نگاهی به 6 مسجد دیدنی و زیبای ایران + تصاویر این مساجد زیبا
در این بخش 6 مسجد تاریخی و بسیار قدیمی ایرانی که دارای معماری خاص و زیبایی هستند را معرفی کرده ایم و در سفر به شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، زنجان، خرمشهر، تبریز و یزد می توانید از این مساجد دیدن کنید. در ادامه تصاویر این مساجد قدیمی را مشاهده می کنید.
معرفی 6 مسجد قدیمی و زیبا در ایران
مسجد جامع اصفهان
مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان از مهم ترین و قدیمی ترین ابنیه مذهبی ایران است.کاوشهای باستانشناسی حاکی از آن است که این مسجد پیش از تسلط اعراب بر این شهر، مرکز مذهبی مهم شهر بوده است. کشف یک ستون، با تزئینات دوره ساسانیان، در منطقه شمالی مسجد، وجود بنایی قبل از اسلام را تایید می کند. درباره تاریخچه تغییر و تحولات مسجد اختلاف نظرهایی وجود دارد ولی به نظر می رسد ساخت مسجد جامع به قرون اولیه هجری و در زمان عباسیان بوده که در قرن سوم هجری محراب آن تخریب و جهت قبله آن اصلاح شده است.
نکته جالب توجه در معماری این مسجد آنست که بخش های گوناگون آن در مدت نزدیک به دوهزار سال شکل گرفته و طی این سالها همواره در حال مرمت و بازسازی بوده است که آخرین آنها بازسازی بخش تخریب شده بر اثر بمباران هواپیماهای عراقی در طول هشت سال جنگ ایران و عراق است. مهمترین طرحهای توسعه در دوران آل بویه و صفویه صورت پذیرفته اند.
مسجد جامع عتیق شیراز
مسجد جامع عتیق کهن ترین مسجد شیراز است که مسجد جمعه یا آدینه نیز نامیده می شود. بنای اولیه این مسجد در سال 281 هجری قمری در زمان عمرو لیث صفاری ساخته شده است. بعدها شاه اسحق اینجو در سال 752 هجری قمری ساختمانی در میان مسجد بنا کرد که آنرا خدایخانه یا دارالمصحف می نامند و مکان نگهداری قرآن مجید و مکان تلاوت آن بوده است. کتیبه سنگی آن از نمونه های ارزنده هنر خطاطی بشمار می رود. این کتیبه به خط “یحیی الجمالی الصوفی” خطاط نامدار زمان شاه اسحق نوشته شده و حاوی جملاتی در شأن قرآن مجید است.
این مسجد اولین هسته مذهبی در شهر شیراز است که جدا از عملکرد مذهبی نقش اجتماعی- سیاسی نیز داشته است و به همین دلیل دارای شش ورودی در اضلاع مختلف است که مهم رین آن ورودی ضلع شمالی است که در دوره صفویه بازسازی شد.
ببینید: مسجد الرحمان، جالب ترین مسجد برای گردشگران تور مالزی
مسجد جامع زنجان
مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا ساخته شد. این مسجد در قلب بافت قدیمی شهر و در مکان مناسبی از نظر دسترسی قرار گرفته است و در دوره زندگانی بانی آن به نام های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز خوانده می شده است. این مجموعه تاریخی که در شمار بزرگترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان است، یکی از بناهای ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی است.
ایوان های چهارگانه ای که در چهار ضلع مسجد به شکل قرینه قرار گرفته اند، بیش تر از هر چیزی در صحن مسجد، خودنمایی می کند. صحن این مسجد مانند سایر مساجد چهار ایوانی، به شکل مربع مستطیل است و 48 متر طول و 36 متر عرض دارد. در ایوان های خاوری و باختری 16 حجره به طور قرینه و در جبهه شمالی نیز شش واحد حجره جهت طلاب علوم دینی ساخته شده است. در سطوح ایوان های شمالی و جنوبی تزئیناتی مانند خط بنایی، کاشی معقلی و نگاره های گیاهی با تکنیک کاشی هفت رنگ، به سبک هنری دوره قاجار و بیشتر با استفاده از رنگ های سیاه و زرد به چشم می خورد.
