روش هایی برای کتابخوان کردن کودک و علاقه پیدا کردن کودک به مطالعه
کودکانی که در سال های قبل از مدرسه بیشتر با کتاب سر و کار دارند و به کتاب علاقه دارند، در دوران تحصیل موفق تر می شوند و در بزرگسالی هم علاقه به خواندن کتاب دارند. مطالعه می تواند باعث افزایش دانش هر فردی شود و به طور کل بالا رفتن سطح سواد جامعه، می تواند باعث فرهنگ سازی بیشتر و جامعه ای مدرن و بدون مشکل شود.
علاقمند کردن کودکان به خواندن کودکان
بار آوردن یک کودک کتابخوان، چندان ساده نیست. اگر از راهش نروید، احتمال اینکه فرزندتان به بازی های رایانه ای و عروسک هایش بیشتر از یار مهربان دل ببندد کم نیست.
رهاکردن بچهها جلوی تلویزیون، حبس کردن شان لابه لای اسباب بازی های رنگارنگ و تنها گذاشتن آنها در دنیای پر خطر مجازی، این روزها به بخشی از شیوه تربیتی بعضی پدر و مادرها تبدیل شدهاست، پدر و مادرهایی که به واسطه تحصیلات بالا و زندگی در دنیای مدرن، سرشار از اطلاعات و آگاهی از اشتباهات تربیتی نسل های گذشته هستند و ازشان توقع میرود در فرزند پروری هوشمندانه تر عمل کنند. مسئله اما این جا است که دانستن، مساوی عمل کردن نیست.
در این دوره و زمانه دیگر کسی نیست که فایده و اهمیت کتاب خواندن و قصه گفتن برای بچه ها را نداند، اما به نظر می رسد این دانش به تنهایی کافی نیست. بعضی از پدر و مادرها نمی دانند در هر سن، چطور و با چه روش هایی، بچه ها را به کتاب و کتاب خوانی علاقه مند کنند.
اگر شما هم جزو این والدین هستید، شاید راهنمای گام به گامِ ما برای علاقه مند کردن بچه ها به کتاب در دوره های سنی متفاوت، به کارتان بیاید. فراموش نکنید کودکان همواره و در هر سنی، به خصوص سال های اول زندگی، رفتارهای ما را تقلید می کنند، پس قبل از هر اقدامی بهتر است خودمان کتاب بخوانیم.
چگونه کودکان را در سنین مختلف به کتابخوانی علاقمند کنیم
صفر تا دو سالگی
کودک شما در سن کمتر از یک سال به تصویر بیشتر از کلمات علاقه دارد. تصاویر رنگی از حیوانات و آدم ها می تواند چند دقیقه او را خیره کند.کتاب هم برای او یک وسیله بازی است نه مطالعه. پس بگذارید با کتاب هایش ور برود و با آنها بازی کند.
برای این کار، کتاب های پارچه ای طراحی شده است. کودک بالای یک سال اما میل و رغبتش به کلمات و اشعار بیشتر می شود. شما باید ذائقه او را کشف کنید؛ به چه چیزی علاقه دارد؟ کتاب هایی با عکس حیوانات و اشعار کوتاه معمولا باب میل بیشتر بچه های این سن و سال است.
راه های علاقه مند کردن کودکان به مطالعه
دو تا چهار سالگی
در این سن، او دیگر کتاب را به خوبی می شناسد اما هنوز به درستی نمی داند کتاب برای او چه قصه هایی دارد. وقت آن است که او را به دنیای درون کتاب ها ببرید و با فضای جالب و رنگی و هیجان انگیز داستان ها آشنا کنید. این وسط، تصویرگری را جدی بگیرید.
تصاویر کتاب باید زیبا، رنگارنگ، جذاب و غیر ترسناک باشد. او حالا علاوه بر سر در آوردن از قصه کتاب، مایل است کتاب هایش را خط خطی کند. برایش دفتری تهیه کنید تا در آن نقاشی و خط بکشد. بچه ها در این سن عاشق شنیدن شعر و داستان های آهنگین هستند. پس می توانید به همراه کتاب خواندن، تئاتر و نمایش عروسکی اجرا کنید.
چهار تا شش سالگی
حالا او بیشتر از هر زمانی دوست دارد روی صفحات و تصاویر کتاب مکث کند. عکس ها را با دقت نگاه کند و رابطه توضیحات شما را با تصاویر دریابد. احتمالا بعضی حروف الفبا و کلمات را می شناسد و آن ها را در متن، تشخیص می دهد. مدام از شما می خواهد کتاب مورد علاقه اش را برایش بخوانید:ده بار، بیست بار…! حق دارید کلافه شوید اما حقیقت این است که بچه ها از تکرار، لذت می برند.
در این سن، بچه عاشق داستان های عجیب و خنده دار است و دوست دارد در صدا و شیوه روایت راوی هم، عجیب بودن و حتی لودگی رفتار بعضی شخصیت ها را احساس کند. حتما اکنون با علایق او آشنا شده اید؛ اگر او عاشق خودروست، داستانی را برایش بخوانید که خودروها شخصیت های اصلی اش هستند و اگر با حیوانات خوب ارتباط برقرار می کند، سراغ گزینه هایی بروید که داستانی را در جنگل و باغ وحش روایت می کند.
شش تا هشت سالگی
حالا کودک تان با سواد شده و می تواند بسیار آهسته و با مکث های طولانی، خودش کتاب بخواند. او را هول نکنید و اجازه دهید با همه اشتباهاتش، باز هم خودش متن کتاب را روخوانی کند. احتمالا سوالات فراوانی خواهد پرسید؛ وظیفه شما همین است که تا حد امکان به سوالات بی شمار او درباره قصه و شخصیت ها و حواشی داستان، پاسخ دهید. وجود کتاب های متنوع در کتابخانه فرزندتان، این امکان را به او می دهد که هر روز برحسب حال و هوایش، کتابی را برای خواندن انتخاب کند.
هشت تا ده سالگی
در این سن، خلاقیت بچهها را درگیر داستان کنید. گاهی قبل از خواندن صفحه بعدی، تصویر صفحه را به کودک نشان بدهید و از او بخواهید باتوجه به تصویر، ادامه داستان را حدس بزند. یا مثلا کلمات آخر هر سطر یا پاراگراف را نخوانید و از فرزندتان بخواهید جمله را تمام کند. بچه ها را در جریان قصهخوانی با خودتان همراه کنید. مثلا درباره بعضی از مفاهیم یا رفتارها از او سوال کنید، البته نه به صورتی که بین اجزای قصه فاصله بیفتد و شیرازه قصه از هم بپاشد.