مواد غذایی مفید برای درمان سریع کم خونی شدید | مواد غذایی خون ساز
کمبود آهن یکی از مهم ترین دلایل کم خونی است. آهن به عنوان یکی از مواد معدنی مهم در بدن در فرایند رشد موثر است. به دلیل کمبود آهن، بدن نمی تواند به میزان کافی هموگلبین تولید کند و در نتیجه گلبول های قرمز خون کار اکسیژن رسانی به بافت های مختلف را به درستی انجام نمی دهند؛ بنابراین علائم کم خونی مانند احساس خستگی، گیجی، سردردهای روزمره، رنگ پریدگی، کمبود اکسیژن و عدم عملکرد درست مغز و اندام های دیگر به وجود می آید.
بهترین و سریع ترین روش برای درمان کم خونی، تغییر رژیم غذایی است. مواد غذیی مختلف مانند گوشت، مرغ، ماهی، آجیل ها و … منبع مناسبی برای تامین آهن بدن می باشند و از کم خونی جلوگیری می کنند. در این مطلب قصد داریم به صورت کامل درباره غذاهای مناسب برای درمان کم خونی توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
فهرست موضوعات این مطلب
مهم ترین علائم کم خونی
مهم ترین علائم کم خونی عبارتند از:
- احساس ضعف و خستگی در طول روز
- دمای پایین بدن
- سرگیجه
- سردردهای روزمره
- رنگ پریدگی پوست
- احساس سرما و گز گز در دست ها و پاها
مواد غذایی مفید برای درمان کم خونی
کاهش سطح گلبول های قرمز ممکن است به دلیل خونریزی، تخریب گلبول های قرمز و یا ناتوانی بدن در تولید گلبول های قرمز جدید ایجاد شود و منجر به کم خونی شود. کسانی که کم خونی دارند، ابتدا باید به پزشک مراجعه کنند و سپس در کنار داروهای خود مواد غذایی مناسب را مصرف کنند. مواد غذایی مفید برای درمان کم خونی بسیار متنوع هستند. در ادامه مهم ترین مواد غذایی برای کم خونی را به شما پیشنهاد می کنیم.
1. خرما
خرما منبع غنی پتاسیم است و یکی از مواد مناسب برای درمان کم خونی است. پتاسیم موجود در خرما به بهبود عملکرد بدن کمک می کند. مصرف خرما بر روی تولید هموگلوبین تاثیر دارد و از این طریق، سطح گلبول های قرمز خون را افزایش می دهد. طبق تحقیقات انجام شده، افرادی که به صورت ناشتا خرما مصرف می کنند، کمتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به کم خونی قرار می گیرند.
با مصرف منظم خرما می توانید بدن سالم تری داشته باشید. همچنین خرما را می توانید به جای شیرین کننده های مصنوعی مصرف کنید و گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت است. برای درمان کم خونی شدید روزانه 3 تا 5 عدد خرما مصرف کنید. با مصرف این مقدار خرما آهن، اسید فولیک و ویتامین های مورد نیاز بدن مانند ویتامین سی و … تأمین می شود.
2. آجیل و مغزیجات
مصرف آجیل و مغزیجات به عنوان میان وعده، برای افزایش آهن بدن و درمان کم خونی بسیار مفید هستند. بر اساس مطالعات انجام شده، دانه ها سرشار از آهن هستند. آجیل نه تنها می تواند آهن مورد نیاز بدن را تأمین کند، بلکه بسیاری از مواد معدنی بدن را نیز تأمین می کند. برای درمان کم خونی دانه هایی مانند بادام هندی، پسته، تخمه آفتاب گردان، مغز تخمه کدو، دانه کدو تنبل خام و دانه کاج را مصرف کنید. آجیل یا دانه ها را می توانید به تنهایی و یا همراه با سالاد و ماست مصرف کنید.
3. جگر
جگر گاو و گوسفند یکی از مهم ترین منابع سرشار از آهن، فولات و ویتامین B12 و انواع مواد معدنی دیگر است. مصرف جگر خام پخته شده می تواند به کاهش علائم کم خونی و درمان آن کمک کند. قلب و زبان گاو نیز منبع غنی از فولات و آهن می باشند.
4. غذاهای دریایی
غذاهای دریایی برای درمان فقر آهن بسیار مناسب هستند. در اکثر غذاهای دریایی مانند ماهی، میگو، خرچنگ و صدف مقدار زیادی آهن وجود دارد. البته توجه داشته باشید که برخی از ماهی ها مانند ماهی ساردین دارای مقادیر بالای آهن و کلسیم می باشند ؛ کلسیم می تواند به آهن متصل شود و از جذب آهن در بدن جلوگیری کند. بنابراین نباید غذاهای سرشار از کلسیم را به صورت همزمان با غذاهای سرشار از آهن مصرف کنید. اما ماهی سالمون یا ماهی تن منبع غنی آهن هستند و برای درمان کم خونی بسیار مناسب می باشند.
5. سبزیجات برگ تیره
سبزیجات سبز و دارای برگ پهن و تیره حاوی مقادیر زیادی آهن و اسید فولیک هستند. سبزیجات دارای برگ مانند اسفناج، برگ چغندر، کلم سبز و کلم کیل سرشار از آهن هستند و می توانند در کمترین زمان باعث افزایش سطح آهن و درمان کم خونی شوند.
البته توجه داشته باشید که اسفناج خام دارای اسید اگزالیک است که باعث جلوگیری از جذب آهن بدن می شود بنابراین باید این گونه سبزیجات را به صورت پخته شده مصرف کنید و در مورد نوع سبزیجات بهتر است با پزشک مشورت کنید تا بهترین سبزیجات را به شما پیشنهاد کند.
6. حبوبات
برای کسانی که تمایل به مصرف گوشت ندارند و یا گیاه خوار هستند، مصرف حبوبات بسیار ضروری است. حبوباتی مانند نخود، لوبیا و نخود فرنگی داری آهن و مواد مغذی می باشند و برای درمان کم خونی بسیار مناسب هستند.
7. گوشت و مرغ
گوشت و مرغ بر خلاف سبزیجات که آهن غیر هِمی دارند، سرشار از آهن هِمی هستند و با مصرف آن ها می توانید کم خونی را درمان کنید. تمام انواع گوشت مرغ دارای آهن هستند. گوشت قرمز به خصوص گوشت بره آهن بیشتری نسبت به مرغ دارد. اگر گوشت قرمز یا مرغ را همراه با سبزیجات مصرف کنید تاثیر بیشتری در جذب آهن بدن خواهد داشت.
مطلب مشابه: همه چیز درباره کم خونی داسی شکل کودک؛ علائم، عوارض و درمان آن
8. کنجد
کنجد یکی از مواد مغذی مهم است که به دلیل خواص بسیار زیادی که برای سلامتی بدن دارد، کاربردهای مختلفی در طب سنتی دارد. کنجد سرشار از آهن است و می تواند باعث درمان کم خونی و کاهش احساس خستگی شود. کنجد یک منبع غنی از روی و کلسیم نیز می باشد.
میزان کلسیم موجود در کنجد به قدری است که افرادی که به شیر علاقه ندارند می توانند با مصرف منظم کنجد، کلسیم مورد نیاز بدن خود را تأمین کنند. البته به دلیل مقدار زیاد روی و کلسیم موجود در کنجد، ممکن است از جذب آهن جلوگیری کند؛ بنابراین نباید در مصرف آن زیاده روی کرد و برای میزان مصرف آن بهتر است با پزشک مشورت کنید.
برای استفاده از کنجد می توانید آن را با مواد غذایی دیگر ترکیب کنید و یا آن را آسیاب کنید و میل کنید. همچنین می توانید کنجد را به صورت کامل بجویید تا در دهان شما خرد و آسیاب شود. می توانید چند بار در طول روز کنجد مصرف کنید و محدودیت خاصی ندارد اما اگر نسبت به آن حساسیت دارید، توصیه می کنیم با پزشک متخصص مشورت کنید تا میزان مصرف آن را برای شما مشخص کند.
9. مویز
مویز منبع غنی از آهن است و آهن موجود در آن باعث افزایش تولید هموکلوبین و در نتیجه موجب افزایش خون سازی در بدن می شود. میزان آهن موجود در هر دانه مویز به اندازه ای است که فقط با مصرف روزی چند عدد مویز نیاز روزانه بدن به آهن تأمین می شود. مویز را می توان به عنوان میان وعده یا تنقلات در طول روز مصرف کرد. همچنین مویز ترکیبات مغذی دیگری مانند فیبر نیز دارد به همین دلیل مصرف منظم آن باعث درمان یبوست می شود. از مزایای دیگر مویز می توان به تقویت حافظه، تقویت قوای جنسی مردان و … اشاره کرد.
10. چای ترش
چای ترش یکی از پر خاصیت ترین چای ها است که مزایای زیادی دارد. چای سیاه خطر ابتلا به کمبود آهن را افزایش می دهد اما چای ترش یک نوشیدنی مفید برای کم خونی محسوب می شود. بنابراین اگر به مصرف چای سیاه عادت دارید، بهتر است چای ترش (چای قرمز) را جایگزین چای سیاه کنید.
چای ترش فشار خون را تنظیم می کند و کلسترول بدن را کاهش می دهد. علاوه بر آن، دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان است و به بهبود هملکرد سلول ها کمک می کند. مصرف منظم چای ترش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد و استرس و اضطراب را کاهش می دهد.
11. گزنه
گیاه گزنه منبع غنی آهن است و برای درمان کم خونی بسیار مؤثر است. همچنین گزنه سرشار از آنتی اکسیدان، اسید چرب، پلی فنول و مواد معدنی مختلف است و اکسیژن مورد نیاز سلول های بدن را تامین می کند. اکسیژن و آهن برای تولید هموگلوبین ضروری هستند و به بهبود عملکرد سلول های بدن کمک می کنند. وجود ویتامین ها در گیاه گزنه باعث شده تا جذب آهن موجود در این گیاه بهتر و بیشتر باشد.
گزنه برای از بین بردن التهاب هایی مانند آرتروز نیز موثر است. استفاده از گیاه گزنه محدودیتی ندارد و کودکان و خانم های باردار نیز می توانند از دمنوش گزنه استفاده کنند. توجه داشته باشید که گزنه یک گیاه ادرار آور محسوب می شود. به همین دلیل اگر اختلالات کلیوی دارید بهتر است قبل از مصرف گزنه برای درمان کم خونی با پزشک خود مشورت کنید.
12. زیتون
زیتون منبع بسیار غنی از آهن است و برای درمان کم خونی بسیار مناسب می باشد. برای درمان کم خونی با زیتون کافی است آن را به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید و از فواید بی نظیر آن بهره مند شوید. نه تنها میوه زیتون برای درمان کم خونی موثر است بلکه برگ های درخت زیتون نیز خواص درمانی زیادی دارند. از خواص دیگر زیتون و برگ زیتون می توان به تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از بروز سرطان، کاهش میزان قند خون و … اشاره کرد.
13. چای دارچین
با مصرف دارچین، میزان آهن موجود در بدن افزایش می یابد و تولید هموگلوبین خون بیشتر می شود. افزایش هموگلوبین هم به معنای خون رسانی بیشتر و درمان کم خونی است. برای استفاده از دارچین برای درمان کم خونی می توانید آن را به صورت دمنوش استفاده کنید.
برای تهیه دمنوش به یک فنجان آب جوش و مقداری چوب دارچین نیاز دارید. خواص دیگر دارچین شامل کنترل قند خون، درمان عفونت، تقویت حافظه، متعادل نگه داشتن سطح کلسترول خون، افزایش بهداشت دهان و دندان و … است.
14. یونجه
یونجه، گیاهی علفی با ریشه بسیار بلند است. در زمان قدیم از یونجه بیشتر به عنوان خوراک دام استفاده می شد، اما ریشه های بلند گیاه یونجه باعث شده تا برگ های آن بسیار مفید و مغزی باشند. به همین دلیل در حال حاضر استفاده از گیاه یونجه در طب سنتی رواج پیدا کرده است و برای درمان بسیاری از مشکلات استفاده می شود. ترکیبات مغذی موجود در گیاه یونجه شامل آهن و کلروفیل می باشد.
