درآوردن دندان اضافه؛ دلایل ایجاد، انواع دندان اضافه، عوارض و درمان آن
دندان اضافه یکی از مشکلات دندانی می باشد که حدود چهار تا شش درصد مردم به آن مبتلا هستند. هر فرد معمولی در زمان کودکی 20 دندان شیری دارند. در بزرگسالی تعداد دندان ها به سی و دو عدد می رسد.
افرادی که تعداد دندان هایشان در کودکی و بزرگسالی بیشتر از این تعداد باشد با مشکل داشتن دندان های اضافه روبرو هستند. این دندان ها ممکن است در هر جایی از لثه رشد کنند. این عارضه بیشتر در افراد بزرگسال وجود دارد و تعداد کمی از کودکان به آن مبتلا هستند. علاوه بر این طبق آمار ها آقایان دو برابر خانم ها با این چالش روبرو هستند.
فهرست موضوعات این مطلب
دندان اضافه چیست؟
دندان اضافه را معمولا با نام هایپر دونشیا می شناسند. به دندان یا دندان هایی که بیشتر از تعداد عادی در دهان رشد می کنند هایپر دونشیا می گویند. وجود این مورد فضای دهان و دندان ها را شلخته و به هم ریخته می کند. این نوع دندان ها در جاهای مختلف و شکل های مختلفی در دهان رشد می کنند. در بیشتر موارد این دندان ها به صورت میخی یا دسته ای رشد می کنند. تشخیص هایپر دونشیا در بعضی از موارد ساده نیست و پزشک با کمک رادیوگرافی و معاینه دقیق می تواند وجود آن را تایید می کند.
رشد این دندان ها عموما درد خاصی به دنبال ندارد. حتی اگر در طولانی مدت نیز باقی بمانند فرد را اذیت نمی کنند. اما در بیشتر موارد موجب کج شدن و آزار دندان های اصلی می شوند. در مورد این دندان ها می توان گفت علاوه بر ایجاد ایرادهای زیبایی باعث مختل شدن عملکرد فک و سایر دندان ها می شود. پس بهتر است قبل از ایجاد مشکل رفع درمان شوند.
علائم وجود دندان اضافه
وجود دندان اضافه حتما باید توسط پزشک تایید شود اما علائمی وجود دارند که افراد با حس وجود آن ها حتما باید به دندانپزشک مراجعه کند علائم وجود دندان های اضافی در دهان موارد زیر می باشد.
طولانی بودن زمان رویش دندان دائمی
در حالت عادت فاصله رشد دندان دائمی بعد از دندان شیری شش ماه می باشد. اگر رشد دندان دائمی بیشتر از شش ماه طول بکشد امکان وجود و رشد دندان اضافه وجود دارد. زیرا این دندان ها از رشد دندان های اصلی و دائمی جلوگیری می کنند.
غیر عادی بود ظاهری دندان ها
افرادی که دندان های مرتب و متناسبی ندارند باید به وجود دندان های اضافی در دهان شک کنند. معمولا دندان ها در این حالت کج و بسیار نزدیک به هم رشد می کنند.
فاصله داشتن دندان های جلویی
از دیگر علائم وجود هایپر دونشیا وجود فاصله زیاد در بین دندان های جلویی می باشد. این فاصله اغلب نشان دهنده رشد ریشه اضافه در کنار ریشه دندان های اصلی می باشد.
مطلب مشابه: عفونت ایمپلنت دندان چه دلایلی دارد؟ چگونه درمان می شود؟
علل ایجاد دندان اضافه
در مورد علت وجود دندان اضافه دلیل قطعی وجود ندارد. بسیاری از افراد بر این اعتقادند که در آوردن این دندان ها در نتیجه علائم محیطی می باشد. گروهی دیگر از افراد درآمدن دندان اضافه را عوامل و استعدادهای ژنتیکی می دانند. اما با وجود تمامی نظریه ها هیچ دلیل قطعی برای آن وجود ندارد. زیرا هر کدام از دلایل برای تعدادی از افراد صدق می کند و در افراد دیگر تاثیری ندارد. به طور کلی رشد این دندان ها می تواند به علت وجود موارد زیر باشد.
سندروم گارنر
سندروم گارنر یک اختلال و مشکل ارثی می باشد. این سندروم احتمال ابتلا و وجود تومور و رشد غیر طبیعی قسمت های مختلف بدن را افزایش می دهد. وجود این اختلال احتمال رویش این دندان ها را در سن پایین افزایش می دهد.
بیماری فابری
یکی دیگر از مواردی که ممکن است منجر به وجود این دندان ها شود بیماری فابری می باشد. این بیماری نادر و بسیار کمیاب می باشد. بدن در صورت وجود بیماری فابری توانایی ساخت آنزیمی که مواد چرب تجزیه می کند را ندارد. همین موضوع باعث ایجاد این دندان ها است. جالب است بدانید که علاوه بر ایجاد این دندان ها ممکن است به وجود درد معده و ناتوانی تعریق نیز منجر شود.