مسجد جامع خرمشهر
مسجد جامع خرمشهر از قدیم یکی از مراکز اصلی شهر خرمشهر بوده و حتی پس از پایان جنگ ایران و عراق و تخریب کامل شهر خرمشهر و بازسازی دوباره این مرکزیت را حفظ کرده است. در مقابل این مسجد بازارچه بزرگی وجود دارد که اصناف گوناگون در آن به کسب و کار مشغول هستند. مسجد جامع خرمشهر نه قدمت چندانی دارد، نه معماری خاصی و نه حتی وسعت قابل ملاحظه ای. با این حال این مسجد جزو معروف ترین مسجدهای ایران است. مسجد جامع خرمشهر یکی از تنها ساختمانهایی بود که در این شهر، پس از بازپس گیری به صورت نیمه سالم باقی مانده بود و همچنین چون این مسجد در زمان مقاومت (قبل از اشغال) مرکز فرماندهی و تدارکات و گردهمایی مدافعان شهر بود، لقب نماد مقاومت را به خود گرفت که در حال حاضر نیز بین بازماندگان جنگ و علاقمندان به تاریخ جنگ ایران و عراق به همین عنوان شناخته می شود.
ببینید: مسجد الازهر مهمترین و زیباترین مسجد مصر +تصاویر
مسجد جامع تبریز
مسجد جامع تبریز یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است. این مسجد که در کتاب های تاریخی از آن به عنوان “جامع کبیری” نیز نام برده شده، از ابتدای تأسیس مسجد جامع شهر تبریز بوده و بازار تبریز، گرداگرد آن شکل گرفته است. مسجد جامع تبریز مربوط به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار است و در تبریز، خیابان شهید مطهری واقع شده و این اثر در سال 1310 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدیمی ترین بخش این مسجد شبستان وسیعی است از طاق و گنبدهایی برفراز ستون های هشت گوش آجری که زینت بخش آن گچبری های ظریف و هنرمندانه دوره روادیان (مقارن سلجوقیان) است. مسجد جامع در دوره ایلخانان مغول مورد توجه و تعمیر بوده و بخش هایی به آن افزوده شده است. محراب رفیع گچبری شده، یادگار آن دوره است.
در دوره حکومت آق قویونلویان در آذربایجان گنبدی رفیع مزین به انواع کاشیکاری های معرق در بخش شمالی آن احداث شده که هنوز هم پایه ها و گوشه هایی از کاشی کاری های آن باقیمانده است. این مسجد از آثار مهم دوره قاجاریه است.
مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد به مثابه ایوانی در دل کویر است که در طول 100 سال و سه دوره بنا شده است. پایه های اصلی مسجد را ساسانیان ساخته اند و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته اند. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته اند. این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربفرد، شهرت دارد.
مسجد دارای شش ورودی است که در اضلاع مختلف بنا واقع شده اند. ورودی اصلی که در ضلع شرقی مسجد واقع شده دارای سردر رفیع و نیز کتیبه های کاشی معرق است و دو مناره نیز بر آن استوار شده است. این سردر زیبا در زمان شاهرخ تیموری به بنا اضافه شده و بر آن تزئینات و کاشی معرق با نقوش گره چینی و اسلیمی کار شده است. بخش اعظم این آثار به مرور زمان تخریب شد.
زیباترین بخش بنا را می توان مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضاهای پیرامون آن نامید. نمای ایوان رفیع با مجموعه ای از زیباترین تزئینات کاشی معرق و با نقوش اسلیمی و گیاهی و نیز گره چینی پوشانده شده این تزئینات همراه با آجرهای ضربی و نقوش معقلی و کتیبه های کاشی معرق و کوفی بنایی مجموعه ای بدیع و خیره کننده آفریده اند که تحسین هر بیننده ای را بر می انگیزد.
مطلب پیشنهادی: نگاهی به شاهکار هنری عصر تیموری “مسجد گوهرشاد” در مشهد