3 نوع بیماری شایع مقعد و راه درمان
بسیاری از بیماریهای ناحیه مقعد، به راحتی قابل درمان هستند. در صورتی که بیماری مقعد شما، با سایر اختلالات پزشکی همراه است، بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشک مراجعه کنید.
۱- بواسیر
بواسیر شایع ترین بیماری مقعد است. در حقیت، احتمالاً نیمی از افراد تا سن ۵۰ سال، بواسیر را تجربه میکنند. بواسیر وریدهایی در ناحیه مقعدی است. به هر علتی فشار بیش از حد به پایین راست روده و ناحیه مقعدی وارد شود، به طور غیرطبیعی این وریدها متورم میشوند.
این فشار زیاد میتواند به علت زور زدن برای دفع مدفوع، اکثرا در اثر اسهال مزمن و کمتر به علت یبوست، حاملگی، پیری یا علل دیگر باشد.
بواسیرهای خارجی به صورت توده نرم و متورم یا و توده سفت در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر میشوند و بواسیرهای داخلی در داخل کانال مقعدی ایجاد میشوند.
نشانه ها
شایع ترین علایم بواسیر شامل خارش و خونریزی، بیرون زدگی و درد میباشند. خونریزی اغلب به دنبال دفع مدفوع اتفاق میافتد. بواسیر ممکن است افتادگی پیدا کند (به بیرون بلغزد) و از طریق مقعد بیرون بزند.
درد در طی حرکات روده یا بعد از تحریک بواسیرها اتفاق میافتد. در خیلی از موارد، علایم در عرض چند روز فروکش میکند. اگر علایم تداوم داشته باشند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
راه های زیادی برای پیشگیری و درمان بواسیر وجود دارد. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا مناسبترین درمان را بر پایه شدت علایم انتخاب کنید.
تغییرات عادات غذایی و نحوه زندگی
به طور منظم بیرون روی را افزایش دهید و با خوردن آب فراوان و خوردن میوهها، سبزیجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگه دارید. تداوم نظم حرکات روده میتواند باعث بهبود یا جلوگیری از یبوست و زور زدن شود.
شایع ترین علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و یا افراط در بهداشت است
درمان در خانه
اگر تحریک ایجاد شده است، نشستن در داخل تشت آب گرم روزانه چند بار، کمک به کاهش ورم خواهد کرد و منطقه گرفتار را تسکین می دهد. این کار بایستی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد و در صورتی که به دنبال دفع مدفوع (بیرون روی) باشد، بیشترین اثر را خواهد داشت.
درمان موضعی
بسته به شدت شکایت شما، پزشک ممکن است کرم هیدروکورتیزون یا کف آن را برای خلاصی از التهاب و درد توصیه کند. بسیاری از داروهای مربوط به بواسیر، بدون نسخه قابل تهیه هستند، یا پزشک ممکن است داروی قویتری تجویز کند.
درمان جراحی
در بعضی از موارد، بواسیر به قدری شدید است که احتیاج به جراحی دارد. روشهای جراحی متعددی وجود دارد. پزشک در صورت ضرورت میتواند اطلاعات زیادی در این مورد برای شما فراهم کند.
۲- مقعد خارش دار
اشاره به خارش داخل و اطراف مقعد دارد. حالتی است که هم بچه ها و هم بزرگسالان را درگیر میکند. به طور کلی علایم با رعایت بهداشت شخصی فروکش میکند. در موارد شدید ممکن است که بیمار از درمان دارویی سود ببرد.
علل
شایع ترین علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و یا افراط در بهداشت است.
سایر علل شامل بواسیر، انگلها بویژه کرمک، عفونتهای پوستی و واکنشهای حساسیتی خاص میباشد (اما به آنها محدود نمیشود).
مصرف موادغذایی مانند قهوه، چای، نوشابه سیاه و مرکبات ممکن است با خارش ناحیه مقعد همراه شوند.
همچنین البسه تنگ و چسبان میتوانند با خارش ناحیه مقعد همراه باشند.
درمان خانگی
بهداشت مناسب خیلی مهم است. با احتیاط تمیز کردن ناحیه گرفتار توسط آب تمیز و به دنبال آن مصرف پودر تالک عموماً مۆثر است.
پوشیدن لباس های گشاد (شل) ممکن است علایم را تسکین بخشد.
عدم مصرف بعضی از غذاها از قبیل مرکبات، قهوه و نوشابه سیاه ممکن است کمک کننده باشد.
درمان دارویی
برای درمان موارد مقاوم، خارش مقعدی ممکن است احتیاج به مصرف کرمهای موضعی هیدروکورتیزون یا کفها در ناحیه گرفتار داشته باشد. این محصولات میتوانند در تسکین علایم بسیار مۆثر باشند. پزشک درمان مناسبی را توصیه خواهد کرد.
۳- شقاق مقعد
شقاقها، پارگیهای کوچک در کانال مقعدی هستند. این پارگی ها معمولاً در طی عبور مدفوع سفت یا بزرگ بر روی بافت مقعدی ایجاد میشوند.
شقاق های مقعدی شایع بوده و معمولاً بدون درمان خاصی ترمیم مییابند. در بعضی از بیماران، وقتی که شقاقها ترمیم نیابند این حالت مزمن میشود
علایم
بیماران مبتلا، درد را در حین دفع مدفوع تجربه میکنند. درد ممکن است بعد از اتمام بیرون روی طول کشیده و تا بیرون روی بعدی فروکش نماید. سایر عوارض میتوانند شامل خونریزی، خارش و ترشح باشند.
درمان
کار اصلی پزشک، حذف یا کاهش درد خواهد بود.
درمان خانگی
شل کنندههای مدفوع کمک به کم کردن درد خواهند کرد و نشستن در وان آب گرم یا به کار بردن حولههای گرم در منطقه گرفتار، ناراحتی را آرام خواهند نمود.
درمان دارویی
کرمها، کفها، پمادها یا شیافها ممکن است در کاهش درد مفید باشند و منطقه گرفتار را لغزنده کنند. خیلی از این محصولات بدون نسخه قابل دسترس هستند، یا پزشکتان ممکن است داروی قویتری تجویز کند.
منبع: مرکز گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران