آزیترومایسین چیست و چه عوارضی دارد؟

آزیترومایسن در 1981 توسط گروهی از داروسازان کروات کشف شد. این دارو از اریترومایسین مشتق شده و هم اکنون از پرمصرف ترین آنتی بیوتیک های دنیا است. فرمول شیمیایی آن C38H72N2O12 است.

آنتی بیوتیک ها را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره ی درمان را حتی اگر احساس بهبودی می کنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید زیرا در این زمان ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشه کن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت میکروبی را افزایش می دهد.

مقاومت میکروبی یکی از مشکلات جهانی می باشد که با سرعت زیادی رو به افزایش است ودر صورتی که مصرف بی رویه و نامناسب آنتی بیوتیک ها در دنیا ادامه یابد با مشکلات تهدید کننده ی حیات مواجه خواهیم شد.زمانی که این داروها بدون تجویزپزشک ،با مقدار نامناسب یا طول درمان نامناسب مصرف شوند،نه تنها اثرات مطلوب برای خود فرد ندارند بلکه منجر به عدم ریشه کن شدن باکتری های موجود در بدن آن فرد می شوند و علاوه بر این،باکتری هایی که در معرض دارو قرار گرفته اند اما از بین نرفته اند، نسبت به این دارو مقاومت پیدا می کنند.این مسأله منجر به ایجاد نسل جدید و مقاومی از میکروب ها می شود که دیگر به سادگی به داروهای آنتی بیوتیکی موجود ،پاسخ نمی دهند.

از آنجا که عموماً عفونت ها مسری می باشند مصرف بی رویه ی آنتی بیوتیک ها نه تنها برای خود فرد بیمار بلکه برای سایر افراد جامعه نیز مشکل آفرین می باشد.

-مصرف خوراکی این دارو ممکن است بصورت تک دوز و یا بصورت دوره ی 5تا3روزه می باشد لذا مقدار و نوبت مصرف را حتما از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید.

-در کودکان معمولاً فرم سوسپانسیون آزیترومایسین تجویز می شود و مقدارمصرف آن در هر نوبت با توجه به وزن و شرایط کودک توسط پزشک تعیین می شود.به دلیل طعم تلخ این دارو می توانید پس از آن ،مقداری آب میوه به کودک خود بدهید.

-فرم کپسول آزیترومایسین بهتر است با معده ی خالی(یک ساعت قبل یا دوساعت پس از غذا) مصرف شود ولی در صورت معده درد،می توان آن را همراه با غذا مصرف کرد. اما فرم قرص و سوسپانسیون دارو با غذا تداخلی ندارد و می توان آن را قبل یا پس از غذا مصرف کرد.

-مصرف شربت های ضداسید معده را حداقل دوساعت با مصرف این دارو فاصله دهید.

-در صورت اقدام به هرگونه واکسیناسیون پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع نمایید.

For Suspension :100 mg /5ml , ( as dehydrate )

Capsule :250 mg ( as dehydrate )

Tablet :250 mg ( as dehydrate

آزیترومایسین از طریق اتصال به RNA 50 S ریبوزومی، موجب مهار سنتز پروتئین در باکتری می شود و اثرات باکتریواستاتیکی ایجاد می شود.

• نیمه عمر این دارو 68 ساعت است.

• دارو متابولیزه نمی شود و اغلب در مدفوع و همراه صفرا دفع می شود. کمتر از 10 درصد دارو در ادرار دفع می شود.

الف) تشدید COPD ناشی از عفونت باکتریایی حاد ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا، موراکسلا کاتارالیس، استرپتوکوک پیوژنس، استرپتوکوک آگالاکتیه، درمان خط دوم فارنژیت یا تونسیلیت ناشی از استرپتوکوک پیوژنس.

بزرگسالان و نوجوانان بزرگتر از 16 سال:ابتدا 500 میلی گرم در روز اول دریافت کرده و سپس دوز 250 میلی گرم از روز دوم تا پنجم ادامه یابد. دوز تجمعی کل 1.5 گرم است، یا در موارد تشدید COPD به صورت 500 میلی گرم روزانه برای 3 روز مصرف شود.

