مراحل انحصار وراثت به زبان ساده و مدارک مورد نیاز
انحصار وراثت در واقع یک گواهی است که مراحل آن توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی طی و صادر می شود و در آن ورثه میزان سهم الارث آن مشخص می شود. ورثه یا هر ذی نفعی برای هر اقدام حقوقی در ادارات دولتی، دفاتر رسمی و بانک ها نیاز به این گواهی دارند.
مراحل انحصار وراثت
انسان در زمان زندگی خود با هم تعامل دارند و در این بین آثار حقوقی هم بین آنها ایجاد می شود که از جمله آنها باید به انحصار وراثت اشاره کرد. این تعاملات بیشتر در زمینه مالی انجام شده و حتی پس از مرگ هم ادامه دارد و تنها به دوره حیات ختم نمی شود.
باید توجه داشته باشید که پس از مرگ انسان چیزی که تعامل مالی خود را ادامه دهد انحصار وراثت است و به همین دلیل هر انسانی باید تکلیف مال خود را پیش از مرگ به صورت کامل مشخص کند. این موضوع زمانی مشخص می شود که انسان ها وصیتی داشته باشند و فرزندان به دنبال کسب حقوق خود از فرد متوفی باشند.
در این بین مرجع صلاحی که می تواند اقدام به صادر کردن گواهی انحصار وراثت کند دادگاه محل سکونت متوفی است، البته پیش از مرجع صالح صادر کننده گواهی انحصار وراثت دادگاه محل سکونت متوفی بود ولی امروزه شورای حل اختلاف این مسئولیت را به عهده گرفته است. در مقابل هم اگر محل سکونت فرد متوفی نامشخص باشد مسئولیت به عهده دادگاهی است که آخرین مرتبه متوفی در آن سکونت داشته است و بنابراین در صورتی که فرد چند مکان برای سکونت انتخاب کرده باشد و آخرین بار در تهران زندگی کرده باشد دادگاه های تهران باید انحصار وراثت فرد را بررسی کنند.
وارثان فرد متوفی
باید توجه داشته باشید افرادی که از یک فرد فوت شده ارث می برند از لحاظ قانونی و شرع به سه دسته متفاوت تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
وراث طبقه اول که شامل پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد می باشد.
وراث طبقه دوم که شامل اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها خواهد بود.
وراث طبقه سوم که شامل عمو، دایی، خاله و اولاد آن ها می باشد.
دقت داشته باشید که اگر در هر کدام از این طبقه بندی ها حتی یک نفر از ورثه در قید حیات باشد هیچ ارثی به دیگر طبقات تعلق نخواهد گرفت.
مدارک لازم برای انحصار وراثت
همان گونه که می دانید برای طی کردن مراحل انحصار وراثت انجام کارهای اداری مدارکی لازم دارد که شامل:
- شناسنامه فرد متوفی
- گواهی فوت
- گواهی مالیاتی
- استشهادیه محضر
- کپی شناسنامه های وراث
مراحل انحصار وراثت
همان گونه که متوجه شدید به محض فوت فردی، کسی دیگر قادر به دخل و تصرف در اموال او نیست. سپس نهایتا احصار وراثت املاک از سوی مرجع رسمی اعلام می شود که این مرجع شورای حل اختلاف است و در ادامه شما را با مراحل آن آشنا می کنیم.
به صورت کلی بعد از اینکه فرد فوت شد و پزشک مرگ او را تاید کرد، گواهی فوت توسط ثبت احوال تایید می شود و صادر می شود. در مقابل هم شناسنامه فرد باطل می شود و در نتیجه باید اصل گواهی فوت در کنار کپی آن باید به دادگاه ارائه شود.
وراث بعد از مرگ فرد متوفی باید لیست اموال منقول و غیر منقول او را به اداره محل سکونت تحویل دهند و رسیدی بگیرند که این رسید در کنار دیگر گواهی در نهایت به دادگاه ارائه شود.
نخستین مرحله برای دریافت گواهی انحصار وراث املاک این است که فرم مخصوص آن را از شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی دریافت کنند که در آن باید اسم افرادی که از متوفی ارث می برند به همراه مشخصات کامل و نسبت آنها با متوفی قید گردد. بعد از کامل کردن یان فرم باید به دو محل دیگر برای تکمیل کردن مدارک مراجعه کنید و با فرم تکمیل شده به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
باید دقت کنید که اسامی وراث فرد متوفی باید در یک فرم خاص که توسط دادگاه ارائه می شود لیست شود و سپس دو فرد غیر وراث را که می شناسید باید فرم را امضا کنند. همچنین گذشته از آن امضا وراث هم توسط اسناد رسمی تایید و گواهی را به دادگاه ارائه دهند.
فرد متقاضی که به دنبال انحصار وراثت است باید در کنار شناسنامه خود کپی از شناسنامه وراث را هم بگیرد و به دادگاه ارائه کند. در کنار کپی باید اصل شناسنامه وراث هم توسط یک مدیر دفتر دادگاه کنترل شود و قطعا این موضوع الزامی است.
پس از آنکه مدارک کامل آماده شد می توانید درخواست خود را به دادگاه تقدیم کنید تا سایر مراحل اداری سپری شود. از اینجا به بعد کار صدور گواهی انحصار وراثت املاک به عهده شورای حل اختلاف است. در واقع مراجع قضایی پس از ملاحظه اسناد و مدارکی که ارائه شد با هزینه شما در یک روزنامه کثیرالانتشار تقاضای شما را آگهی می کنند تا اگر متوفی وراث دیگری هم دارد با ملاحظه آن به دادگاه مراجعه کند. پس از گذشت یک ماه از انتشار این آگهی اگر فردی اعتراض نکند گواهی وراثت ملک صادر می شود و شما می توانید با داشتن این گواهی به صورت قانونی برای تقسیم ارث اقدام کنید. بانک هم با وجود این گواهی به شما اجازه برداشت از حساب فرد فوت شده را می دهند.
اگر متوفی دارای چند وراث باشد یا در موقع طلب اموال همه آنها باید حضور داشته باشند یا به یک نفر وکالت رسمی برای جمع آوری اموال بدهند که روش دوم بهتر است و زمان کمتری می برد. ملک یا املاکی که به نام متوفی در اداره املاک ثبت شده باشد با ارائه گواهی انحصار وراثت خانه یا انحصار وراثت زمین به نام تمامی وارثان ثبت می شود.
