روش های رفع خستگی ذهن؛ علائم، راهکار برای رفع خسته شدن ذهن و مدیریت آن
هر شخصی امکان دارد در بازه ای از زندگی دچار خستگی ذهن شود. این خستگی سبب خالی شدن انرژی فیزیکی و روانی شده و همچنین باعث می شود مسئولیت ها قابل اجرا به چشم نیایند. به هر میزان از نظر ذهنی خسته تر باشید خیلی کم می توانید امور روزمره خود را انجام دهید با سختی در تصمیم گیری، تمرکز نمودن و حفظ آرامش مواجه می شوید.
فهرست موضوعات این مطلب
اثرات منفی خستگی ذهن
خستگی ذهن گونه ای حس جدایی و بی توجهی ایجاد می کند که همه جوانب زندگی را تحت الشعاع قرار می دهد. امکان دارد حس کنید در وضعیتی قرار گرفته اید که توانایی یا انرژی لازم جهت انجام هیچ کاری را ندارید. این مسئله در صورت معالجه نشدن امکان دارد سبب خستگی کامل و عارضه های روانی و فیزیکی شود. اما خبر خوشایند این است که می توان آن را درمان نمود تنها بایستی تغییرات مهم و اساسی در زندگی خود ایجاد نمایید.
این مسئله می تواند اثرات منفی و ناخوشایندی روی زندگی روزانه و راندمان اشخاص داشته باشد. با شناسایی دلایل و نشانه های این مسئله و بکارگیری تکنیک های مدیریت آن می توان پیشرفت در سطح کیفی زندگی و عملکرد روزمره خود را تجربه نمود. فراموش نکنید که مشاوره کاربلد و متبحر در صورت نیاز می تواند به شما در مدیریت این مسئله کمک چشمگیری نماید.
رابطه استرس و خستگی ذهن
بعضی از اشخاص امکان دارد استرس و خستگی ذهن را همانند هم بدانند اما این دو، مسائل کاملا متمایزی می باشند. هر شخصی در طی زندگی خود با استرس دست و پنجه نرم کرده است. در واقع جواب طبیعی بدن آدم به وضعیت منفی و مثبت جدید، مهیج یا ترسناک می باشد.
این جواب بیولوژیکی سبب رها شدن هورمون های استرس از جمله کورتیزول و آدرنالین می شود. بالا رفتن این هورمون ها به درک فوری، به تهدید ها و عکس العمل نشان دادن فوری به وضعیتی که نیازمند تفکر هستند کمک بسزایی می کند. زمانی که عامل استرس زا حذف شد بدن به وضعیت اولیه خود باز می گردد.
خستگی ذهن همواره برآیند استرس دراز مدت و امور بیش از اندازه ذهن می باشد. زمانی که دائما با وضعیتی دست و پنجه نرم کنید که جواب استرس بدن را فعال می کنند، میزان کورتیزول افزایش می یابد. در نتیجه این شرایط سبب ایجاد مشکل در عملکردهای بدن چون گوارش، خواب و سیستم ایمنی می شود.
مطلب مشابه: خستگی ذهنی چیست و چطور خستگی ذهن و فکر را درمان کنیم؟
علائم خستگی ذهنی
خستگی ذهنی دارای علائم روانی و فیزیکی می باشد. حتی می تواند بر روی خلق و خو هم اثر بگذارد. این علائم در هر شخصی متفاوت می باشد و همواره کم کم خود را نشان می دهد. حتی چنانچه همه نشانه ها را تجربه نکنید بایستی بدانید این نشانه ها حاکی از آن است در راه ابتلاء به این عارضه یا از کار افتادگی قرار دارید.