ب) پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از کلامیدیا پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا، مایکوپلاسما پنومونیه، استرپتوکوک پنومونیه در بالغین و کودکان؛ فرم وریدی میتواند برای عفونتهای فوق و همچنین موارد ناشی از لژیونلا پنوموفیلا، موراکسلا کاتارالیس و استافیلوکوک اورئوس در بالغین و نوجوانان استفاده شود.

بزرگسالان و نوجوانان بزرگتر از 16 سال:500 میلی گرم تک دوز در روز اول و سپس به صورت 250 میلی گرم روزانه از روز 2 تا 5 ادامه یابد. دوز کل 1.5 گرم می باشد. در موارد درمان وریدی، 500 میلی گرم روزانه برای دو روز و سپس به صورت 500 میلی گرم خوراکی روزانه برای 10-7 روز ادامه یابد. تبدیل فرم وریدی به خوراکی باید بر مبنای پاسخ بالینی بیمار باشد.

کودکان بزرگتر از 6 ماه:mg/kg 10 (ماکزیمم 500 میلی گرم) تک دوز خوراکی روز اول و سپس به صورت mg/kg 5 روزانه (ماکزیمم 250 میلی گرم) از روز 2 تا 5 ادامه یابد.

پ) اورتریت یا سرویسیت غیرگونوکوکی ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس

بزرگسالان و نوجوانان بزرگتر از 16 سال:1 گرم خوراکی تک دوز مصرف شود.

ت) عفونتهای التهابی لگن ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس، نایسریا گونورهآ یا مایکوپلاسما هومینیس در بیمارانی که درمان وریدی احتیاج دارند.

بزرگسالان:500 میلی گرم وریدی تک دوز برای 1 تا 2 روز و سپس 250 میلی گرم روزانه برای 1 تا 2 روز و سپس 250 میلی گرم روزانه برای 7 روز دریافت می شود. تبدیل فرم وریدی به خوراکی بسته به پاسخ بالینی بیمار است.

ث) اوتیت مدیا

کودکان بزرگتر از 6 ماه:mg/kg 30 خوراکی تک دوز یا mg/kg 10 خوراکی برای 3 روز یا mg/kg 10 خوراکی روز اول و سپس mg/kg 5 روزانه از روز 2 تا 5 ادامه یابد.

ج) فارنژیت، تونسیلیت

کودکان بزرگتر از 2 سال:mg/kg 12 خوراکی روزانه برای 5 روز.

چ) پروفیلاکسی اندوکاردیت در بیماران با ریسک متوسط تا زیاد حساس به پنیسیلین

بزرگسالان:500 میلی گرم یک ساعت قبل از عمل استفاده می شود.

ح) افتالمیا کلامیدیایی نوزادان

نوزادان- mg/kg 20 خوراکی روزانه برای 3 روز

خ) شانکروئید ناشی از هموفیلوس دوکرئی

بزرگسالان و نوجوانان:1 گرم خوراکی به صورت تک دوز

نوزادان و کودکان:mg/kg 20 (ماکزیمم 1 گرم) خوراکی به صورت تک دوز

د) پیشگیری از مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس در بیماران مبتلا به HIV پیشرفته

بزرگسالان و نوجوانان:1.2 گرم خوراکی هفتگی به تنهایی یا همراه با ریفابوتین.

کودکان:mg/kg 20 خوراکی (ماکزیمم 1.2 گرم) هفتگی یا mg/kg 5 (ماکزیمم 250 میلی گرم) خوراکی روزانه مصرف می شود.

کودکان بزرگتر از 6 سال:ریفابوتین 300 میلی گرم خوراکی روزانه نیز دریافت کنند.

ذ) درمان MAC منتشر در بیماران مبتلا به HIV پیشرفته

همچنین بخوانید : تمامی اطلاعات دارویی را بشناسید

بزرگسالان:600 میلی گرم خوراکی روزانه به همراه اتامبوتول mg/kg 15 روزانه مصرف می شود.

