظور بسیار مفید است و توصیه می شود. سرکه سیب باعث کاهش نفخ در دوران بارداری و گرفتگی در این دوره می شود.
چغندر قند: این ماده دارای ترکیبی به نام بتایسانیین می باشد که توانیی کبد را در حذف سموم بالا می برد. ماهیت قلیایی این چغندر برای حفظ تعادل اسیدی در بدن مناسب است که باعث می شود تا نشانه های کیست تخمدان کمتر شود.
فرمول گیاهی ضد میکروبی: بعضی از گیاهان باعث کاهش التهاب می شوند. گیاهانی مثل گلدانزال، سگ های دریایی جامائیکا، تمشک قرمز، بنفشه وحشی و … می توانند برای حذف کیست مفید باشند.
یوگا: ورزش یوگا و آروماتراپی یکی از درمان های خانگی مفید برای کیست تخمدان می باشند.
مصرف بیشتر مایعات: استفاده از مایعات در فواصل زمانی معین در این مورد می تواند مفید باشد. مصرف آب قلیایی و یا آب های فیلتر شده بسیار مناسب اند. آب باعث خروج سموم از بدن می شود و درد و تورم در شکم را برطرف خواهد کرد.