آهن در تولید گلبول های قرمز خون نقش موثری دارد و افزایش گلبول های قرمز خون باعث درمان کم خونی می شود. مصرف منظم گیاه یونجه می تواند باعث بهبود جریان خون شود. همچنین یونجه بر روی تقویت سیستم ایمنی تاثیر می گذارد، دارای خواص ضد التهابی است، باعث از بین رفتن عفونت ادراری می شود و برای سلامت کلیه نیز بسیار مفید است.
مطلب مشابه: موارد مصرف و عوارض کپسول فروفورت گاین (Ferro Fort Gyn) برای درمان کم خونی
15. دمنوش گل محمدی
گل محمدی خواص بسیار زیادی دارد و برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. برای استفاده از گل محمدی روش های مختلفی وجود دارد و می توانید از گل برگ های گل محمدی یا اسانس آن استفاده کنید یا دمنوش آن را تهیه کنید.
گل محمدی دارای مقادیر زیادی آهن می باشد به همین دلیل مصرف روزانه دمنوش گل محمدی تأثیر زیادی بر افزایش خون سازی و کاهش کم خونی دارد. همچنین گل محمدی دارای خواص دیگری مانند تقویت حافظه، درمان سر درد و چشم درد، آرامش بخش بودن و درمان زخم و مشکلات پوستی نیز دارد.
16. سیاه دانه
سیاه دانه و روغن سیاه دانه منبع غنی از آهن هستند و مصرف آن ها می تواند آهن بدن را تأمین کند. همچنین تحقیقات نشان داده است که سیاه دانه می تواند باعث بهبود سیستم ایمنی بدن شود. البته دقت داشته باشید که مصرف بیش از حد و خود سرانه سیاه دانه یا روغن آن می تواند عوارضی داشته باشد. پس بهتر است در مصرف آن زیاده روی نکنید.
17. میوه ها
یکی از بهترین روش های درمان کم خونی مصرف میوه است. میوه ها به دلیل داشتن ویتامین سی به خون کمک می کنند تا مقدار زیادی آهن را جذب کند و کم خونی درمان شود. انار، پرتقال، آلو، انجیر، موز، لیمو ترش و لیمو شیرین از جمله میوه های مغذی برای جبران کمبود هموگلوبین هستند. همچنین برای تامین آهن بدن می توانید روزی یک عدد سیب مصرف کنید.
غذاهای مضر برای کم خونی
برای درمان کم خونی علاوه بر مصرف مواد غذایی خون ساز باید از مصرف برخی از مواد غذایی که ممکن است باعث تشدید کم خونی شود خودداری کرد. غذاهای مضر برای کم خونی عبارتند از:
- جعفری
- بکینگ پودر
- نوشابه
- ماء الشعیر
- چای
- قهوه
- نسکافه
- شکلات داغ
- ریواس
- زردچوبه
- تربچه
- برنج
- گندم
- ذرت
- جو
- پیازچه
- نان
- پاستا
- اِسپِلت (گندم آلمانی)
- نخود فرنگی
- جوش شیرین
- کلم
- خرفه
- برگ چغندر
- توفو
- چاودار
مهم ترین نکات برای درمان کم خونی
برای درمان سریع کم خونی باید به برخی نکات مهم توجه داشته باشید. این نکات عبارتند از :
- از مصرف غذاهای سرشار از کلسیم همراه با غذاهای سرشار از آهن خودداری کنید.
- از مصرف برخی نوشیدنی ها مانند چای یا قهوه که از جذب آهن جلوگیری می کنند همراه با غذا و یا بلافاصله بعد از ناهار و شام خودداری کنید.
- برای افزایش جذب آهن در بدن، از غذاهای سرشار از آهن در کنار غذاهای سرشار از ویتامین سی مانند پرتقال، گوجه یا توت فرنگی استفاده کنید.
- بهتر است غذاهای خود را در تابه یا قابمه های چدنی بپزید.
- غذاهای سرشار از آهن را همراه با غذاهای دارای بتاکاروتن مانند فلفل قرمز، چغندر و زردآلو مصرف کنید.
- اگر قصد دارید از مکمل ها استفاده کنید و یا رژیم مخصوصی بگیرید، حتما با پزشک یا کارشناس تغذیه مشورت کنید.
- وعده های غذایی را به مقدار کمتری درست کنید تا مجبور نشوید باقی مانده آن را در یخچال نگهداری کنید.
منبع: medicalnewstoday.com