ر) سینوزیت حاد باکتریایی خفیف تا متوسط ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا، موراکسلا کاتارالیس یا استرپتوکوک پنومونیه، پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از کلامیدیا پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا، مایکوپلاسما پنومونیه یا استرپتوکوک پنومونیه.

بزرگسالان:2 گرم خوراکی به صورت تک دوز 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا استفاده می شود.

در عفونت حاد گوش میانی یا پنومونی ناشی از سویه های حساس در کودکان و نوزادان 6 ماه تا 12 سال :به صورت خوراکی 10mg/kg حداکثر تا 500 میلی گرم در روز اول ، سپس 5mg/kg حداکثر تا 250 میلی گرم از روز دوم تا پنجم ، در نوزادان زیر شش ماه ایمنی و اثربخشی دارو در این مورد ثابت نشده است .

در فارنژیت و تونسیلیت استرپتوکوکی در کودکان 2 الی 12 سال :12mg/kg حداکثر تا500 میلی گرم یک بار در روز به مدت پنج روز در کودکان زیر دو سال ایمنی و اثربخشی دارو در این مورد مصرف ثابت نشده است .

در درمان تراخم در کودکان 2 الی 10 سال :به صورت خوراکی 20mg/kg به صورت تک دوز ، در کودکان زیر دو سال ایمنی و اثربخشی دارو در این مورد مصرف ثابت نشده است .

گلو درد معمولا نشانه ای از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی، از جمله سرماخوردگی است در حدود یک سوم از موارد، هیچ دلیلی برایگلو درد وجود ندارد. خطر ابتلا به گلو درد در برخی از افراد مانند ( کودکان، افراد سیگاری، افراد مبتلا به آلرژی و افراد با مشکل در سیستم ایمنی بدن ) بیشتر است. گلو درد ( به عنوان التهاب گلو ) به خصوص در کودکان و نوجوانان شایع است دلیل این است که مردم جوان ایمنی بالایی در برابر ویروس ها و باکتری ها ( عامل گلودرد ) ندارند گلودرد اغلب دردناک و آزار دهنده است ولی خوشبختانه اغلب گلودردها در اثر یک بیماری جزعی است و بدون درمان نیز خوب می شوند.گلو درد به عنوان التهاب گلو یا التهاب لوزه ها شناخته می شود و یک نشانه از یک بیماری موثر بر حلق و یا اطراف لوزه ها است که می تواند توسط ویروس و یا باکتری ایجاد شود تنها 5 – 10 % گلودردها توسط یک عفونت باکتریایی می باشد و بیشتر گلودردها ویروسی است و نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ندارد گلودرد واقعی استرپتوکوکی اغلب به اشکال در بلع و صحبت کردن منجر می شود و لوزه اغلب با یک لایه از چرک پوشیده شده است گلودرد استرپتوککی سرفه و آبریزش بینی ندارد اما ممکن است با یک عفونت استرپتوکوکی عفونت های مجاری تنفس فوقانی و علائم سرماخوردگی همراه باشد. در عفونت استرپتوککی ممکن است تورم غدد لنفاوی گردن وجود داشته باشد این بیماری اغلب در کودکان و نوجوانان دیده می شود اما می تواند در هر سنی رخ دهد بیمار گلو درد و مشکل بلع دارد اگر گلو درد به دلیل عفونت باکتریایی باشد با آنتی بیوتیک درمان می شود. اگر یک عفونت استرپتوککی همراه با راش پوستی باشد معمولا تب مخملک نامیده می شود.

