صنایع دستی استان های ایران از اصفهان تا تبریز و از شمال تا جنوب
شناخت صنایع دستی استان های ایران برای کسانی حائز اهمیت است که دوست دارند برای خرید بعضی از صنایع دستی خیلی معروف ایرانی اقدام نمایند. در کشور ایران معمولا حدود ۳۷۰ نوع صنایع دستی موجود می باشد. در حقیقت کشورمان ایران جزء ۸ کشور اول سازنده صنایع دستی در دنیا به حساب می آید.
اگرچه فعلا در صادرات پر قدرت عمل نکرده است. تقریبا همه استان های ایران دارای صنایع دستی خاص به خود هستند. ولی بعضی از شهر ها به علت صنایع دستی مخصوص به خود بیشتر معروف شده اند. در این مبحث به صورت مختصر به شناخت عمده ترین صنایع دستی استان های ایران خواهیم پرداخت.
فهرست موضوعات این مطلب
معروف ترین صنایع دستی استان های ایران کدامند؟
بعد از هند و چین، صنایع دستی استان های ایران، در رتبه سوم قرار دارند. صنایع دستی کشورمان ایران دارای ۱۵۵ رشته، ۱۸ گروه و ۱۴۰ زیر شاخه می باشد. ولی فرش که یکی از کهن ترین هنر های ایرانی به حساب می آید جزء زیر شاخه سازمان صنایع دستی این کشور به شمار نمی آید.
ایران نخستین کشور جهان از لحاظ ثبت روستا و شهرهای جهانی می باشد. براساس پژوهشات صورت گرفته بیشتر از ۱ میلیون نفر در رشته صنایع دستی کار می کنند. اکثریت آنها در روستا و شهر های دور دست مشغول فعالیت می باشند.
با ملاحظه به اینکه کشور ایران دارای تمدنی ۵ هزار ساله است و فرهنگ و سنتی غنی دارد محال است در آن ناظر تنوع بسیاری از هنر و صنایع دستی نباشیم. در مجموع در ایران در همه نواحی اقلیمی و جغرافیایی ناظر صنایع دستی می باشیم. از جمله این هنر ها می توان سفالگری، سوزن دوزی، گلیم بافی، کپوبافی، معرق، گیوه بافی، بلوچی دوزی، سنگ تراشی را نام برد.
صنایع دستی استان اصفهان
صنایع دستی استان های ایران بی شمارند. اصفهان یکی از مشهور ترین و بهترین شهر های کشور ایران از لحاظ فرهنگ صنایع دستی می باشد. افزون بر جاذبه های معماری بسیار و تماشایی که در این شهر وجود دارد صنایع دستی آن یکی از علل عمده جهت جذب گردشگر در این شهر می باشد از عمده ترین صنایع دستی اصفهان می توان موارد زیر را نام برد:
خاتم کاری
یکی از معروف ترین صنایع دستی استان های ایران هنر خاتم کاری در اصفهان می باشد. این هنر جز هنر های کهن ایرانی به حساب می آید. در آن شکل های هندسی ظریف و جذابی بر روی ظروف متنوع چوبی حک می شوند. حتی اغلب این شکل ها با تصاویر خیلی جذابی از طبیعت، حیوانات و… تلفیق می شود. روی اقسام ظرف ها، جا قلمی، جعبه های متنوع و… این هنر جذاب بکار برده شده است.
قلم زنی
از دیگر هنر های مشهور این استان و صنایع دستی استان های ایران قلم زنی اصفهان می باشد. در آن تصاویر جذاب و ماهرانه ای بر روی ظرف های متنوع مس و نقره کنده کاری می شود.
مس گری
ظرف ها و صنایع دستی مس فقط به این استان ختم نمی شوند. ولی یکی از مناسب ترین و مرغوبترین ظروف مسی را می توانید در این شهر خریداری کنید که با قلم زنی تلفیق شده اند.
مینا کاری
از کهن ترین هنر های استان اصفهان می توان به این مورد نیز اشاره نمود. هنری که بر روی ظرف های متنوع مسی، نقره ای و سفالی انجام می گیرد. رنگ های بکار برده شده در مینا کاری می تواند متمایز باشد ولی اکثرا شامل آبی یا سبز می باشد.