علائم فیزیکی
یکی از علائم خستگی ذهنی علائم فیزیکی می باشد. شامل موارد زیر می باشد:
- عفونت بالا، پایین آمدن سیستم ایمنی بدن
- دردهای ماهیچه ای (قفسه سینه، کمر و…)
- مشکلات گوارشی
- مشکل در خواب یا بی خوابی
- سرگیجه و سر درد های زیاد
- بالا رفتن فشار خون یا تپش قلب
- درد های مزمن
- کم شدن یا زیاد شدن اشتها
- بالا رفتن یا پایین آمدن وزن
علائم روانی
از علائم روانی می توان موارد زیر را نام برد:
- تشویش، اضطراب و حس جدایی از دیگران
- نداشتن انرژی
- نیاز به تنهایی
- در حرف زدن با دیگران و ادامه دادن مکالمه دچار مشکل شدن
- نداشتن تمرکز کافی
- زود رنجی و حساسیت بالا
- افسردگی و ناراحتی همیشگی
- نداشتن اعتماد به نفس
- نداشتن شور و شوق و لذت نبردن از زندگی
علائم رفتاری
از دیگر علائم خستگی ذهنی، علائم رفتاری می باشد که عبارتند از:
- کارکرد ضعیف در محل کار
- گوشه گیری و دوری از اجتماع
- عجز در اجرا نمودن تعهدات کاری و شخصی
- فراری بودن از محل کار به بهانه های متنوع
هر چند هر شخصی این نشانه ها را گاهی تجربه می کند، طولانی شدن آن ها حاکی از آن است که بایستی در پی درمان باشید. این نشانه ها می تواند روی زندگی اثرات جدی بگذارند و گاهی سبب افسردگی و خستگی می شوند.
مطلب مشابه: مصرف دمنوش دارچین و سیب ترش برای سر حال شدن و رفع خستگی
دلایل متنوع خستگی ذهن
خستگی ذهن با توجه به دلایل متنوعی ایجاد می شود که عبارتند از:
استرس
این مورد حاکی از فشار های روزانه زندگی، مشکلات مالی، روابط شخصی و مسئولیت های خانوادگی می باشد.
فعالیت ذهنی یا حرفه ای فزاینده
اعمال امور ذهنی یا شغلی سخت و پی در پی می تواند مهمترین عامل خستگی ذهن باشد. به عنوان مثال اموری چون مطالعه، حل مسائل ریاضی، امور خلاقانه و… می باشند.
نقص خواب
کمبود خواب یا خواب نامناسب می تواند سبب خستگی ذهنی شود. خواب کافی و مناسب جهت افزایش انرژی الزامی است.
عدم استراحت کافی و مناسب
نداشتن استراحت کافی و اختصاص ندادن زمان کافی جهت استراحت و تفریح می تواند سبب این نوع خستگی شود.
بیماری های روانی
بعضی بیماری های روانی چون استرس مزمن، اضطراب، افسردگی و… سبب ایجاد این عارضه می شود.
عدم هماهنگی میان زندگی شخصی و حرفه ای
ناهماهنگی میان زندگی فردی و حرفه ای می تواند به آسانی ذهن شخص را فرسوده نماید.
فشار روزمره
فشار های روزانه از جمله کار، تحصیل، خانواده و روابط اجتماعی مهم ترین عامل خستگی ذهن می باشد.
راهکارهایی جهت رفع خستگی ذهن
برای رفع خستگی ذهن معمولا راهکار هایی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
هیچ کاری انجام ندهید
این یک حرف جدی است. یک پیشنهاد دوستانه و جدی می باشد. اغلب جهت خلاص شدن ذهن از فکر های آزار دهنده و فشار روانی، ضروری است به ذهن خود استراحت بدهید. چشم های خود را ببندید در فضای تاریک اتاق بنشینید و به هیچ چیزی فکر نکنید این ترفند ساده را هر روز میان حجم زیاد کار ها انجام دهید و اثربخشی آن را مشاهده کنید. اندکی دوری از همهمه محل کار و زندگی و نوشیدن یک فنجان چای و … کمک بسزایی به آرامش ذهن شما می کند و خستگی ذهن را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. به ذهن خود حتما استراحت دهید، سکوت، تاریکی، موسیقی ملایم و… مناسب ترین راه حل ها جهت استراحت ذهن خسته می باشد.