در میان باکتری هایی که باعث گلو درد می شوند، استرپتوکک گروه A شایع ترین است. دوره کمون بین گرفتن عفونت تا بیماری چهار روز است. همانطور که می دانید قرص آزیترومایسین یکی از شایعترین انواع آنتی بیوتیک هاست که برای درمان بسیاری از عفونت ها به کار برده می شود. قرص آزیترومایسین مانند اریترومایسین در گروه آنتی بیوتیک های ماکرولید قرار می گیرد.متاسفانه امروزه شاهد واقعه عجیبی در سطح جامعه هستیم. بسیاری از مردم جامعه ما امروزه برای درمان بیماری های ویروسی ای نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا از آنتی بیتوتیک ها استفاده می کنند. به خاطر داشته باشید که قرص آزیترومایسین نیز مانند سایر آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های ویروسی کاربردی ندارد.آزیترومایسین یک انتی بیوتیک است که برای گلودرد استرپتوکوکی و برونشیت و سینه پهلو و عفونت های کلامیدیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

بیمار مبتلا به عفونت دندانی به علت درد و تورم همراه با عفونت دچار کاهش مکانیسم های دفاعی می گردد.به علت درد موجود،این بیماران دریافت مایعات و تغذیه و استراحت کافی ندارند.بعد از انسیزیون و درناژ لازم است بیمار مقدار زیادی آب،آبمیوه و غذای با کالری بالا دریافت کند. انتخاب و تجویز آنتی بیوتیک باید با احتیاط صورت گیرد.باید عوامل مختلفی را در نظر داشت تا بتوان از بین حدوداً 70 نوع آنتی بیوتیک نوع مناسب را انتخاب نمود.

آنتی بیوتیک یک تیغه دو لبه است.در حالی که انتخاب مناسب باعث بهبود و درمان سریع عفونت می گردد،انتخاب نادرست نه تنها سودی ندارد بلکه باعث ایجاد عوارض داروئی و صرف هزینه گران می گردد. اگر عفونت تورم داشته باشد و به سرعت پیشرفت کند یا سلولیت منتشر وجود داشته باشد باید آنتی بیوتیک تجویز نموده،درمان جراحی صورت گیرد. وقتی آنتی بیوتیک مصرف می شود تمام باکتری های حساس از بین می روند.اگر طیف اثر دارو باریکتر باشد.انواع باکتری های کمتری از بین می روند به طور مثال پننی سیلین،استرپتوکوک و باکتری های بی هوازی دهانی را از بین می برد ولی اثری بر استافیلوکوک های پوست و باکتری های دستگاه گوارش ندارد بنابراین مقاومت داروئی ایجاد نمی کند.

آنتی بیوتیک ها به دو دسته باکتریوسید و باکتریواستاتیک تقسیم می شوند.انواع باکتریوسید با تداخل در ساخت دیواره سلولی د رسلول های باکتری در حال رشد باعث ضعف دیواره سلولی و مرگ باکتری می شود. در واقع آنتی بیوتیک است که باکتری را از بین می برد.

آنتی بیوتیک های باکتریوسید شامل:استرپتومایسین،پنی سیلین،آمپی سیلین،سفالکسین،آموکسی سیلین،کو آموکسی کلاو،مترونیدازول،وانکومایسین،جنتامایسین،کوتریماکسازول می باشد.

آنتی بیوتیک های باکتریواستاتیک شامل:کلرامفنیکل،اریترومایسین(در غلظت های بالا اریترومایسین می تواند باکتروسید باشد)،تتراسایکلین،داکسی سایکلین،کلیندامایسین می باشد.

از دسته ماکرولید ها اریترومایسین دیگر در دندان پزشکی اندودانتیکس جایگاهی ندارد ولی دو داروی دیگر این دسته یعنی «آزیترومایسین» و به خصوص «کلاریترومایسین» برای عفونت های اندودونتیک قابل تجویز هستند و بر باکتری های بی هوازی اندو موثرند.

آکنه یا جوش صورت و بدن در واقع یک بیماری التهابی مزمن و شایع پوست است که اغلب در سنین نوجوانی بروز می کند و تا 85% نوجوانان را درگیر میکند لذا اکثر نوجوانان و جوانان درگیر برنامه های درمان جوش صورت می باشند. این بیماری می تواند تا سنین بزرگسالی ادامه یابد یا به صورت اولیه در سنین بزرگسالی بروز کند.