دیسوستوز کلیدوکرانیال
این بیماری بسیار کم و نایاب می باشد. ولی در بیشتر افرادی که به آن مبتلا هستند معمولا هایپر دونشیا وجود دارد.
شکاف لب
شکاف لب در قسمت وسط لب بالایی ایجاد می شود. این شکاف موجب به وجود آمدن دندان های اضافی در دهان می شود. این بیماری بسیار شایع می باشد و در ابتدای دوران بارداری رخ می دهد.
سندروم اهلردانلوس
این سندروم باعث ایجاد اختلال در بافت های همبند می شود و نوعی اختلال ارثی می باشد. بیشترین تاثیر این اختلال بر لثه ها می باشد و موجب ایجاد این دندان ها می باشد.
دندان ناتال و زایشی
این دندان ها در بدو تولد در دهان نوزاد قابل مشاهده می باشند. آن ها را اغلب دندان های اضافی شیری نیز می نامند.
مطلب مشابه: فواید استفاده از نخ دندان | اهمیت نخ دندان کشیدن برای پیشیگری از پوسیدگی
نکاتی در مورد دندان اضافه
ددان اضافه معمولا به دو صورت دندان آشکار و نهان در دهان وجود دارد. این دندان ها امکان دارد مشکلات بسیاری را برای افراد به وجود آورد. رشد این دندان ها در افراد بزرگسال بسیار شایع تر می باشد. اما علائم وجود آن ها در زمان افتادن دندان های شیری نمایان و آغاز می شود. این دندان ها به نحو گوناگونی رشد می کنند. ریشه آن ها در بعضی از موارد مستقل است و برای خود ریشه جداگانه ای دارند.
- در موارد دیگری این دندان ها بر روی ریشه دندان های اصلی ایجاد می شوند به این معنی که از یک ریشه دو دندان رشد می کند.
- این دندان ها را نمی توان ناهنجاری نامید، زیرا به راحتی رفع می شوند. علاوه بر این می توانند در قسمت های مختلف دهان رویش داشته باشند. رویش آن ها ممکن است پشت دندان های شیری و در طول سقف دهان باشد. رشد کامل آن ها ظاهری غیر عادی و عجیب دارد.
- زمانی که کاملا رشد نکنند به صورت پنهان در لثه باقی می مانند. این دندان ها در دو فک دیده می شوند اما اغلب مربوط به فک بالایی هستند. دندان های عقل شامل این مورد نیستند.
انواع دندان اضافه
دندان اضافه انواع مختلفی دارد این دندان ها با توجه به مکان رویش اسامی متفاوتی دارند. نوع های مختلف این دندان ها به قرار زیر می باشد.
دیستومترها
این نوع دندان هم خط و هم راستا با دندان های جلویی رشد می کند.
پارامولرها
این نوع دندان ها در کنار و اطراف دندان های آسیا رشد می کنند.
مزیودنس ها
این نوع دندان نیز در پشت دو دندان جلویی رشد می کند. مزیودنس ها رایج ترین نوع این اختلال می باشند. این نوع در بعضی از موارد در سقف دهان و حفره بینی رشد می کنند.
مطلب مشابه: تمام دلایل کج شدن دندان؛ روش های درمان کج بودن دندان ها
شکل های مختلف دندان اضافه
دندان اضافه شکل ها و فرم های متفاوتی را می تواند داشته باشد. رایج ترین اشکال دندان موارد زیر می باشد.
برآمدگی های سلی
نام علمی برآمدگی سلی tuberculate می باشد. در این نوع دندان ها به صورت جفت رشد می کند. علاوه بر این در موارد بسیار کمی از لثه بیرون می آیند و اغلب در حالت نهان باقی می مانند.
دندان های مخروطی شکل
رشد این نوع دندان ها همان گونه که از نامش پیداست به صورت مخروطی می باشد. جایگاه این نوع از دندان معمولا در پشت دندان جلویی قرار دارد.
دندان های مکمل مانند دندان های که در انتهای دندان های اصلی شروع به رشد می کنند دندان های مکمل می باشند. این دندان ها دارای شکل ظاهری معمولی هستند و مانند دندان های اصلی رشد می کنند.
ادنتوم
شکل این نوع دندان غیر عادی و در تعداد زیاد می باشد. ادنتوم ها تومور هایی خوش خیم هستند که در برخی از دندان های شیری دیده می شوند. علت ایجاد آن ها موارد گوناگونی مانند ژنتیک، عفونت یا آسیب می باشد.
عوارض مربوط به دندان اضافه
داشتن دندان اضافه در دهان برای افراد عوارض مختلفی را به دنبال دارد. این عوارض شامل موارد زیر می باشد:
ظاهر نامطلوب
برجسته ترین مشکل این دندان ها تاثیر نامطلوبی است که در ظاهر ایجاد می کنند. بسیاری از افرادی که این مشکل را دارند از تاثیر آن بر لبخند و حرف زدن خود ناراحت و ناراضی هستند. این مورد بر اعتماد به نفس افراد نیز تاثیری بسیار منفی دارد.
