آداب و رسوم مردم ترکمنستان در نوروز
مردم ترکمنستان نیز مانند ایرانی ها عید نوروز را جشن می گیرند و تعطیلات رسمی دارند.اما آداب و رسوم مردم ترکمنستان در عید نوروز چیست؟
کشور ترکمنستان، در شمال شرقی ایران قرار دارد و دارای اشتراکات فراوان فرهنگی، دینی و زبانی با مردم ایران، خصوصا ساکنین قبایل ترکمن ایران در منطقه شمال شرقی کشور است.
نیاکان ترکمن عید نوروز را به عنوان سنبل و نماد زندگی دوباره، برکت، مکنت، سعادت و رفاه تلقی کرده اند. در ترکمنستان یکم و دوم فروردین مطابق با ۲۱ و ۲۲ ماه مارس هر سال به مناسبت عید نوروز تعطیل رسمی بوده و جشنهای مختلف مردمی در سراسر این کشور برپا می شود.
جشن نوروز در ترکمنستان با افروختن آتش نوروز آغاز میشود
ترکمنستان در نوروز
این جشن در زمان حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی سابق در این کشور ممنوع تلقی میشد، اما خوشبختانه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آیین نوروز در این کشور زنده شده است و مردم به گرمی از آن استقبال می کنند.
آیینهای شاد جشن نوروز در ترکمنستان با افروختن آتش نوروز در منطقه خوش آب و هوای ” آنو” در 20 کیلومتری عشق آباد آغاز میشود.
برپایی آلاچیق های ترکمنی، نمایشگاه صنایع دستی و مردم شناسی، مسابقه کشتی، سوارکاری، پذیرایی با انواع غذاهای ترکمنی، بازی های بومی، رقص، آواز و … بخشی از مراسم امسال نوروز در ترکمنستان است.
نصب تابهای بسیار بزرگ نیز در این دشت شرایط مناسبی برای گردش مردم و آشنایی دختران و پسران جوان ترکمن فراهم آورده است. بر اساس یک سنت نوروزی دیرپا در ترکمنستان، پس از برپا کردن تابهای بزرگ، دختران و پسران جوان ترکمن که لباسهای نو بر تن دارند، به هنگام استفاده از این تابها در روز اول بهار، با یکدیگر آشنا میشوند.
ترکمنستان در نوروز جشن های نوروز در تمامی شهرها و شهرستانهای ترکمنستان با شور و شوق فراوان جشن گرفته میشود. در ترکمنستان به مناسبت نوروز سه روز تعطیل اعلام شده است.
زنان ترکمن به پخت غذاهای خاصی برای نوروز می پردازند که از آن جمله می توان به نوروزکجه، نوروز بامه و سمنی (سمنو) اشاره کرد.
نیاکان ترکمن عید نوروز را به عنوان نماد زندگی دوباره تلقی کرده اند
همچنین بازی های محلی نیز در این میان از رونق بسیاری در بین جوانان ترکمن برخوردار است.
بازیهایی نظیر اسب دوانی، پرش برای گرفتن دستمال و کشتی از جمله مسابقاتی است که در بین مردم ترکمنستان ، خصوصا در ایام نوروز عمومیت دارد.
عید نوروز جشن کشاورزانی که آذوقه مردم را تأمین میکنند، محسوبمیشود؛ به همین دلیل کشاورزان دامنههای کوه “کوپت داغ” و همچنین کنارههای آمودریا، آن را با عظمت خاصی جشن میگرفتهاند، البته این تأثیر به مناطق دامداری نیز رسیدهاست.
سبک و شیوه شاعرانه و فلکلوریک رایج در بین ترکمنها به نام (مونجوق آتدی) نیز اساساً در ارتباط با نوروز میباشد، به این ترتیب که دخترهای جوان (معمولا شبانگاهان) جمع میشوند و در یک کاسه یا ظرفی منجقهای خود را یک به یک میاندازند.
دختری که ظرف حاوی منجق را نگهداشته، ظرف را بالای سر دخترها برده و منجقها را با هممخلوط میکند و یک بند شعر میخواند، آنگاه یکی از منجقها را از ظرف بیرون میآورد.
منجق متعلق به هر دختری باشد، معنی آن بند شعر گفته شده را در ارتباط با او قلمداد میکنند.
یعنی بند شعر سروده شده در واقع ندای آن دختر محسوب میشود، گویا اینکهآرزوها و آمال آن دختر با شعر سروده شده مطابقت دارد.