ضایعات آکنه شامل کومدون های بسته یا جوش سر سفید و کومدونهای باز یا جوش سر سیاه ، جوش چرکی، جوش متورم و قرمز، جوش دردناک و حتی کیست می باشد که می تواند منجر به ایجاد جای جوش به شکل اسکار و گوشت اضافه یا لک های قهوه ای پوست شوند

برای اینکه درمان جوش صورت موفقیت آمیز باشد باید شناخت دقیقی از مکانیسم بیماری داشته باشیم همچنین عوامل زمینه ساز شناسایی و تا حد امکان کنترل گردند. علت زمینه ساز جوش صورت و بدن متعدد می باشد و شامل کراتینیزاسیون غیرطبیعی در مجرای فولیکول مو، افزایش تولید سبوم ثانویه به آندروژن، کلونیزاسیون میکروبی در فولیکول و التهاب می باشد .

درمانهای مختلفی برای آکنه وجود دارد که انتخاب آن براساس سن بیمار، جنس بیمار، شدت و وسعت بیماری، میزان پاسخ به درمانهای قبلی ،ایجاد اسکار بعد از بهبود، هزینه درمان و نظر بیمار انجام میگیرد .

معمولاً برای درمان جوش صورت و بدن در بیماران با آکنه خفیف درمان موضعی تجویز می شود .بیماران با آکنه متوسط درمان سیتمیک و موضعی و بیماران با آکنه شدید درمان سیستمیک میگیرند

آنتی بیوتیک های موضعی:آنتی بیوتیک های موضعی قابل استفاده در درمان جوش صورت و بدن شامل کلیندامایسین ،تتراسایکلین و اریترومایسین هستند که در غلظت های 4-1% استفاده می شوند. علاوه بر کاهش تعداد میکروب آکنه خاصیت ضدالتهاب دارند. مونوتراپی با آنتی بیوتیکهای موضعی نباید انجامم شودد زیرا باعث ایجاد مقاومت میشود. در درمان آکنه، ترکیب آزیترومایسین و تره تینوئین موضعی اثربخشی برابر و پروفایل تحمل و بیخطری قابل مقایسه با ترکیب داکسی سیکلین و تره تینوئین موضعی داشت.

FDAطبقه بندی :B.

مصرف آزیترومایسین (Azithromycin) در دوران شیردهی

آزیترومایسین در شیر مادر ترشح میشود، در دوران شیر دهی با احتیاط مصرف شود.

عوارض جانبی و موارد منع مصرف Azithromycin آزیترومایسین :

هر دارویی دارای عوارض جانبی متعددی است که افراد مختلف ممکن است دچار این عوارض جانبی بشوند و یا هیچ عوارض جانبی را تجربه نکنند . در هر حال در صورتی که بعد از مصرف این دارو ، عوارض زیر را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید ( در صورت شدت زیاد )

احساس خستگی ، سردرد ، سرگیجه شدید ، طپش قلب و ریتم نامناسب قلبی ، درد قفسه سینه و احساس فشار روی سینه و قلب ،

شکم درد شدید و احساس دلپیچه ، اسهال ، استفراغ و حالت تهوع ، حساسیت به نور ، خارش و کهیر ،با علائمی چون تورم لب ها و دور چشم،

کهیر یا تورم های پوستی، غش ناگهانی، ضربان قلب تند یا خس خس سینه یا مشکل در تنفس

ممکن است با مصرف این دارو دچار حالت آنافیلاکسی یا بیش دفاعی ( Anaphylaxis) شوید . که در این صورت سریعا و به صورت اورژانسی باید به پزشک مراجعه نمایید . آنافیلاکسی به سرعت پیشرفت می کند و یک واکنش آلرژیک جدی است که به طور ناگهانی آغاز می شود و می تواند منجر به مرگ گردد. آنافیلاکسی معمولاً با علایمی همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشار خونهمراه است. دلایل معمول آنافیلاکسی شامل نیش حشرات، مواد غذایی و داروهاست.