سر خود را شلوغ نکنید
حجم بسیار تصمیم ها و امور باعث خستگی ذهن و فرسوده شدن فکرتان می شود. چنانچه در طی روز ۲ الی ۳ کار درست و دقیق انجام دهید بهتر از آن است که ۵ الی ۶ کار را بپذیرید چرا که فشار کاری سبب تحلیل رفتن توانایی شما می شود. در نتیجه روز خود را با ناکامی به اتمام می رسانید. در این صورت خود را خسته نکنید، در زندگی و امور شخصی و روزانه و حتی محل کار تلاش کنید در یک بازه زمانی فقط بر روی یک موضوع تمرکز کنید و آهسته و مداوم کار کنید.
پرونده های ذهنی خود را ببندید
یکی از راهکار های رفع خستگی ذهن این مورد می باشد. هیچ مسئله ای به حد فکر های آزار دهنده ذهن شما را خسته نمی کند. اغلب ذهن خسته و فرسوده فقط یک علت دارد که ضروری است خوب فکر کنید و اساس آن را بیابید. یک مجادله مختصر، یک مشکل مالی، یک مشکل کاری و… به تنهایی می تواند فکر و ذهن شما را به راحتی به هم بریزد و تمرکز شما را در انجام امور دیگر از شما بگیرد.
ضروری است مشکلات خود را تا جایی که در حیطه اختیار شما است برطرف نمایید و پرونده های فکری خود را ببندید. چنانچه رفع شدن مشکلات فقط در اراده شما نیست لازم است مشکل خود را با افراد امن در میان بگذارید و گامی جهت رفع آن بردارید. چنانچه سعی خود را کرده اید دیگر فکر کردن به آن بیهوده است. آن را رها کنید و فکر و ذهن خود را با تشویش ها و نگرانی های بی نتیجه عذاب ندهید.
منبع آرامش خود را بیابید
هر شخصی دارای نقاط ضعف و نقاط قوتی است. هر آدمی با کاری آرامش می گیرد و ذهن خود را منظم و تپش قلبش را تنظیم می کند. موسیقی آرامش بخش، پیاده روی، نوشیدن چای، حرف زدن با یک دوست مطمئن، هوای آزاد و … هر کدام می تواند راه حلی جهت فرار از مشغله ها و فشار های ذهنی باشد. هر چیزی که به شما انرژی می بخشد و فشار را از روی شما بر می دارد، خیلی با ارزش و حیاتی است و بایستی آن را حتما جدی بگیرید.
آگاهی از منابع استرس
از دیگر راهکار های رفع خستگی ذهن، آگاهی از منابع استرس می باشد. دنیای پر ازدحام و رنگارنگ نوین، فکر شما را با حجم بسیاری از داده ها احاطه نموده است. خستگی روانی و ذهنی، عاقبت سبک زندگی شلوغی می باشد که برای خودشان انتخاب نموده اند. اغلب ضروری است از این دنیا دوری کنید. تلویزیون را خاموش کنید، گوشی خود را کنار بگذارید و… از بی اطلاعی به هیچ وجه ترس نداشته باشید. در مدت زمان کمی دوری از فضای مجازی و اخبار، هیچ اتفاقی نمی افتد، ولی هوش و حواس شما ریکاوری می شود و با فکری آرام می توانید به پیشواز کار های خود بروید.
جهت مدیریت و کاهش خستگی ذهن بایستی چکار کرد؟
به منظور اینکه بتوانید با گذشت زمان این شرایط را بهبود بخشید بایستی عادت هایی را به تدریج در زندگی روزانه اعمال نمایید. ولی زمانی که این خستگی ذهن کلیه امور روزانه را تحت تاثیر قرار داده باشد بایستی از مشاوران راهنمایی بگیرید.
استراحت کافی و مطلوب داشته باشید
به بدن و فکر خود استراحت بدهید. به خواب خود حتما توجه نمایید. اختصاص زمان لازم و کافی جهت استراحت و آسایش برای ریکاوری انرژی ذهنی حائز اهمیت است. بایستی برنامه خود را به گونه ای تنظیم کنید که در ۲۴ ساعت ۶ تا ۸ ساعت خواب مناسب داشته باشید.