کیست
اگر درمان این دندان ها به موقع انجام نشود در نهایت منجر به ایجاد کیست می شود. کیست از اصلی ترین و شایع ترین عوارض دندان های اضافی می باشد.
پوسیدن دندان های اصلی
افزایش تعداد دندان در دهان باعث می شود که فرد نتواند به راحتی بهداشت آن ها را رعایت کند. در مواردی نیز امکان تمیز کردن بعضی از گوشه ها و زاویه های دندان وجود ندارد. این امر باعث پوسیدگی دندان های دائمی می شود.
پیشگیری از رشد دندان دائمی
زمانی که این دندان ها شروع به رشد می کنند ممکن است باعث جلوگیری از رشد دندان های اصلی شوند. علاوه بر این می توانند باعث متراکم شدن دندان ها در لثه شوند. گاهی نیز با وجود آن ها دندان های اصلی بسیار دیر تر رشد می کنند.
آسیب به ریشه دندان های اصلی
زمانی که دندان ها نزدیک به هم رشد کند در نتیجه ریشه ها نیز بسیار نزدیک به هم می باشند. خراب بودن ریشه این دندان ها ریشه دندان های دائمی را نیز تخریب می کند.
رشد نامرتب سایر دندان ها
کج و نامرتب شدن سایر دندان ها از دیگر عوارض هایپر دونشیا می باشد.
ایجاد اختلالات مختلف
وجود این دندان ها در دهان می تواند مشکلات و اختلالاتی را در گفتار افراد ایجاد کند. همچنین این افراد اغلب در هنگام جویدن غذا دچار مشکل می شوند.
مطلب مشابه: پروتز دندان و انواع آن؛ مزایا و معایب و هزینه های پروتز دندان ها
روش های درمان دندان اضافه
درآمدن دندان اضافه در دهان و در کنار سایر دندان ها ممکن است سلامت آن ها را به خطر بیندازد. همچنین در اغلب موارد عوارض بسیاری به دنبال دارد. بنا به این دلایل پیشنهاد می شود که این دندان ها درمان شوند. درمان آن ها اغلب به روش های زیر انجام می شود.
کشیدن دندان
کشیدن دندان اصلی ترین و کم هزینه ترین راه درمان می باشد. این درمان اغلب به محل قرار گیری دندان بستگی دارد. در صورتی که دندان های جلو و اضافه های پشت آن وجود داشته باشند بهترین راه درمان کشیدن می باشد. اما در مواردی که دندان ها در قسمت عقبی باشند و دندان های اصلی کشیده شده باشند می توان آن ها را نگه داشت. با توجه به این موارد می توان فهمید که کشیدن دندان بستگی به موقعیت قرارگیری و نوع آن دارد. علاوه بر این تعداد دندان های موجود در دهان بر نگه داشتن یا نداشتن آن ها تاثیر دارد.
ارتودنسی
از دیگر درمان هایی که برای این دندان ها پیشنهاد می شود ارتودنسی می باشد. ارتودنسی به دندان ها کمک می کند که در محل صحیح خود قرار بگیرند. برای انجام این کار ابتدا باید تصاویر رادیوگرافی تهیه شود. گاهی دندان های اصلی از بین رفته اند که با ارتودنسی می توان دندان های اضافی را جایگزین آن ها نمود. انجام این موارد همه گی طبق نظر و پیشنهاد پزشک انجام می شود.
درمان این دندان ها بسیار مهم می باشد در صورتی که درمان نشوند در بزرگسالی مشکلات فراوانی را برای افراد به وجود می آورد.
مواردی که دندان اضافه نیاز به کشیدن دارد
دندان اضافه در برخی از موارد به درمان نیاز ندارد. اما در موارد بسیاری لازم است که کشیده شوند. زمانی که علائم خاصی وجود داشته باشد لازم است که دندان کشیده شده شود. دندان در حالت های زیر باید کشیده شوند.
- شرایط ژنتیکی خاصی موجب درآمدن و رشد کردن دندان اضافه شود باید کشیده شود.
- زمانی که افراد با وجود این دندان ها نمی توانند غذایشان را به خوبی بجوند. نجویدن غذا مشکلات بسیاری را برای افراد به وجود می آورد پس بهتر است در زمان مناسب این مشکل حل شود.
- در مواقعی که دندان ها به صورت فشرده رشد کند و موجب درد و ناراحتی شود.
- اگر دندان ها بسیار به هم نزدیک باشند موجب پوسیدگی و از بین رفتن آن ها می شود. پس بهتر است قبل از پوسیده شدن دندان ها موارد اضافه کشیده شوند.
- زمانی که فرد از وجود این دندان ها احساس شرمندگی کند برای بالا بردن اعتماد به نفس باید آن ها را بکشد.
مطلب مشابه: روکش دندان چیست؟ | انواع جنس روکش و عوارض استفاده از آن
منبع: webmd.com و healthline.com