علائم آنافیلاکسی به طور متوسط بین 5 تا 30 دقیقه ظاهر می شوند .

علائم معمولاً شامل برآمدگی هایی روی پوست (کهیر)، خارش، صورت و پوست سرخ (برافروختگی)، یا لب های متورم است. افرادی که دچار ورم زیر پوستی (آنژیوادم) شده اند، ممکن است به جای خارش احساس سوختگی داشته باشند.

تا 20٪ موارد ممکن است زبان یا حلق فرد متورم شود. دیگر علائم شامل آبریزش بینی و تورم غشای مخاطی روی سطح چشم و پلک (کونژنکتیویت) است. پوست ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن به رنگ آبی دربیاید (سیانوز).

علائم تنفسی شامل تنگی نفس، تنفس دشوار و همراه با صدای خس حس، یا تنفس دشوار و با صدای بلند (همراه با سوت) است.

تنفس با صدای خس خس معمولاً به دلیل اسپاسم ماهیچه های پایینی راه تنفسی (ماهیچه های برونش) است.

تنفس همراه با صدای سوت به علت تورم قسمت های بالایی راه تنفسی است، که باعث تنگی راه های تنفسی می شود. گرفتگی صدا، درد هنگام بلعیدن، و سرفه نیز ممکن است اتفاق بیفتد.

عروق قلبی ممکن است به دلیل آزادسازی هیستامین از سلول های مشخصی در قلب، به طور ناگهانی منقبض شوند.

(اسپاسم عروق کرونر) این اتفاق مانع از جریان خون به قلب می شود، و ممکن است باعث مرگ سلول های قلبی شود (آنفارکتوس میوکارد)،

یا ضربان قلب ممکن است خیلی تند، یا خیلی کند گردد (دیس ریتمی قلبی)، و یا ممکن است قلب از تپش باز بماند (ایست قلبی).

افرادی که از پیش مشکل قلبی دارند بیشتر در معرض خطرات قلبی ناشی از آنافیلاکسی هستند.

در حالی که ضربان قلب شدید به دلیل فشار خون پایین بیشتر رایج است، 10٪ از افرادی که از انافیلاکسی رنج می برند ممکن است ضربان قلب پایین (برادی کاردی) با فشار خون پایین داشته باشند.

(ترکیب ضربان قلب پایین و فشار خون پایین رفلکس بزول یاریش نامیده می شود) فرد به دلیل افت فشار خون ممکن است دچار سرگیجه و بی هوشی شود.

این افت فشار خون به دلیل گشاد شدن عروق خونی (شوک توزیعی) یا به دلیل نارسایی بطن های قلب باشد (شوک کاردیوژنیک).

در موارد محدودی، فشار خون بسیار پایین می تواند از علائم آنافیلاکسی باشد.

آزیترومایسین ممکن است با برخی داروها به ویژه کاربامازپین، ترفنادین، سیکلوسپورین، ضدانعقادها (رقیق کننده های خون مثل وارفارین)، تئوفیلین، و آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم/ منیزیم تداخل نشان دهد.

• علائم مسمومیت کبدی با آزیترومایسین عبارتند از:درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، لکوسیتوز و ائوزینوفیلی. ممکن است زردی ایجاد نشود.

• ایجاد اسهال آبکی بدنبال مصرف دارو باید جدی گرفته شود زیرا احتمال ایجاد کولیت پسودومامبرانوس وجود دارد و باید در این صورت مصرف دارو قطع گردد.

• در بیمارانی که بطور همزمان از داروهای ضد انعقاد خوراکی استفاده می کنند، در طول درمان باید تست های انعقادی انجام گیرد.

• دارو را با معده خالی (یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا) مصرف نمایید.

• بین مصرف آزیترومایسین و مصرف آنتی اسید ها حاوی آلومینیوم و منیزیم، باید حداقل دو ساعت فاصله باشد.

• در صورت ایجاد اسهال آبکی بدنبال مصرف آزیترومایسین، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

• دارو را در ظروف در بسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.