ورزش و فعالیت بدنی را هر روز انجام دهید
این امور نامبرده می تواند به بهبود خستگی ذهن کمک بسزایی نماید. حتی انجام امور منظم ورزشی به بهسازی تمرکز و بالا بردن انرژی کمک بسزایی می کند. با توجه به قدرت بدنی خود ورزش مناسبی را انتخاب نمایید و هر روز انجام دهید.
ماساژ درمانی
یکی از راه حل های درمان این مسئله بکارگیری اقسام روش های ماساژ درمانی می باشد. در این روش با ضربه های بسیار به ماهیچه ها، سبب افزایش خونرسانی در این بخش ها می شود. حتی ماساژ سبب بالا رفتن ترشح هورمون شادی و تسکین می شود.
به تغذیه سالم حتما توجه نمایید
تغذیه سالم و استفاده از مواد غذایی سرشار از مواد مقوی می تواند به بهبود کارکرد ذهنی کمک بسزایی نماید. جهت برطرف نمودن خستگی ذهن و بالا بردن انرژی می توانید از مواد غذایی زیر استفاده نمایید:
مغز ها و دانه ها
مغز ها و دانه هایی مثل بادام، کاجو، برنج قهوه ای، گندم، پسته و… دربردارنده مواد مقوی نظیر اسید های چرب و ویتامین های گروه ب می باشند و به بهسازی کارکرد مغز کمک بسزایی می کنند.
میوه ها
میوه هایی چون توت، انار، مرکبات، سیب، آناناس، موز شامل ویتامین ها، آنتی اکسیدان های طبیعی و مواد مغذی می باشند که سبب بهبود کارکرد ذهنی می شوند.
ماهی
ماهی های چرب چون سالمون، قزل آلا و… شامل امگا ۳ می باشند که اثربخشی بسیاری در عملکرد مغز و کم شدن خستگی فکری و ذهنی دارند.
سبزیجات متنوع
سبزیجات چون کلم، اسفناج، بروکلی و ریحان شامل مواد مقوی و آنتی اکسیدان هایی می باشند که جهت کارکرد ذهنی و کاهش خستگی فکری تاثیر بسزایی دارند.
شکلات تلخ
این ماده مغذی می تواند سبب بهبود رفتار، تمرکز و حافظه شود. با این وجود مصرف بیش از اندازه آن به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود.
آب
آب سبب هیدراته نگه داشتن بدن می شود که مصرف آن سبب جلوگیری از خستگی ذهن می شود. اطمینان حاصل نمایید که به اندازه کافی روزانه آب می نوشید.
چای سبز
این ماده شامل آنتی اکسیدان های قوی چون کاتچین می باشد که می تواند بر روی بهسازی تمرکز و کم شدن خستگی فکری اثرات خوشایندی داشته باشد.
فراموش نکنید که تغذیه سالم با داشتن استراحت کافی و ورزش منظم تاثیر بسزایی در خستگی فکری و ذهنی و بالا رفتن انرژی ذهنی دارند.
مدیریت استرس را حتما یاد بگیرید
از تکنیک های مدیریت استرس چون مدیتیشن، یوگا، شکرگزاری و… بهره ببرید. فراگیری روش های مدیریت استرس به کم شدن خستگی ذهن کمک بسزایی می کند. حتی جهت مدیریت استرس می توانید به امور هنری چون نقاشی با آبرنگ، فراگیری موسیقی و بسیاری از هنر های دیگر بپردازید.
داشتن برنامه ریزی مناسب
برنامه ریزی دقیق و مدیریت زمان می تواند به بهبود این مسئله کمک بسزایی نماید و همچنین به کم شدن فشار های روزانه دست می یابید. می توانید برای این مسئله از برنامه های مناسب هم کمک بگیرید. چنانچه بعضی از موارد را از یاد می برید نگران نشوید. چرا که طبیعی است و برای هر شخص امکان دارد پیش بیاید.
ولی مدیریت آن به شما یاری رسانده تا عزت نفس از دست رفته خود را مجدد به دست بیاورید. برای این مسئله از تنظیم هشدار روی گوشی همراه خود استفاده کنید و به صورت دقیق یادداشت کنید این هشدار برای چه مسئله ای می باشد.
منبع: healthline.com