فیروزه کاری
یکی دیگر از معروف ترین صنایع دستی استان های ایران فیروزه کاری در اصفهان می باشد. این صنایع دستی جزء گران بها ترین صنایع اصفهان می باشد. این هنر بر روی ظرف های متنوع مخصوصا ظرف های مسی انجام می گیرد که خیلی جذاب و هنرمندانه صورت می گیرد.
قلم کاری
قلم کاری یکی از کهن ترین صنایع دستی در این شهر به حساب می آید که بر روی پارچه طرح و نقش های جذابی حک می شوند.
مطلب مشابه: جاهای دیدنی اصفهان | مکان های تفریحی و تاریخی این شهر زیبا
صنایع دستی استان شیراز
قسمت اعظم صنایع دستی استان های ایران مربوط به شیراز می باشد. شیراز علاوه بر اینکه بخش عمده ای از تاریخ ایران را دربردارد صنایع دستی بسیاری هم دارد. معمولا این صنایع هر سال به کشور های دیگر هم صادر می شوند. برخی از عمده ترین صنایع دستی این شهر عبارتند از:
قالی، گبه و گلیم
صنعت بافندگی قالی و فرش در شیراز خیلی رواج یافته است. هر چند فرش بافی در خیلی از شهر های ایران صورت می گیرد ولی سبک بافندگی معمولا متمایز است. قالی و گلیم و گبه نیز نه فقط در نوع نخی که بکار می برند متفاوت می باشند بلکه مدل، نقش و الگوی بافت آنها هم متمایز می باشد و هریک هواداران مختص به خود را دارند.
کاشی های هفت رنگ
هنر کاشی کاری در همه ساختمان های این شهر مشاهده می شود. در حال حاضر از طرح و نقش آنها در تولید اقسامی ظروف و لوازم تزئینی هم استفاده شده که یکی از بهترین و معروف ترین صنایع دستی این استان می باشد.
معرق کاری
از دیگر صنایع دستی استان های ایران می توان به معرق کاری شهر شیراز اشاره نمود. اسم این هنر به شیوه رسمی در لیست صنایع دستی شیراز ثبت شده است. در این اثر هنری تکه های چوب، فلز و شیشه در کنار هم واقع شده و طرح ها و مدل های بسیار چشمگیری ایجاد می شود.
منبت کاری
منبت کاری معمولا همان کنده کاری بر روی چوب می باشد. این هنر به اسم شهر آباده در شیراز در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
سفال و سرامیک
اقسامی از ظروف متنوع سفالی و سرامیکی هم در شیراز به اسم دیگر صنایع دستی به فروش می رسند.
دیگر صنایع دستی شیراز شامل ظروف نقره، بوریا بافی، خاتم کاری، قلمزنی، گیوه، پارچه های عشایری و غیره.
مطلب مشابه: حقایق جالب و دانستنی ها در مورد شیراز
صنایع دستی استان همدان
نمی توان از صنایع دستی استان های ایران حرف زد ولی همدان را فراموش کرد. همدان یکی از کهن ترین شهر های کشورمان می باشد که محمل هنرمندان ایرانی می باشد. از شهرهای کوچک گرفته تا بزرگ تماما آثار و صنایع دستی بسیاری می سازند.
سفال همدان
خیلی کم پیدا می شود که کسی نام سفال همدان را نشنیده باشد. شهر لاله جین را می توان مکان اصلی آن دانست. در این شهر به صورت کاملا تخصصی بر روی تولید اقسام ظروف و لوازم سفالی تمرکز دارند.
کاشی های هفت رنگ
این کاشی ها دارای خطوط و نقش های خیلی ظریف می باشند که برای امور معماری و ساختمان سازی بکار برده می شوند.
محصولات چرمی
از مهم ترین و اصلی ترین صنایع دستی مردم همدان به حساب می آید.
صنایع چوبی
دامنه گسترده ای از لوازم و ابزار را شامل شده و با هنر منبت کاری و معرق کاری و… تلفیق می شود.
صنعت شیشه
این صنعت شامل تولید اقسام ظروف و دکوری های شیشه ای می باشد که در برخی موارد هم از هنر تراش روی شیشه بر روی آنها استفاده می شود.
صنایع دستی استان یزد
صنایع دستی یزد جزء صنایع دستی استان های ایران می باشد. یزد شهر دین و نماز که بخش عمده ای در صنایع دستی کشورمان ایفا می کند. چنانچه به این شهر سفر کنید غیر ممکن است دست پر برنگردید. در ادامه این مبحث به بهترین و عمده ترین سوغات این شهر خواهیم پرداخت:
ترمه
چنانچه پارچه ترمه در سایر شهر های ایران هم به فروش می رسد ولی یزد یکی از مهم ترین شهرهایی است که به شکل حرفه ای این پارچه را تولید می کند. پارچه های جذاب با طرح و نقش های زیبا، زنده و روشن که برای کارایی های متنوعی تولید می شوند.
چادر شب
این محصول در اقسام ضخیم و نازک تولید می شود.
شمد
گونه ای روانداز خنک که برای تابستان می باشد.
زیلو
زیرانداز مناسب برای نواحی گرم و کویری می باشد.
طلا و جواهرات
تولید طلاهای زنانه یکی از عمده ترین و مهم ترین هنر ها و حرفه یزدی ها می باشد که سبب شده طلای این شهر در سراسر ایران معروف و پرطرفدار باشد.
دیگر صنایع دستی این شهر کاشی، سفال، دارایی بافی، مخمل بافی و غیره می باشد.
صنایع دستی استان تبریز
تبریز یکی از اصلی ترین شهر های ایران می باشد که سهم زیادی در صنایع دستی استان های ایران دارد. هنر دست مردم این شهر جذاب و با فرهنگ نه فقط در سراسر ایران معروف است بلکه اکثر آن ها در لیست یونسکو هم به ثبت رسیده اند. در ادامه به معرفی اصلی ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
فرش و قالی
فرش و قالی دستباف تبریز یکی از انواع صنایع دستی در استان های ایران می باشد. مغازه های این صنایع را می توان در هر کوچه و پس کوچه ای بیابید.
کفش تبریز
از عمده ترین و اساسی ترین صنایع دستی ایران کفش تبریز می باشد که توسعه آن مدیون پیشرفت صنعت چرم این شهر می باشد.
چاپ باتیک
چاپ مدل های زیبا بر روی پارچه های ابریشمی مخصوصا برای روسری مناسب است.
ورنی باف
این هنر به بافت قالیچه های بدون پرز هم مشهور است که به وسیله عشایر انجام می گیرد.
حجاری سنتی
این صنعت شامل حکاکی نقش های متنوع بر روی سنگ می باشد.
صنایع دستی استان مشهد
مشهد به دلیل وجود حرم امام رضا، قلب نقشه ایران به حساب می آید. با این وجود به غیر از جاذبه های مذهبی آن، این شهر را می توانی یکی از بخش های مهم در صنایع دستی استان های ایران دانست. در ادامه عمده ترین آثار هنری مشهد را نام خواهیم برد.
فیروزه
مرکز اصلی فیروزه در کشورمان، فیروزه نیشابوری می باشد. این سنگ با ارزش به غیر از زیورآلات در خیلی از ظرف ها و صنایع سنتی دیگر هم بکار برده می شود.
انگشتر
از دیگر انواع صنایع دستی استان های ایران می توان به انگشتر مشهد اشاره نمود. انگشتر یکی از اصلی ترین سوغات این شهر مذهبی به حساب می آید. این انگشتر ها با سنگ های با ارزش یا نیمه قیمتی چون فیروزه، عقیق، یشم و… تولید می شوند.
فرش مشهد
فرش این استان خیلی وسیع و دارای طرح، مدل و بافت مختص به خود می باشد.
ارغوان بافی
بافت ظرف ها با ترکه های گیاه ارغوان جزء صنایع دستی مشهد به حساب می آید.
چرم مشهد
این صنعت به صنایع گسترده چرم سازی مشهد مربوط است.
صنایع دستی شمال ایران
شهر های شمال کشورمان ایران تنها دارای آب و هوای مناسب نیستند بلکه نقش بسزایی در صنایع دستی استان های ایران هم دارند. با این وجود احتمالا خوراکی های این ناحیه مشهورتر باشد و بیشتر مورد توجه گردشگر ها قرار گیرد. ولی این بدین مفهوم نیست که بایستی از صنایع دستی آن چشم پوشی نمود. سه استان شمالی کشور هریک صنایع دستی مختص به خود را دارند که در ادامه هر کدام را به صورت مختصر بیان می کنیم:
مازندران
قالی بافی، گلیم بافی، جاجیمچه بافی، حصیر بافی، شمد و ملحفه، بافت گلیچه، چوقا و…
گلستان
روسری ترکمن، فرش و قالی ترکمن، ابریشم بافی و…
گیلان
عروسک بافی، ظروف سفالی، صنایع چوبی، بافتنی و قلاب بافی، حصیر بافی و…
صنایع دستی جنوب ایران
چنانچه به جنوب مسافرت نموده اید، تنها غرق جذابیت آن نشوید از صنایع دستی جنوب ایران هم حتما دیدن نمایید. جنوب هم مانند صنایع دستی استان های ایران صنایع و آثار هنری بسیاری را در خود جای داده است. در ادامه شما را با این آثار آشنا خواهیم کرد:
صنایع دستی خوزستان
کپو بافی، حصیر بافی، گلیم افشار، بوریا، عبابافی، خراطی، احرامی بافی و…
صنایع دستی هرمزگان
حصیر بافی، سفال میناب، خرسک بافی، شیریکی پیچ، چنته، گلابتون دوزی، شک بافی، خوس دوزی، سوزن دوزی و…
صنایع دستی بوشهر
سوزن بافی، عبابافی، حصیر بافی، گلیم، صنایع دستی دریایی، لنج سازی، حصیر بافی، سفال گری و…
صنایع دستی سیستان و بلوچستان
پریوار دوزی، سوزن دوزی، سکه دوزی، خامه بافی، سیاه دوزی، آینه دوزی، دودنی دوزی و…
صنایع دستی استان زنجان
صنایع دستی استان های ایران، زنجان را نیز شامل می شود. صنایع دستی این استان به صورت زیر می باشد:
- اقسام چاقو جیبی، قلم تراش، دسته ملیله، گارد آشپزخانه و…
- چارق که گونه ای کفش روفرشی جذاب زنانه می باشد.
- اقسام ملیله پایه استکان، سینی، قاشق، چای خوری، قاشق و چنگال غذا، کاسه، گلدان، قاب عکس و…
- فرش، قالی و گلیم دستباف
- لوازم نقره و طلا به شکل ملیله کاری
صنایع دستی استان کردستان
صنایع دستی استان های ایران همانطور که بیان شد متنوع می باشد صنایع دستی کردستان هم جزیی از آن می باشد. کردستان در غرب ایران قرار دارد که در شهر ها و روستا های این استان مردم به ساخت صنایع دستی ویژه ای می پردازند. در حقیقت ساخت صنایع دستی روشی برای مردم این مرز و بوم بوده تا هم از این راه زندگی خود را بگذرانند هم لوازم مورد نظر خود را تامین کنند.
لباس کردی یکی از مهم ترین صنایع دستی این ناحیه می باشد و از دیگر صنایع دستی این استان می توان موارد زیر را نام برد:
- کلاش بافی
- شال بافی
- موج بافی
- قالی کردستان
- گلیم بافی
- گیوه چاروق
- جاجیم بافی
- نمد مالی و…
صنایع دستی استان کرمانشاه
صنایع دستی کرمانشاه هم بخش مهمی از صنایع دستی استان های ایران به حساب می آید. صنایع دستی این استان رابطه مستقیمی با دامپروری که از مشاغل مرسوم در این استان بوده، دارد. چرم سازی، نمد مالی، گلیم، جاجیم بافی جزء صنایع دستی کرمانشاه می باشند که با شغل دامداری این اشخاص رابطه مستقیمی دارد. از دیگر صنایع دستی این استان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- گیوه بافی
- نمد مالی
- قالی بافی
- ارغوان بافی
- موج بافی
- پرده بافی
- قلمزنی
- چپ بافی
مطلب مشابه: مکان های گردشگری کرمانشاه و حاهای دیدنی تفریحی و تاریخی کرمانشاه با عکس
